Een rustige paasnacht in vol Amsterdam

Het is rond half twee 's nachts als op de Nieuwmarkt in Amsterdam binnen een paar minuten twee mannen het politiebusje ingeduwd worden. "Nepdopedealers", mompelt de politieman in burger die een van hen heeft aangehouden.

De twee zelf hebben niet veel zin om uit te leggen wat ze vannacht in de binnenstad uitvoeren. "Niks, man", zegt de een. Nepdrugs verkopen? Hoezo? "Ik heb niks bij me, man." De politieman laat een meesmuilend lachje horen en begint een gesprekje met zijn collega over wat ze later tijdens hun nachtdienst te eten krijgen.

Die dienst is om elf uur begonnen, deze nacht van paaszaterdag op -zondag, met een briefing op politiebureau Nieuwmarkt. Zo'n vijfentwintig politiemensen en gemeentelijke handhavers horen van chef van dienst Krista Ruiter waarop ze moeten letten.

Taxioverlast bijvoorbeeld: "Niet waarschuwen, meteen schrijven". Hun wordt ook verteld dat een paar bekende overlastgevers weer vrij zijn. "We willen weten of ze hiernaartoe komen. Hou het in de gaten. Maar let op je eigen veiligheid."

En dan gaan ze naar buiten, de Wallen op. Het is er druk, iets drukker dan gewoonlijk zelfs, omdat Pasen nog meer toeristen dan anders naar de stad heeft getrokken.

Een fikse massa mensen schuifelt langs de bordelen of hangt rond op de stoepen voor cafés. In de smalle straatjes is het zo vol dat ze er maar voetje voor voetje vooruitkomen. Ze drinken, zingen en schreeuwen.

Een caféhouder heeft al op Goede Vrijdag een bord voor z'n zaak gezet. "Mijn plannen voor Pasen?" staat erop in het Engels. "Hetzelfde als Jezus: verdwijnen op vrijdag, weer opduiken op maandag" - en dat vat goed samen wat veel toeristen hier komen doen.

Verderop hebben bewoners een bordje achter hun raam opgehangen dat illustreert hoe dat voor hen uitpakt: "Hier niet pissen of kotsen. Wij wonen hier".

Dit soort overlast en nog veel meer moet aangepakt worden in het zogeheten Binnenstad Offensief. Bewoners van de binnenstad klagen al jaren en afgelopen najaar was ook voor burgemeester Van der Laan de maat vol. Toeristen oké, maar dit is niet leuk meer, stelde hij. Daarom besloot hij samen met de politie tot dit offensief: sinds december werken er in de binnenstad zeventig extra politiemensen en zeventig extra gemeentelijke handhavers, deels weggehaald uit andere delen van de stad. Zij moeten optreden tegen hufterig gedrag, tegen taxi's die maar blijven rondrijden of met ronkende motor blijven staan waar dat niet mag, tegen criminaliteit enzovoorts.

Dat begint te werken, zo bleek twee weken geleden uit een tussenrapport. Het aantal gevallen van straatroof en zakkenrollerij daalt voorzichtig en er zijn veel meer nepdopedealers opgepakt. Bewoners zien meer blauw op straat en waarderen dat, al ziet niet iedereen de overlast daadwerkelijk afnemen.

"Veel delicten treffen vooral toeristen", vertelt inspecteur Frans Theuns, die deze paasnacht de operatie leidt. "En het één loopt vaak uit op het ander. Zo'n nepdopedealer verkoopt waspoeder of poedersuiker als drugs, een toerist laat zich daarvoor meenemen naar een stil en donker steegje. En raakt daar z'n geld kwijt." Vaak ontdekt ie pas in z'n hotel wat hij gekocht heeft.

Theuns laat zien hoe de operatie werkt. Zo'n vijfentwintig mensen op straat. Twee busjes om arrestanten naar het bureau te brengen. Een paar mensen op het bureau die de beelden in de gaten houden van de vele camera's. Hijzelf treedt vannacht op als hulpofficier van justitie en handelt aanhoudingen af. Tussendoor wandelt hij af en toe zelf over de Wallen. Spreekt een jongen aan die een joint zit te draaien. Staat een prostituee te woord die klaagt over filmende voorbijgangers. Zegt tegen een taxichauffeur dat ie z'n motor moet afzetten. Laat zich fotograferen met een Australische toerist.

Tegen drieën staat de teller op zestien aanhoudingen, vooral nepdopedealers. Als die in herhaling vallen, kunnen ze een gebiedsverbod krijgen en als ze dat overtreden, belanden ze in de cel. Maar de mannen die vannacht zijn aangehouden, krijgen een bekeuring en komen na een paar uur weer vrij. Op één na: die had nepdope én echte drugs bij zich. "Eigenlijk best een rustige nacht", zegt Theuns.

undefined

uitwassen aanpakken is niet genoeg

Dweilen met de kraan open? Nee, dat is geen goed beeld om de strijd tegen de overlast van de almaar groeiende toeristenstroom te beschrijven, zegt Walther Ploos van Amstel, voorzitter van het wijkoverleg in de binnenstad. "Het is een dijkdoorbraak!"

Ploos van Amstel belt uit Barcelona, want Pasen in Amsterdam is hem te druk. "Sowieso is er vaak geen doorkomen aan met al die groepen toeristen", zegt hij. En andere overlast? "Taxi's, daar rijden er 's nachts meer van dan overdag. De agressie van drugsdealers. Buurtwinkels verdwijnen. Ik voel me steeds minder thuis."

Uitwassen aanpakken, zoals in het Binnenstad Offensief gebeurt, is niet genoeg. Dat weet burgemeester Van der Laan en Ploos van Amstel is dat met hem eens. "Optreden tegen illegale hotels en Airbnb, een echte stop op nieuwe hotels - er is veel meer nodig."

undefined