El Hizjra-prijs een garantie voor succes?
Vorig jaar zat er niet veel bij, zegt Adriaan Krabbendam van uitgeverij Vassallucci. Maar toch gaat hij ook aanstaande zondag met visitekaartjes strooien bij de uitreiking van de El Hizjra-Literatuurprijs: ,,Voor hetzelfde geld kom je er wél talent tegen.'' Vassallucci zoekt, als een van de weinige uitgeverijen in Nederland, actief naar jonge, allochtone schrijvers. En vaak was het raak bij de El Hizjra-Literatuurprijs: Krabbendam en zijn collega Oscar van Gelderen ontdekten zo Abdelkader Benali, Mustafa Stitou, Said el Haji en Khalid Boudou.
El Hizjra is een mooie springplank, zegt ex-winnaar Said el Haji, die dit jaar zelf in de jury zit: ,,Het is erg moeilijk om met je werk naar buiten te treden. Je verlangt naar erkenning maar je bent ook bang dat je droom aan diggelen slaat.'' Voor gevoelige talenten met een Marokkaanse of Arabische achtergrond kan El Hizjra een laagdrempelige entree in de literaire wereld zijn.
Maar niet voor iedere El Hizjra-prijswinnaar rollen direct de literaire lopers uit. Abdelmajid Abou-Saad (38), die vorig jaar voor de tweede keer won met een Nederlandstalig verhaal, ging op uitnodiging van uitgeverij De Geus met een roman aan de slag. Het resultaat beviel de redactie echter niet: ,,Ik kreeg het advies om de tekst nog een keer te herschrijven. Dat advies heb ik gewaardeerd, maar niet opgevolgd. Ik was bang dat ik een misvormd geheel kreeg.'' Voorlopig concentreert Abou-Saad zich op het schrijven van korte verhalen; in die categorie dingt hij zondag voor de derde keer mee naar de prijs.
Elk jaar sturen zo'n 150 mensen een verhaal of gedicht in, vertelt Simone IJben, die de El Hizjra-prijs nu voor de twaalfde keer organiseert. De inzendingen zijn sinds het begin wel veranderd: er zitten nu veel meer gedichten, inzendingen van vrouwen en Nederlandstalige bijdragen tussen. IJben: ,,Vroeger was 75 procent van de inzendingen in het Arabisch en 25 procent in het Nederlands. Nu is dat precies andersom.'' Vooral oudere Marokkaanse debutanten en Iraakse schrijvers in ballingschap sturen de laatste jaren een Arabisch gedicht of verhaal in.
Voor Arabischtalige prijswinnaars zijn de literaire carrièreperspectieven in Nederland veel minder rooskleurig. Krabbendam van Vassallucci: ,,Wij kunnen Arabisch niet lezen, dus die schrijvers vallen af.'' Die taalkloof probeert Ronald Bos van het Fonds voor de Letteren te overbruggen met zogenaamde 'introductiedossiers'. Hiermee hoopt hij Nederlandse uitgevers voor Arabisch- en anderstalige schrijvers te interesseren.
De El Hizjra-Literatuurprijs helpt schrijvers intussen niet bij het verkrijgen van een verblijfsvergunning in Nederland. De Irakees Ali Albazzaz (45) won de prijs in 1999 en zit dit jaar in de jury. Maar politici en bestuurders waren tot op heden niet gevoelig voor zijn literaire kwaliteiten: ,,Ik woon al zeven jaar onder het mes van onzekerheid.''
