Een prepper is op álles voorbereid

Heel vreemd kijken ze er in het Gelderse dorp niet van op dat Jeroen Klaassen een 'prepper' is. Sinds een Apache-gevechtshelikopter van de luchtmacht in december 2007 tijdens een oefenvlucht in de kabels van Nuon bleef hangen en de Bommelerwaard meer dan twee dagen zonder stroom zat, hebben wel meer mensen een aggregaatje in de schuur staan: voor het geval dat.

Een prepper (van het Engelse werkwoord to prepare) is iemand die zich voorbereidt op een noodsituatie. Bij een natuurramp als een overstroming, een lange storing van wat vroeger nog de 'nutsvoorzieningen' heette, of sociale onrust, kunnen preppers voor zichzelf zorgen. In de VS heten ze ook wel een survivalist, maar daar doen ze er nog een schepje bovenop. Naast de overlevingsspullen, graven ze zich daar in of bouwen betonnen bunkers. En een uitpuilende wapenkast moet in barre tijden de plunderaars op afstand houden.

Zo eentje is Jeroen Klaassen er niet. De rustige psycholoog (30) is met zijn vrouw Rotterdam-Zuid ontvlucht om in de Bommelerwaard een gezin te stichten. Hij heeft inmiddels drie kinderen, van wie hij de jongste in zijn arm de fles geeft. "We zochten een betere leefomgeving voor onze kinderen, maar bij onze verhuizing speelde op de achtergrond ook dat Rotterdam-Zuid ónder NAP ligt, en ons huidige dorp wel aan de Waal is gesitueerd, maar op een terp is gebouwd."

undefined

Schadeverzekering

Zijn woning zal nooit onder water komen te staan, maar ligt bij een watersnood wél geïsoleerd. "Laten we wel zijn, bij een overstroming kun je beter op een hoge plek op het platteland wonen, omdat hier méér voedsel is dan in de stad", zegt hij. "Je moet je voorbereiden op zo'n tijdelijke isolatie. Juist toen mijn kinderen op de wereld kwamen, werd ik mij daarvan bewust. Wat heb je aan een schadeverzekering als het gebied rondom onder water staat? Dan moet je toch echt voor je zelf kunnen zorgen. Die verzekering is voor de periode ná de ramp."

Klaassen leerde van zijn oma al: alles waarvan je denkt dat het normaal is, kan veranderen. "Zij had de Tweede Wereldoorlog meegemaakt. Mensen waren daar toen niet op voorbereid. Nu ben ik niet zo bang voor een oorlog, maar de samenleving is kwetsbaar. Het klimaat verandert, het weer daardoor ook, we hebben in Nederland een gevoelige infrastructuur op alle gebied. Als je dat beseft, word je wat onrustig."

Om die onrust weg te nemen, begon Klaassen daarom een ouderwetse voorraadkast te vullen. "Paar zakken rijst van de Albert Heijn, wat flessen Spa, blikgroente. Bijkomend voordeel is dat iedereen bij ons kan binnenvallen en dat we nooit zonder eten zitten. Dat maakt het leven comfortabel, maar het geeft ook zekerheid. Ik hoef twee weken het huis niet uit, en heb dan ook nog eten voor de buren links en rechts."

Hij kreeg er lol in, en toen hij op internet op zoek was naar een Leatherman multitool, stuitte hij op de Nederlandse Preppers-beweging, een online community die zich voorbereidt op allerhande calamiteiten. De leden houden rekening met natuurrampen, maar ook met storingen door terroristische aanslagen, en sluiten zelfs een ebola- of MERS-uitbraak niet uit.

Die groep van zo'n vierduizend Nederlanders bestaat volgens Klaassen niet alleen uit mensen die van buitensport houden of techniek. Hij kwam ook in contact met burgers die zelf voedsel verbouwen en kippen houden. "Ik maal mijn eigen meel en bak inmiddels mijn eigen brood, heb een moestuintje, kan zelf filet american maken, maar weet ook hoe ik heel efficiënt mijn huis moet warm stoken." Het prepper-zijn gaat hand in hand met duurzaamheid, zegt Klaassen. "De boter zit bij ons in een botervloot, en de kaas in een vochtige doek. Wij hoeven al die plastic verpakkingen niet. En wij weten tenminste waar ons voedsel vandaan komt. Als je dicht bij de natuur staat, is dat een voordeel als je daarvan in een crisis tijdelijk afhankelijk bent."

