Een onverzettelijke dame in Friesland r Christel Pieper

Het ziet ernaar uit dat haar vasthoudendheid wordt beloond. Speciaal voor haar moet een uitweg worden gemaakt, omdat ze anders raakt ingesloten door de vierbaansweg. Voor haar alleen moet dan speciaal een straat worden aangelegd die minimaal enkele tonnen gaat kosten. Ook moet de vuilniswagen tweemaal per week een stevige omweg gaan maken. En dat omdat 'die man' van Rijkswaterstaat het lef had haar denigrerend te behandelen. “Dat zijn geen mensen, dat zijn schakels in een systeem en ik heb als burger recht op een eerlijke benadering”, typeert Dina Klaren haar situatie.

Het huisje ligt nu zo'n 100 meter van rijksweg 32 af, een drukke tweebaansweg tussen Leeuwarden en Heerenveen. Op de achtergrond zijn vaag de auto's te horen. In de toekomst moet het verkeer op zo'n 20 meter voor haar huis langs gaan razen. “Ik bouw gewoon een grote geluidswal en ik zeg dag tegen de wereld.” De buren zijn al lang weg en het land is door de overheid onteigend.

Dat zal ook met het land aan de voorkant van het huis van Dina Klaren gebeuren. “Ik kan wel naar de rechter stappen, maar dat heeft toch geen zin. Realistisch moet je natuurlijk wel blijven.” Op het huis en het land aan de achterkant is de onteigening niet van toepassing, omdat daar de weg niet overheen gaat lopen.

Zo op het eerste gezicht lijkt de situatie geen probleem op te leveren, maar een klein wetje uit de 19e eeuw maakt het tot een complex geheel. In het koopcontract van Dina Klaren staat namelijk vermeld dat zij 'recht van weg' heeft. Dat komt in de praktijk neer op een uitgang naar de provinciale weg die door Rijkswaterstaat moet worden aangelegd.

“Een aantal jaren geleden kwam hier zo'n man van Rijkswaterstaat. Namen zal ik maar niet noemen, want ze hebben al een hekel genoeg aan me. Hij had het lef voor mijn huis mèt een aantal hectare land 130 000 gulden te bieden. Nou, ik heb gekeken naar een vergelijkbaar boerderijtje hier in de buurt en dat begon bij een vraagprijs van drie ton. Toen ik hem vroeg of hij wel helemaal goed wijs was, zei hij ook nog dat ik daar een heel mooi rijtjeshuisje van kon kopen. Nou, toen heb ik hem maar de deur gewezen.”

De arrogantie die gepaard ging met het aanbod schoot Dina Klaren totaal in het verkeerde keelgat. Ze had een menselijker houding verwacht van Rijkswaterstaat.

Bij Rijkswaterstaat zijn ze zich van geen kwaad bewust. “Wij bieden een prijs aan en daar kan mevrouw Klaren mee akkoord gaan of niet. Als ze daar blijft wonen, moeten wij een weg voor haar aanleggen, daar is inderdaad geen discussie over mogelijk. Het lijkt mij echter niet prettig wonen met een drukke vierbaansweg voor de deur”, zegt Gerard van der Lee.

Het aanbod van Rijkswaterstaat wekte ook de woede van Dina Klaren, omdat ze goed op de hoogte is van de huizenmarkt. In het verleden had ze immers zelf veel huizen verkocht. Na haar echtscheiding in de jaren '50 vertrok ze met haar vier jonge kinderen uit Alkmaar. Friesland moest het beloofde land worden.

“Ik kende hier niemand, maar mijn oude huisdokter had me verteld dat hier leuke mensen woonden. Via een advertentie van een makelaar kwamen mijn kinderen en ik in een oud boerderijtje terecht. Die makelaar vond dat ik een vlotte babbel had en voor hem ben ik toen oude boerderijtjes aan rijke lui uit het westen gaan verkopen. Ik beurde 500 gulden per huis. Een heel kapitaal in die tijd, en nodig had ik het ook, want als vrouw alleen moest ik toch vier kinderen onderhouden.”

Na een tijdje had ze in de gaten dat ze dat verkopen ook best zelf kon. Ze kocht oude huizen en boerderijen op en knapte ze vervolgens zelf op. “Ik stond hele tijden te schilderen en te timmeren. Al mijn kinderen hielpen mee en zo hebben we ons kunnen redden.” Na de opknapbeurt werden de huizen met winst, zoals dat bij haar handelsgeest hoorde, weer doorverkocht.

Klanten reed ze rond in een eigen gekocht autootje. Wijselijk vertelde ze aan deze potentiële kopers maar niet dat ze geen rijbewijs bezat. “Om klanten rond te rijden ben ik op een gegeven moment naar een garage toegestapt en heb daar een auto gekocht. Rijden is nooit een probleem geweest, totdat iemand klikte tegen de veldagent. Toen was ik het haasje. Soms stonden ze me op te wachten, maar doordat ik alle binnenweggetjes kende, ben ik nooit gepakt. Tot een paar dagen voor mijn examen - maar toen was het leed al geleden.”

Het boerderijtje waar nu van alles om te doen is, is ook een van haar aankopen. Tegenwoordig loopt er nog een handjevol geiten in de wei rond, maar vroeger had Dina Klaren ook nog paarden en schapen.

“Mijn huis is helemaal verbonden met herinneringen aan Gerrit, mijn stoere Friese man. Ik heb hem op een hele vreemde manier leren kennen. Op een gegeven moment had ik een drachtige merrie. Na een van mijn tochtjes met een klant kwam ik in de dorpskroeg voor een borrel. Iedereen wist mij te vertellen dat er niets in het beest zat. Toen zei opeens een man vanaf de bar dat hij zou kopen wat in het paard zat en na wat onderhandelingen legde hij meteen geld op tafel.”

“Er ging een aantal weken overheen en de merrie baarde een prachtig veulen. Toen moest ik weer op zoek naar die stille, stoere Fries en dat was Gerrit. Hem heb ik het veulentje toen eerlijk gegeven. In ruil voor het metselen van een muurtje mocht het veulen bij mij worden gestald. Op een gegeven moment heb ik gezegd dat Gerrit met me moest trouwen of weggaan, want ik werd gek van dat mooie blote lijf bij het metselen. We zijn toen de maandag erop getrouwd. In de kroeg noemden ze ons daarna alleen nog maar Romeo en Julia.”

Haar man Gerrit is een aantal jaren geleden overleden als gevolg van een hersenbloeding. Herinneringen zijn voor Dina Klaren belangrijk. Het huis hangt dan ook vol met oude foto's en spreuken.

“Voor mij is het algemeen belang in die weg heel duidelijk. Ik was ook absoluut weggegaan, als ik redelijk was behandeld. Maar die lange tijd van onduidelijkheid, gevolgd door dat onbeschofte gedrag van die man, heeft mij standvastig gemaakt. Ik ga hier, in dit huis met al mijn herinneringen aan Gerrit en mijn kinderen, niet weg zolang zij geen fatsoenlijk bod hebben gedaan waar ik een gelijkwaardig huis voor terug kan kopen. Als dat niet komt, dan ook maar niet. Ik draai mijn rug naar de geluidswal toe en dat is ook wel goed.”