Er werken meer zzp'ers in de zorg, daarvan zijn mensen in vaste dienst de dupe
Zzp’ers in de zorg houden de regie over hun werk. Hierdoor worden vaste medewerkers zwaarder belast.
In de Nederlandse ziekenhuizen, verpleeghuizen en andere zorgorganisaties lopen 50 procent meer zzp’ers rond dan vijf jaar geleden. Cijfers van de Kamer van Koophandel (KvK) die Trouw heeft opgevraagd laten zien dat in 2013 ruim 80.000 Nederlanders zich hadden ingeschreven als zelfstandige in de zorg. Dit jaar telt het register van de KvK 121.000 zzp’ers met een zorgfunctie.
Dat is ongeveer 10 procent van het totale aantal medewerkers in de zorg. Het zijn vooral verpleegkundigen, medewerkers in de thuiszorg en in de kinderopvang, psychotherapeuten en psychologen die voor de stijging zorgen.
Dat er meer zzp’ers in de zorg werken, heeft deels te maken met het personeelstekort. Ziekenhuizen bijvoorbeeld kunnen vacatures moeilijk opvullen. Dus kiezen zij voor een zzp’er.
Spoedeisende hulp
Dat speelt ook in het Tergooi Ziekenhuis in Hilversum, zegt woordvoerder Sebastian Dingemans. “Met name bij de gespecialiseerd verpleegkundigen op de intensive care en de spoedeisende hulp. Daar zitten de grootste tekorten. Het is overigens ook fijn dat er zzp’ers zijn, want je hebt snelle beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel.”
Maar zzp’ers zijn duurder dan vaste medewerkers. “Financieel is het veel aantrekkelijker om mensen in loondienst te nemen”, zegt Dingemans. “En zzp’ers hebben minder binding met het ziekenhuis.”
Dat zzp’ers meer verdienen dan iemand in vaste dienst, is niet de voornaamste reden dat een groeiende groep zorgmedewerkers ervoor kiest als zelfstandige verder te gaan. Het heeft ook te maken met hoe jongeren tegen werk aankijken.
Flexibeler
“Schoolverlaters vragen zich meer dan voorheen af of zij per se een vast dienstverband nodig hebben”, zegt Lex Tabak van brancheorganisatie voor zorgzelfstandigen Solopartners. “Jongeren die als zzp’er starten doen dat omdat zij flexibeler willen zijn in hun werk. Ze willen op verschillende plekken kunnen kijken en meer regie houden over hun eigen agenda zodat zij makkelijker werk en privé kunnen combineren.”
Toch zijn de millennials, zoals de generatie twintigers wordt genoemd, niet de grootste groep zzp’ers in de zorg. Dat zijn de oudere generaties. Anders dan jongeren beginnen zij vaker vanuit negatieve drijfveren, zegt Tabak. “Zij zijn het zat dat zij door de administratieve lasten te veel tijd kwijtraken die ze niet aan goede zorg kunnen besteden. Zzp’ers zeggen dat zij minder te maken hebben met afvinklijstjes en beter hun vak kunnen uitoefenen. Je ziet dan ook dat de oudere generaties erg enthousiast zijn als zij eenmaal zijn overgestapt naar het zzp-schap.”
De beroepsvereniging van verpleegkundigen en verzorgenden V&VN begrijpt waarom zorgpersoneel het zzp-schap aantrekkelijk vindt, maar ziet ook nadelen. “We hebben begrip voor de overstap”, zegt Sonja Kersten, directeur van V&VN. “Maar we zien wel bezwaren. Mensen in vaste dienst bijvoorbeeld worden zwaarder belast omdat zzp’ers zich nu eenmaal kunnen permitteren geen of minder nacht- en weekenddiensten te draaien.”
Zelfstandig verpleegkundige Maarten van Eerd kan zich daar wel iets bij voorstellen. Hij werkt als gespecialiseerd verpleegkundige op de spoedeisende hulpafdeling van een ziekenhuis. “In de basis moet je een vast team hebben”, zegt hij. “Ik kan me geen situatie voorstellen waarin je een afdeling runt met meer dan een kwart zzp’ers, uitzendkrachten of gedetacheerden. Dat is niet gezond.”
Daarom wil beroepsorganisatie V&VN dat werkgevers zich meer gaan inzetten voor ‘goed werkgeverschap’. Dat wil zeggen: beter luisteren naar personeelsleden en hen betrekken bij het beleid. Zo kan er bijvoorbeeld een einde komen aan de zo verafschuwde gebroken diensten waarbij iemand in de ochtend een paar uur werkt, ’s middags vrij is en ’s avonds opnieuw moet aantreden.
Lees ook:
Niemand wil nu een lonenwedloop in de zorg
Voor de verpleeghuizen is het hartstikke fijn dat zij miljarden extra krijgen om hun personeelstekort op te vullen, zei bestuursvoorzitter van het Groningse academische ziekenhuis UMCG, Jos Aartsen begin dit jaar. Maar dat kan volgens hem leiden tot een gevaarlijke ontwikkeling.
De knetterende ruzie in de zorgwereld
Ingewikkelde contracten willen ze niet, wel de mogelijkheid de tijd te nemen voor patiënten. Vrije zorgverleners zijn in opkomst - en verwikkeld in een knetterende ruzie met de zorgverzekeraars. "Een tevreden patiënt is niet het enige relevante criterium."