De zelfvoorzienendheid is een levenshouding van hem geworden, maar blijft ook een uitdagende hobby. De techniek schrijdt voor op dit gebied, en wordt ook steeds betaalbaarder.

"Ik heb inmiddels een fantastische waterfilter die een paar jaar geleden een paar honderd euro kostte, maar nu nog slechts vier tientjes. Daarmee kan ik de hele buurt van water voorzien." En hij heeft zojuist een Goal Zero Power Pack gekocht, die je op je rugzak kunt binden. De zonnecellen laden 4 AA-batterijen op, maar ook zijn telefoon. "Gewoon een fantastische innovatie."

Sinds een jaar leeft Klaassen ook van de zorgen van anderen, want hij is mede-eigenaar geworden van de zogenaamde Prepshop.

"We merkten dat we een slaapzak bij Bever moesten kopen, en de zaden bij de Intratuin, en het gereedschap bij de Gamma. Het leek ons veel beter om al het materiaal onder één dak te brengen, en dat vooral vooraf te testen om de specifieke prepperskwaliteit te garanderen."

undefined

Bolognese

In de onlinewinkel zijn de belangrijkste benodigdheden te koop, zoals een Spasciani volgelaatsmasker tegen besmettelijke ziekten, een opwindbare radio voor als de stroom uitvalt maar de rampenzender niet (ook voor de korte band), en gedroogde spaghetti Bolognese die maar liefst 25 jaar goed blijft.

In totaal 350 producten vinden zo de weg naar de klantenkring, die overigens voornamelijk uit vrouwen bestaat. Telkens als in het journaal een ramp of calamiteit wordt behandeld, of de zeespiegelstijging door klimaatsverandering, piekt de verkoop.

Aanvankelijk werden preppers als hij weggezet als 'gekken die door het bos rennen', of 'de mafkezen van National Geografic' (het tijdschrijft maakte ooit een serie over de beweging). Er was sprake van een stigma, zegt Klaassen, maar dat is langzamerhand aan het verdwijnen, zeker in de Bommelerwaard waar ze zich de Apache nog goed herinneren. Bij wéér zo'n crash heeft hij zijn eigen led-verlichting op zonne-energie, en bij een overstroming tapt hij water uit zijn filter. Voor de hele straat.

undefined

Nederland is amper voorbereid op rampen

De kans op rampen is de afgelopen decennia sterk toegenomen en zal zonder maatregelen uitgroeien tot onbeheersbare proporties. Dat concludeert het Rode Kruis op basis van het rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change. Toch is Nederland slecht voorbereid op een watersnoodramp, stelde minister Schultz (Infrastructuur) in 2013 in de Volkskrant. Te veel mensen kennen het risico niet en weten niet wat ze moeten doen in geval van nood. Schultz werkt daarom aan een ambitieus nieuw programma dat Nederland klaar moet maken voor een rampscenario. Haar ministerie studeert onder meer op mogelijkheden om snelwegen te verdubbelen in geval van een overstroming, omdat iedereen dan het gebied uit wil.

Met name de situatie in de Randstad is volgens Schulz 'complex'. De bescherming is daar hoog. Maar als er een bepaalde wind is en de duinen zouden het begeven, komt het water met hoge snelheid binnen en loopt alles heel snel vol.

In 2008 probeerde toenmalig minister van binnenlandse zaken Guusje ter Horst Nederland alerter te krijgen door haar ambtenaren geen traditioneel kerstpakket te geven, maar een overlevingspakket, waarmee ze zichzelf het eerste etmaal na een ramp konden redden.

Ter Horst wilde aangeven hoe belangrijk het is dat mensen een dergelijke noodvoorziening in huis hebben voor het geval ze door een ramp lange tijd binnen moeten blijven. Ze wees erop dat de overheid zich na een ramp eerst richt op slachtoffers en gedupeerden die zichzelf niet kunnen redden. Anderen moeten er rekening mee houden dat ze uren of dagen op zichzelf aangewezen zijn. Ter Horst zei dat mensen moeten weten dat de overheid niet altijd in staat is hen de eerste 24 uur na een ramp te helpen.

undefined

kleinklimaat

In Parijs wordt eind dit jaar gepraat over een strenger VN-klimaatverdrag. Wat merken we in Nederland van de weersveranderingen, en hoe bereiden we ons voor op wat komen gaat? Deel 7 van een serie. Wat zelfredzamer mag ook wel.

undefined