Een kippenstal in het hart van de stad

Een bijzonder contrast. Tweehonderd kippen, mídden in Amsterdam. De kippenboerderij is een initiatief van Wij krijgen kippen, Rondeel en Natuur & Milieu, en werd gisteren geopend. Het is een kleinere kopie van de drie Rondeelboerderijen die al op verschillende plekken in Nederland staan. Die stallen noemen ze 'integraal duurzaam'. Dat betekent dat de bedrijfsvoering goed uitpakt voor dier én milieu. Erg belangrijk, volgens Peter Koelewijn, directeur van Rondeel. "De eieren kunnen bijvoorbeeld alleen duurzaam zijn als de kip ook verantwoord heeft gegeten. Daarnaast gebruiken we de kip als ze is uitgelegd ook voor haar vlees, het is geen wegwerpartikel."

In het binnenverblijf is het nog verdacht rustig. In niets lijkt het op een kippenhok. "Ze zijn nog aan het wennen", vertelt kippenboer Timon Brandsen uit Barneveld. Honderd bruine kippen scharrelen er rustig rond, de overige honderd zitten een deur verderop. Er hangen voeder- en drinkbakjes met daarboven stokken, om op te slapen. Ernaast staan enkele hokken waar de kippen in privacy hun ei kunnen leggen. Brandsen gaat de kleine boerderij beheren. Vooralsnog in zijn eentje, maar waarschijnlijk niet voor lang. "We geven kippencursussen aan kinderen en volwassen vrijwilligers uit de buurt. Dan leer ik ze hoe de kip denkt, leeft en hoe je het beste met ze kunt omgaan", vertelt Brandsen.

Horeca wil stadsei
Veel omliggende horecagelegenheden hebben interesse in de stadse eieren. Zelfs daaraan is gedacht; buiten staan elektrische fietsen klaar die draaien op zonne-energie, voor het rondbrengen van de eitjes.

De rondeeleieren hebben een Milieukeurmerk en de beste kwalificatie van de Dierenbescherming, namelijk drie sterren. Belangrijke erkenning volgens Sijas Akkerman, Hoofd Voedsel bij Natuur & Milieu. "Wij laten zien hoe milieu- én diervriendelijke landbouw eruitziet. Het één hoeft niet ten koste van het ander te gaan."

Pauline Westendorp, oprichtster van buurtinitiatief 'Wij krijgen kippen', wil van de boerderij echt een bezienswaardigheid maken. "Mensen kunnen straks kiezen: lekker een dagje naar Artis óf naar de stadse kippen." Westendorp is ook een van de oprichters van Zuiderlicht. Een organisatie die ernaar streeft Amsterdam Zuid van lokale energie te voorzien. "Buurtbewoners en bedrijven hebben geld geleend voor het plaatsen van de 16 zonnepanelen, die al op het dak van de rondeelstal liggen. Ze helpen dus mee aan een groen project en het levert rendement op."

Verschillende ruimtes in de boerderij zijn speciaal ingericht voor vergaderingen. Grappig detail: er zit een glazen zijwand in, waardoor je letterlijk tussen de kippen zit. Daarnaast is er plek voor workshops en tentoonstellingen. Akkerman: "We willen transparant zijn en een zo breed mogelijk publiek bereiken. Dus duidelijk uitleggen wat er nou precies vooraf gaat aan het eitje op je bord. En hoe dat kan op een verantwoorde manier." De tentoonstellingen moeten ook de geschiedenis van de kip meegeven. "Bijvoorbeeld een expositie over hoe het dier ooit naar Europa is gehaald. Of hoe de kip vroeger in de een kooi in de keuken werd gehouden. Dan kreeg ze de kliekjes gewoon in haar kooi. Destijds een heel mooie oplossing voor voedselverspilling."

Eigen karakter
De stadsstal heeft dezelfde indeling als zijn grotere broer in Barneveld. "De vorm en indeling zijn er namelijk niet voor niks", benadrukt Koelewijn. Het verblijf is ingedeeld in taartpunten, die van breed naar smal lopen. Daarin kan de kip zelf voor meer of minder vrijheid kiezen. "Elke kip heeft een eigen karakter. De ene wil lekker scharrelen, de ander trekt zich liever iets meer terug. Die ruimte-indeling is heel belangrijk voor het welzijn van de hennen."

