Een zin waar bijna alles fout aan is
In het boekenweekgeschenk van Griet Op de Beeck staat boven het colofon een uitleg van de uitgever, die begint met: 'In dit Boekenweekgeschenk worden de regels gehandhaafd die de Nederlandse Taalunie heeft opgesteld omtrent het gebruik van de uitgang -dt in de verleden tijd met het onderwerp ge/gij.'
Dat is nou eens een zin waar bijna alles fout aan is. Ik heb het niet graag over spelling, maar als je in het derde woord van een zin waarin je belooft de spellingregels te respecteren die regels al met voeten treedt (zie woordenlijst.org) kom je niet echt geloofwaardig over.
Storen
Het gaat er blijkbaar om dat de uitgever hier probeert rekening te houden met iets waar mensen zich mogelijk aan zouden storen: 'het gebruik van de uitgang -dt in de verleden tijd met het onderwerp ge/gij.' Ik denk dat veel mensen zich ook storen aan die omschrijving: er is geen sprake van 'de uitgang -dt,' alleen de '-t' is een uitgang.
En hoezo betreft het alleen de verleden tijd? Natuurlijk, het is wonderlijk dat je in het Nederlands bij 'ge/gij' überhaupt een uitgang in de verleden tijd hebt ('gij sliept'). Dat heb je verder nergens. Niet bij 'jij' ('jij sliep'), en ook niet bij 'u' ('u sliep'). Soms heb je zelfs de klinker van het meervoud: niet 'gij kwamt' maar 'gij kwaamt.' En het is ook opvallend dat bij omkering die '-t' niet wegvalt, ook niet in het enkelvoud, zoals bij 'jij komt' en 'kom jij.' Bij 'ge' blijft 'gij komt' gewoon 'komt gij.'
Ik denk dat 'hadt gij' ooit door een Nederlandse redacteur "gecorrigeerd" is. Dat heeft natuurlijk discussie opgeleverd, en daardoor de behoefte aan die uitleg.
In de rubriek 'Taal' helderen Peter-Arno Coppen en Ton den Boon grammaticale geschillen, etymologische enigma's en andere taaltwijfels voor u op. Lees hier alles terug.
Zelf een taalvraag stellen? Mail naar p.a.coppen@let.ru.nl.
