Een voedselbon voor wat brandhout

reportage | Syrische vluchtelingen in Libanon moeten weer een winter in de sneeuw zien door te komen

FERNANDE VAN TETS

Twaalf kinderen met blote voeten verzamelen zich in het Libanese Bar Elias rondom de houtkachel in de tent van Jurieh Um Ahmed (38). Buiten ligt een dik pak sneeuw, de kou kruipt via de grond de tent in. De kinderen rillen en niezen. Ze wachten in onzekerheid tot de sneeuwstorm gaat liggen.

Jurieh is een van de drie miljoen Syrische vluchtelingen die de afgelopen dagen de ergste sneeuwstorm in jaren moesten doorstaan. De storm sloeg toe in Jordanië, Libanon en Turkije, maar ook in Syrië zelf. Minstens drie Syriërs overleden al door de kou. In Bar Elias, elf kilometer van de Syrische grens, werden kinderen onderkoeld naar het ziekenhuis gebracht.

Duizenden Syrische vluchtelingen wonen in simpele tenten van hout en zeil, vaak gemaakt van reclamedoeken voor dure auto's en parfum; luxe producten ver buiten het bereik van de vluchtelingen.

Veel vluchtelingen zijn slecht voorbereid op de storm; kinderen hebben vaak geen sokken of warme kleren. Salma Mashur (12) loopt op zwarte plastic klompen de sneeuw in. Dit is de derde winter die de familie in Libanon doorbrengt. "Op het platteland van Homs hadden we een boerderij, en een kachel die we met olie konden stoken", zegt ze verlangend.

In haar tent moet de kachel met hout worden gestookt. Geld voor dat hout heeft haar familie - die uit acht personen bestaat - niet. Daarom worden de voedselbonnen van de Verenigde Naties gebruikt voor brandstof in plaats van eten. Door geldtekort bij de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR zijn de bonnen deze maand met 30 procent verminderd, tot nog geen 18 euro per persoon.

Velen moeten een lening afsluiten om de storm door te komen. "Als dit op is, heb ik niets meer", zegt Fawzi al-Hassan al-Saib, een 31-jarige vluchteling, wijzend naar een wit kratje met houtblokken. "Dan ga ik afval verbranden." De wind blaast onder het tentzeil door. In de balk boven haar hoofd zit een scheur, veroorzaakt door het gewicht van de sneeuw die op haar tent viel. Drie jaar geleden woonde ze in een appartement in de buitenwijken van Idlib en was ze huisvrouw.

Er zijn vluchtelingen die het erger te verduren hebben, aldus Mohammed Khalil, vicepresident van het Bekaa kantoor van Dar al-Fatwa, een islamitische hulporganisatie. "Veel mensen huren garages, stallen en winkels, zonder verwarming. Er zijn mensen die het kouder hebben dan de vluchtelingen in tenten."

Lina Nouh (38) heeft geen kachel gezien sinds ze haar huis, en de bommen, in Daraya, een buitenwijk van Damascus, twee jaar geleden ontvluchtte. De familie is sinds vijf maanden in Libanon.

Lina en haar vijftienjarige dochter verkochten hun laatste juwelen om de eerste drie maanden de huur te kunnen betalen van hun tweekamerappartement - elders in Bar Elias. De kamer is vochtig, het plafond heeft schimmel. Kartonnen dozen liggen op de vloer als isolatie. "Gisteren kon ik niet slapen vanwege de kou", aldus Lina. Na drie dagen storm gaf een buurman haar een kleine elektrische kachel. Maar de stroom valt in dit deel van Libanon minstens twaalf uur per dag uit.

De familie van vijf personen loopt twee maanden achter met de betaling van de huur. "Ik weet niet wat ik ga doen", zegt ze, terwijl ze in tranen uitbarst.

Zij heeft nog relatief geluk gehad dat ze op tijd Libanon in kwam. Het land heeft deze week de grenscontroles verscherpt. Syriërs die nu nog naar Libanon vluchten, moeten aan de grens een visum aanvragen. Voor vluchtelingen is er alleen de optie om op medische gronden of slechts voor kort verblijf het land binnen te gaan.

Syriërs die in Libanon werken, moeten op zoek naar een sponsor om in Libanon te kunnen blijven werken. De maatregel treft ook vluchtelingen die geregistreerd zijn bij UNHCR maar die af en toe terug naar Syrië reisden. Dat is nu niet meer mogelijk.

undefined

500.000 zonder geschikte opvangplek

De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR schat dat 55 procent van de Syrische vluchtelingen in Libanon onderdak heeft dat niet geschikt is voor winterse omstandigheden. Het gaat omgerekend om meer dan 500.000 mensen die dringend geschikte woonruimte nodig hebben. Libanon kent geen officiële vluchtelingenkampen maar het land herbergt bijna 1500 informele kampjes. Het blijft bij het oplappen van de bestaande gammele constructies; meer staat de regering niet toe. Ook in Jordanië, in het officiële Zaatari-kamp waar 95.000 vluchtelingen wonen, bracht de kou de vluchtelingen in moeilijkheden. Het overgrote deel van de Syriërs daar woont inmiddels in caravans, maar twintig tenten liepen onder water.

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden