En nu gaan ook de arbeidsvoorwaarden in de uitverkoop

Hoewel hij 'zeker niet staat te juichen nu personeel van V&D loon moet inleveren' ziet Hans van der Spek, directeur Kenniscentrum HRM bij adviesbureau Berenschot, het als een goede ontwikkeling dat bedrijven 'realistisch' kijken naar de loonkosten op langere termijn. "Zijn die kosten nog in balans met de verwachte inkomsten? Dat is iets anders dan wat er bij V&D gebeurt. Dat valt in de categorie rampenbestrijding."

Voor de 5000 personeelsleden was het afgelopen maandag alsof zij de ramp waren die V&D wil bestrijden. Zij krijgen de keuze: 6 procent loon inleveren, of hoogstwaarschijnlijk ontslag. Een dergelijk loonoffer komt niet vaak voor. Het is juridisch ook onuitvoerbaar omdat medewerkers van V&D moeten instemmen met het loonoffer. Iedereen heeft het recht 'nee' te zeggen. Daar zijn goede redenen voor te bedenken. Mocht het alsnog misgaan met V&D, dan ontvangt het personeel een lagere werkloosheidsuitkering.

De vakbonden vrezen dat V&D met de 'looneis' een trend gaat zetten. Zo ver lijkt het nog niet. Toch signaleert Van der Spek dat bedrijven vaker de lonen versoberen. Zo blijkt uit jaarlijks trendonderzoek van Berenschot dat een kwart van de werkgevers vorig jaar heeft gekort op de arbeidsvoorwaarden. Daarnaast denkt één op de vijf bedrijven na over demotie en heeft één op de tien ondernemingen personeel gevraagd loon in te leveren.

Van der Spek vindt het verstandig als bedrijven nu al kijken of ze met toekomstige loonsverhogingen via cao's en periodieken in de problemen komen. Beter nu 'milde' maatregelen nemen dan te wachten tot je in de positie komt waar V&D nu in verkeert.

Milde maatregelen kunnen variëren van korten op de dertiende maand tot minder vakantiegeld. "Daar ben je dan hooguit een dag chagrijnig over."

Bedrijven kunnen ook andere loonafspraken met nieuwe werknemers maken en de oude regeling voor zittend personeel handhaven, zoals Heineken heeft gedaan, zegt Van der Spek

CNV-voorzitter Maurice Limmen is geen voorstander van deze versoberingsroute. "Als Heineken zo handelt, moet het zittende personeel zich zorgen maken. Als de loonkosten voor groep A hoger zijn dan voor groep B, komt voor groep A op termijn de werkgelegenheid in gevaar omdat zij duurder zijn."

In tegenstelling tot Van der Spek ziet Limmen geen trend tot versobering van lonen. "Althans, niet op cao-niveau. Wat wij wel zien, is dat door flexibilisering de lonen onder druk staan."

Zowel CNV als FNV is fel tegen de maatregel van V&D. Mes op de keel, dictaat, rabiate maatregel, zo klinkt het. De vakbonden zijn best bereid te praten over offers van het personeel. "Maar dan moet je samen overleggen", zegt Limmen. "Dat heet het poldermodel. En ja, versobering kan, als er maar iets tegenover staat. Garanties over werkgelegenheid bijvoorbeeld. Mocht een loonoffer onvermijdelijk zijn, dan hooguit als tijdelijke maatregel."

undefined