Eerste afspraak Trump en Xi onder hoogspanning
De leiders van de twee machtigste landen ter wereld ontmoeten elkaar vandaag en morgen in Florida. In zijn buitenverblijf Mar-a-Logo ontvangt de Amerikaanse president Donald Trump zijn Chinese collega Xi Jinping. Hoog op de agenda: een antwoord op de Noord-Koreaanse dreiging en het voorkomen van een Amerikaans-Chinese handelsoorlog.
Het wordt de eerste confrontatie tussen twee sterke mannen met verschillende karakters: een bedachtzame Chinees die op de lange termijn denkt, tegenover een onvoorspelbare Amerikaan met een korte aandachtsspanne. Trump wil altijd winnen, Xi wil niet verliezen. Dat zet het overleg bij voorbaat onder spanning.
Verschillende standpunten
Als het gaat om Noord-Korea zal de Amerikaanse president aansturen op een harde veroordeling en nieuwe maatregelen, na de jongste rakettest door Pyongyang. Zijn Chinese collega vreest eenzijdig ingrijpen door Washington, wat kan leiden tot chaos in een communistisch buurland dat tot nu toe kan rekenen op steun van Peking.
Op economisch vlak lijken de belangen ook tegengesteld, in ieder geval in de visie van Trump. Hij vreest dat meer Amerikaanse banen naar China verdwijnen en heeft Peking zelfs beschuldigd van het ‘verkrachten’ van de VS. Xi zal hem duidelijk proberen te maken dat beide landen baat hebben bij vrije handel en nauwe economische betrekkingen.
De leiders van de twee grootste economieën hebben stuivertje gewisseld: communist Xi Jinping is sinds zijn toespraak in het Zwitserse Davos in januari plots verdediger van de vrijhandel, kapitalist Donald Trump heeft het vrijhandelsideaal ingeruild voor protectionisme en ‘eerlijke handel’. Hij wil dat Amerika er minder bekaaid vanaf komt.
Trump heeft een punt
Onder economen groeit het inzicht dat vrijhandel niet alleen winnaars kent. Trump heeft daarom een punt, zegt hoogleraar Steven Brakman van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), als hij Xi confronteert met de ongelijke handelsbalans. Vorig jaar overtrof de export van China naar Amerika de import met 347 miljard dollar.
Goedkope import is één van de oorzaken van de werkloosheid onder de Amerikaanse middenklasse. Een andere oorzaak zijn robots, maar daar hoor je Trump niet over. Zijn diagnose klopt, maar zijn medicijn niet, zegt Brakman. De Amerikaanse president dreigt met hoge invoertarieven voor Chinese producten.
Maar daardoor neemt de koopkracht in de VS af en moeten bedrijven meer betalen voor Chinese onderdelen. Dus gaan ze nog meer automatiseren. Brakman: “Trump zorgt niet voor banen, maar voor robots.” De oplossing: bied arbeiders de kans zich om te scholen.
Kunnen niet om elkaar heen
In aanloop naar de ontmoeting van vandaag en morgen stookte Trump het vuur flink op. Vorige week dienden de VS een klacht in bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO) over oneerlijke dumping van aluminiumfolie door China. Tegelijkertijd stelden de VS niet te accepteren dat China bij de WTO de status van markteconomie krijgt. China zegt daar 16 jaar na toetreding weleens recht op te hebben.
Xi zal erop wijzen dat de Chinese en Amerikaanse economieën met elkaar verweven zijn: de iPhones waar Apple zoveel aan verdient, worden in China gemaakt. En het Chinese bedrijf CRRC levert voor 650 miljoen dollar aan metrostellen voor Los Angeles, die worden gebouwd in Springfield, Massachusetts, een stad die wel wat industriebanen kan gebruiken.
Als Trump met hoge tarieven komt, lijden beide landen daaronder. Verstandiger voor beide presidenten is het voorkomen van een handelsoorlog. Veel Amerikaanse bedrijven zijn afhankelijk van goedkope productie in China, met heffingen snijdt Trump in zijn eigen vingers.
Als Xi verstandig is en de toon wil verzachten, doet hij Trump nog wat investeringen cadeau die hij toch al van plan was. Zodat Trump dit weekend iets positiefs kan tweeten.