Achter de boerderij zijn graafmachines druk in de weer met de aanleg van moestuintjes. Brandsen vertelt dat zijn buren, die de moestuintjes gaan beheren, al een beroep hebben gedaan op zijn mest.

Het liefst zouden de oprichters de stadsboerderij op veel meer plekken in Nederland willen introduceren, door middel van crowdfunding. "Dat zijn we nog aan het uitzoeken", vertelt Akkerman van Natuur & Milieu. "Misschien kunnen bezoekers zelf leuke ideeën aandragen, we staan overal voor open."

Negatieve reacties uit de omgeving hebben ze volgens Pauline Westendorp niet gehad. "Buurtbewoners zijn enthousiast. Ondernemers ook. Bij Brasserie de Begraafplaats staan binnenkort echte Amsterdamse Uitsmijters op de kaart." Je kunt de eieren natuurlijk ook gewoon meenemen voor thuis. In de hal staat een automaat waar je voor een paar euro een doosje eieren uittrekt. Net als bij de Febo, maar dan verantwoord.

Wij krijgen kippen: the tok of the town
Precies vier jaar geleden kwam de Amsterdamse Pauline Westendorp met een plan voor tweehonderd lokale energie-initiatieven. Haar zoon werd destijds 2 jaar en kreeg kippen voor zijn verjaardag. Een buurvrouw riep toen richting een andere buurvrouw 'wij krijgen kippen!'. Dát is een goede naam, dacht ze. "Dat is namelijk precies waar wij voor staan. Weer zelfvoorzienend zijn. Energie is natuurlijk een beetje saai, kippen zijn warm en tastbaar."

Westendorp durfde maandenlang niet hardop te zeggen wat de naam was van haar initiatief. "Nu zijn we er trots op. We noemen onszelf 'The tok of the town'. Het is een spraakmakende naam, dat maakt mensen nieuwsgierig. En daardoor blijft het hangen."

In eerste instantie was het niet de bedoeling dat Wij krijgen kippen daadwerkelijk de kippen in zou gaan. "Tot Jeroen Bisscheroux, kunstenaar, een kippenhok in onze tuin bouwde. Hij zag het kippenhok als een sociaal bindmiddel. Net als vroeger. En zo'n kippenboerderij tussen de bedrijven, dat is iets waar mensen op af komen. Vandaar ook onze plek vlakbij de financiële bedrijven op de Zuidas. Het biedt warmte tussen de koude euro's."

Rondeel met klimboom en zandbad
De opbouw van de Rondeelstal is tot in detail uitgedacht. Een kippenboerderij waar het dierenwelzijn op nummer één staat. Het eerste Rondeel staat in Barneveld, drie keer zo groot als die naast de Rai. "We hadden hier minder ruimte maar wilden absoluut geen concessies doen in ons ontwerp", vertelt Koelewijn. " Daarom hebben we er dus voor gekozen om wel een exacte kopie te maken, maar dan kleiner."

Het kippenbedrijf denkt aan dier én milieu. De kip krijgt een goed leven, er wordt energie opgewekt en er is zo min mogelijk uitstoot van schadelijke stoffen. De stal bevat licht- en luchtdoorlatende systemen. Een duurzame oplossing omdat er geen energieslurpende ventilatie nodig is. Daarnaast is het ook praktisch als er een ziekte uitbreekt omdat dan alleen de buitenste rand wordt afgesloten en de kippen hun dagelijkse behoefte in het dagverblijf kunnen blijven doen. De taartpunten zijn voorzien van kunstgras. Dit blijft lang goed en is makkelijk te onderhouden. Aan de rand, de bosrand, liggen houtsnippers met boomstronken, waar de kippen op kunnen klimmen. Daarnaast zijn de boerderijen voorzien van zandbaden, om de vleugels in te wassen.

undefined