Eerst de vrachtauto's

Het onlangs gepresenteerde advies van de Commissie Nouwen over 'Anders betalen voor mobiliteit' is een huzarenstukje en verdient politieke steun.

De Commissie boog zich over een ingewikkeld probleem: prijsbeleid voor het autoverkeer. Eerdere plannen van opeenvolgende ministers van verkeer en waterstaat waren politiek gesneuveld. De commissie heeft een voorkeur uitgesproken voor betalen afhankelijk van tijdstip en plaats. Dit is veel effectiever in het bestrijden van de files dan de zogenoemde 'platte heffing'.

Om begrijpelijke redenen heeft de Commissie geen aandacht besteed aan de 'Maut' (tol) voor vrachtwagens, zoals die in Zwitserland, Oostenrijk en Duitsland geldt voor het vrachtverkeer. Deze tolheffing draagt weinig bij aan het verminderen van de files en juist daar lag de opgave van de Commissie.

Toch zou invoering in Nederland van 'Maut' voor het vrachtverkeer de door Nouwen uitgezette lijn versterken. We hoeven dan namelijk niet in één klap 7 miljoen auto's met moderne beprijzingstechnieken uit te rusten, maar we kunnen beginnen met 160000 vrachtwagens. De ervaring die we daarmee opdoen zal goed bruikbaar zijn bij de opschaling naar personenauto's. Als tussenstap kan de kilometerheffing voor de bijna 1 miljoen bestelwagens gaan gelden. Bij de keuze van de beprijzingstechniek kunnen we profiteren van de ervaringen bij onze oosterburen en belangrijker nog: van de Britse inspanningen om in 2008 een kilometerheffing voor vrachtwagens in te voeren met een beter systeem dan het Duitse.

Naast het voordeel van de geleidelijke invoering van nieuwe beprijzingstechnieken, heeft het starten met een kilometerheffing voor vrachtwagens nog drie belangrijke voordelen. In de eerste plaats levert de 'Maut' voor vrachtverkeer extra geld op voor extra investeringen in de mobiliteitsproblematiek. Een lastenverzwaring voor vrachtwagens is ook economisch terecht, want het vrachtverkeer betaalt momenteel minder belasting dan de kosten die het veroorzaakt.

Ten tweede is het politiek onhandig om de lasten voor het vrachtverkeer te verhogen op het zelfde moment dat de kilometerheffing voor personenauto's wordt ingevoerd. Dan vallen immers twee politiek lastige besluiten samen. En het is niet redelijk dat straks personenauto's een hoger tarief zouden gaan betalen dan vrachtwagens.

Ten derde zal invoering van 'Maut' voor het vrachtverkeer ook de luchtkwaliteit in en om de grote steden wat verbeteren. De tol zal een stimulans vormen om efficiënter gebruik te maken van vrachtwagens: gemiddeld meer lading, waardoor minder ritten nodig zijn.