Een kind heeft vage angstgevoelens. Hoe stel je hem gerust?

De vader wist niet zo goed hoe hij moest reageren, toen zijn twaalfjarige zoon 's avonds beneden kwam en vertelde dat hij bang was. Al wekenlang. In het donker. Thuis. Onderweg. Alleen. Maar ook als de ouders gewoon beneden voor de buis waakten.

Achter elke boom buiten, achter elke deur binnen. Vader schrok ervan. Het gezin was pas verhuisd. Zou het daardoor komen? Waarom had hij niet eerder iets gemerkt? Waarom had zoonlief het niet eerder aangegeven? De jongen stamelde iets van 'niet zo stoer natuurlijk'. En: "Ik weet ook wel dat er niet achter elke deur een dief staat. En dat ik veilig ben als jullie er zijn. Dus ik snap het niet: maar ik ben wel gewoon bang."

Niets bagatelliseren, schoot door het hoofd van de vader die zoonlief liet praten. Maar toen die uitgesproken was, werd het stil. Want hoe stel je een kind gerust dat weet dat de angstgevoelens misschien nergens op slaan, maar dat daar wel mee worstelt?

Vraag aan zoonlief wat 'bang' precies inhoudt, laat hem concrete voorbeelden van de afgelopen dagen geven. Als de jongen vooral bang is voor kwaad dat hem kan overkomen, leg hem dan uit dat dit door de verhuizing kan komen. Dat zegt Frits Boer, emeritus hoogleraar kinder- en jeudgpsychiatrie en voorzitter van de Angst-, Dwang en Fobiestichting. "In het donker of als we niet weten wat er achter een deur of boom kan staan, zijn we allemaal bang. Zoals bij een nachtwandeling in onbekend gebied. Pas in een vertrouwde omgeving verdwijnt die angst. Na een verhuizing moet je je instellen op een nieuwe omgeving met andere geluiden, geuren en beelden. Dit kost tijd en kan je tijdelijk angstiger maken."

Boer adviseert de vader zijn zoon te vragen elke dag in zijn agenda met een cijfer aan te geven hoe angstig hij zich gemiddeld heeft gevoeld, met 0 voor helemaal geen angst en 5 voor heel bang. "Ik voorspel dat de cijfers op en neer gaan, en langzamerhand zullen verbeteren." Die cijfers zouden de vader en de zoon dan twee keer per week samen kunnen bekijken: "Als ze na drie à vier weken niet veel beter zijn, is het verstandig er een deskundige bij te halen."

Wat super dat deze jongen zich zo veilig voelt bij zijn vader dat hij durft te vertellen wat hem dwars zit, is de eerste reactie van pedagoge Eva Talitha Heusinkveld. Veel kinderen hebben weleens een fase in hun leven dat ze angstig of bang zijn en dit gaat vaak vanzelf over, vervolgt de opvoedondersteuner, kinder- en jongerencoach in Apeldoorn. "Vader voelt heel goed aan dat hij het niet moet bagatelliseren. Door zijn zoon te zeggen dat het juist stoer is dat hij dit durft te vertellen, zal de jongen opgelucht zijn. Praat zo normaal mogelijk met je kind over de angsten en neem het serieus."

Kinderen zijn vaak slim genoeg om zelf goede oplossingen te bedenken, zo vervolgt Heusinkveld. Door er met zijn vader over te praten, kunnen die angsten voor de zoon al minder zwaar voelen. En de vader doet er goed aan het onderwerp geregeld terug te laten komen, zonder er constant aandacht aan te besteden.

"Toon interesse in hoe het gaat en ga goed na of de zelfbedachte oplossingen helpen. Elk positief stapje vooruit helpt mee om het kind zich zelfverzekerder te voelen", aldus de Apeldoornse pedagoge.

Reageren? Zelf een vraag insturen? Mail naar opvoedvraag@trouw.nl

undefined