Eindelijk land in zicht voor Rohingya

Eindelijk kwam er gisteren redding voor de opvarenden van een drijvend vluchtelingenkamp vol Rohingya, die de ellende aan land hadden verruild voor een zo mogelijk nog ellendiger verblijf op zee. Journalisten beschreven de mensonterende omstandigheden op deze 'groene boot', die door motorpech maandenlang op drift was tussen Thailand en Indonesië met vierhonderd islamitische vluchtelingen uit Burma aan boord. Dit tjokvolle vissersbootje dat veranderde in een vuilstortplaats vol insecten, werd symbool voor de snelgroeiende groep Zuidoost-Aziatische bootvluchtelingen, die zichzelf onder meer door het drinken van urine in leven probeerde te houden.

Maandenlang hielden Maleisië en Indonesië letterlijk de boot af voor duizenden bootvluchtelingen uit Burma. Tot gisteren. Na overleg beloofden Jakarta en Kuala Lumpur de onderdrukte islamitische minderheid op te vangen. Daarmee geven zij gehoor aan een internationale oproep, die klonk van het Vaticaan tot de VN. De 7000 vluchtelingen mogen maximaal een jaar blijven, zei de Maleisische minister van buitenlandse zaken. Daarna moeten ze terug naar Burma of vertrekken naar een ander land. Thailand, ook bij de besprekingen aanwezig, houdt zich afzijdig.

Hoewel met deze koerswijziging de eerste nood is geledigd, kiezen de regeringen ervoor om de dieperliggende oorzaak van de vluchtelingenstroom niet op de agenda te zetten: de vervolging van Burma's islamitische minderheid. De regering van dat overwegend boeddhistische land ontkent de burgerrechten van Rohingya. Volgens mensenrechtenorganisaties wordt de groep stelselmatig onderdrukt.

Diplomaten en activisten hoopten op een veroordeling van Burma door andere Asean-landen, het samenwerkingsverband van Zuidoost-Aziatische landen. Politicologiedocent Ja Ian Chong van de National University in Singapore is niet verbaasd dat de buurlanden zich op de vlakte houden. "Asean is een vrij zwakke organisatie. Het is niet ontworpen om zich te mengen in elkaars binnenlandse aangelegenheden", vertelt hij. "Men wil vooral geen precedent scheppen door de Burmese regering scherp te veroordelen."

Dat ligt volgens Chong besloten in de geschiedenis van Asean. "Het is ontstaan tijdens de Koude Oorlog als anti-communistisch blok. De lidstaten streven naar consensus en bemoeien zich zo min mogelijk met de interne zaken van lidstaten. Het heeft daarmee een andere filosofische basis dan bijvoorbeeld de EU."

Terwijl de Indonesische overheid de Rohingya lang buiten de deur wilde houden, waren het vissers uit Atjeh die deze week zelf ingrepen. Zij schoten de vluchtelingen op zee te hulp. In Maleisië vond de oppositie dat de regering ruimhartiger moest omspringen met de 'islamitische broeders en zusters'.

In deze landen bestaat brede steun voor de Palestijnse zaak. Politici betogen regelmatig dat ze moeten opkomen voor deze geloofsgenoten. Voor de islamitische Rohingya lijkt dat minder te gelden. Chong: "Het Palestijnse conflict speelt ver van de dagelijkse politiek in deze landen. De Rohingya-kwestie is veel complexer en kostbaarder voor de betrokken landen. Daarom zijn ze wat terughoudender tegenover de Rohingya, ondanks oproepen solidariteit te tonen met deze groep moslims."

undefined