Een veilig gevoel in een onveilige wereld
Christenen en kerken in Nederland moeten in het maatschappelijk debat over veiligheid veel meer van zich laten horen. “Wat we nodig hebben in dat debat zijn christenen die getuigen van de aanwezigheid van het kwaad. We moeten strijden tegen dat kwaad, maar daarbij moeten we ons niet laten verblinden door een te totalitair en onverzoenlijk verlangen naar aardse veiligheid.”
Dat betoogde terrorismedeskundige en hoogleraar Beatrice de Graaf gisteren tijdens de halfjaarlijkse synode (de landelijke vergadering) van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).
Hoewel Nederland relatief een erg veilig land is, voelen veel burgers zich onveilig, schetste De Graaf. Dat geldt vooral voor jongeren: ruim vijftig procent van de jongeren zegt zich weleens onveilig te voelen.
Die angst betreft met name dreiging van oorlog en terrorisme en de onzekerheid die migratie en vluchtelingenstromen met zich mee brengen.
Die angst uit zich op allerlei manieren. De Graaf doet onderzoek naar het wereldwijde gebruik van termen als evil (kwaad) en demons (duivels). Daaruit blijkt dat er, net als rond 1945, sinds de aanslagen in New York in 2001 een duidelijke piek te zien is in het gebruik van die woorden.
“Spreken over het kwaad is weer volop gangbaar”, aldus De Graaf. “Maar waar is het goede? Vandaag de dag gaat het over het kwaad zonder God.” En juist daar hebben kerken en christenen zinnige dingen te zeggen, stelt zij.
“Het slechte nieuws is dat het kwaad er is, als iets absurds in de zin dat het nooit zo bedoeld was. Het goede nieuws is dat er een oplossing denkbaar is, die voortkomt uit de voorstelling dat God uiteindelijk al het kwaad beëindigt.”
Riskant
We leven in een seculier-apocalyptische tijd, zegt De Graaf. De gevoelens van onveiligheid die niet passen bij de cijfers over veiligheid passen in dat plaatje. De Graaf betitelt het huidige veiligheidsdenken als riskant. Volgens haar is het potentieel totalitair, is het onverzoenlijk en maakt het kwetsbaar. De boodschap van kerken en christenen kan daar tegenwicht tegen bieden.
Later dit jaar brengt de PKN een boek uit waarin De Graaf haar betoog verder uitwerkt.
