En toch bleef ze optimistisch

SANDRA KOOKE en REDACTIE CULTUUR EN MEDIA

Maya Angelou was gedurende haar lange leven dichteres, romanschrijfster, actrice, tramconducteur, nachtclubdanseres, docente, toneelschrijfster, burgerrechtenactiviste, regisseuse en componiste. Ze ontving zo'n vijftig eredoctoraten.

Haar vele werkzaamheden tekenen niet alleen haar veelzijdigheid, maar ook haar doorzettingsvermogen, vindingrijkheid en creativiteit.

Meer nog dan haar romans en gedichten, waren haar leven en persoonlijkheid een bron van inspiratie voor vele bewonderaars. Toen haar overlijden woensdag bekend werd, volgden bedroefde reacties van onder meer Barack Obama, Bill Clinton, Jesse Jackson, actrice Bette Midler, zanger Pharrell Williams en het team van Sesamstraat, waarin zij had opgetreden.

Angelou stond bekend als de wijze vrouw van de Verenigde Staten. Haar leven lang streed ze tegen racisme en vrouwenonderdrukking, die ze zelf aan den lijve had ondervonden. Ze sprak zich altijd uit tegen onderdrukking en was een belangrijke stem in het publieke debat. Zo riep zij vlak voor haar dood nog op tot het terughalen van de gekidnapte Nigeriaanse schoolmeisjes.

Maar het opvallendst was haar optimisme, haar geloof in het goede van de mens. Dat vervatte ze vaak in mierzoete statements. Met haar charisma en haar, vaak christelijk geïnspireerde, oneliners wist ze toch iedereen voor zich te winnen.

Zo werd ze een icoon voor zwart Amerika. In 1993 las zij bij de inauguratie van president Bill Clinton haar gedicht 'On the Pulse of the Morning' (Bij het gloren van de dag) voor. In 2011 ontving ze de Medal of Freedom uit handen van de Amerikaanse president Barack Obama, de hoogste burgerlijke onderscheiding in de VS.

Maya Angelou werd op 4 april 1928 in St. Louis, Missouri geboren als Marguerite Johnson. Als kind van gescheiden ouders woonde ze bij haar grootmoeder. Op haar zevende wordt ze verkracht door de minnaar van haar moeder. Nadat ze zijn naam tegen haar broer noemt, wordt de man doodgeknuppeld. Omdat zij haar woorden daarvoor verantwoordelijk houdt, stopt ze zes jaar lang met praten.

Op haar veertiende gaat ze bij haar moeder in San Francisco wonen. Op haar zestiende verlaat ze, zwanger, school en familie. Ze lijkt een leven aan de onderkant van de samenleving tegemoet te gaan. Haar pogingen om daar als tramconducteur, nachtclubdanseres en eigenaar van een bordeel aan te ontsnappen, mislukken.

Tot ze gaat dansen en zingen, en iemand haar vraagt voor de opera 'Porgy and Bess'. Ze reist er in de jaren vijftig mee door Europa en Afrika. Terug in de VS belandt ze in New York, waar ze als beginnende schrijfster deelneemt aan de beroemde Harlem Writers Guild, een club van zwarte schrijvers die elkaars werk becommentariëren.

Ze verhuist met haar geliefde naar Egypte en Ghana waar ze als journalist werkt. In Ghana ontmoet ze de zwarte burgerrechtenactivist Malcolm X. Met hem keert ze in 1964 terug naar de VS om te strijden voor burgerrechten. Maar Malcolm X wordt vermoord. Dan vraagt Martin Luther King haar hulp. Kort daarna wordt ook hij vermoord.

Haar vriend, de schrijver James Baldwin, zet haar eind jaren zestig aan tot het schrijven van haar memoires. Met name het eerste deel over haar jeugd, 'I Know Why the Caged Bird Sings' ('Ik weet waarom gekooide vogels zingen') is nog steeds geliefd en invloedrijk. Er volgen nog zo'n dertig titels. Angelou schrijft romans, gedichten en filmscripts.

Die boeken en haar eigen leven inspireerden vele vrouwen. Ze had sinds ze als schrijfster doorbrak talloze optredens op tv - onder andere bij vriendin Oprah Winfrey - maar hanteerde ook de nieuwe media. Haar laatste tweet verstuurde ze op 23 mei: 'Listen to yourself and in that quietude you might hear the voice of God.' (Luister naar jezelf en in die stilte zou je de stem van God kunnen horen).

Maya Angelou overleed thuis op 86-jarige leeftijd.

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden