Een échte is snel geschilderd

'Nog nooit eerder vertoond werk van Herman Brood', exposeert het Amstelveense Jan van der Togt Museum vanaf volgende week. Maar wie weet nog wat een echte Brood is?

Het undercoverprogramma 'Rambam' wijdde woensdag een uitzending aan de 'echtheidscertificaten' die de voormalig manager van Herman Brood verstrekt. Eigenaren van een Brood-schilderij kunnen bij Koos van Dijk aankloppen om voor 375 euro de authenticiteit zwart op wit te krijgen. Mits het, natuurlijk, onmiskenbaar een werk van de in 2001 overleden artiest betreft.

Maar Van Dijk bleek het niet zo nauw te nemen. Ook een door de programmamakers in elkaar geknutseld nep-Broodje bestempelde hij als 'typisch Brood'. G.I., zou het werk hebben geheten. Het prijskaartje: 10.000 euro.

Een echtheidscertificaat blijkt dus weinig meer waard. Kan het Amstelveense museum zijn bezoekers wel garanderen dat zij komen kijken naar een Brood-expositie, en niet naar een stelletje imitators?

Ja, zegt de woordvoerder van het Jan van der Togt Museum stellig. Zij varen voor hun tentoonstelling uitsluitend op de expertise van Broods erven. "Alle werken zijn geselecteerd door zijn weduwe, Xandra Brood. Geloof me, zij heeft heus geen certificaat nodig om vast te stellen wat wel of niet van Broods hand afkomstig is."

De curatoren hebben wel besloten af te zien van een Brood-atelier dat Van Dijk in het museum zou installeren. "Om alle commotie te voorkomen."

En kunstliefhebbers die nu twijfelen aan de echtheid van hun verzameling? Hoe kunnen zij bepalen of zij een onvervalste Brood boven de schoorsteen hebben hangen?

"Dat kan ik niet over de telefoon vertellen", zegt galeriehouder Ivo de Lange. "Dat heeft met zoveel dingen te maken. Ik kan het alleen vóórdoen. Kom maar hierheen, als je het echt wilt weten."

"De ongelooflijke snelheid waarmee het werk gemaakt is", antwoordt kunsthistoricus Jan Donia, die een jaar na Broods zelfdoding een boek schreef over zijn schilderschap. "Zijn kunst is als pistoolschoten, als een Formule 1. Brood rolde een rij doeken uit en maakte tien werken in een uur. Dat razende tempo dat erin zit, dat is niet na te maken. Tenzij een vervalser misschien óók een liter whisky en wat geestverruimende middelen achter de kiezen heeft." Gelukkig is er nog een andere manier om de authenticiteit van een Brood vast te stellen.

Niet alleen Van Dijk, maar ook de onafhankelijke stichting HB-M (Herman Brood Museum) verricht echtheidskeuringen. Zij werken met minimaal twee experts die beiden een 'overtuiging van authenticiteit moeten hebben', zegt de woordvoerder van de stichting, tevens een oude vriend van Brood. Bij lichte twijfel van een van hen schrijven ze geen certificaat uit. Iedereen mag, voor het schappelijke bedrag van 25 euro, een keuringsaanvraag indienen.

De Verdieping 8|9

Tien geboden met Xandra Brood: 'Herman liet alles maar gebeuren'

undefined

Schilder heeft veel werk zelf gecertificeerd

"Dit lijkt me beter dan welk certificaat dan ook", zegt de Amsterdamse galeriehouder Marjan Tiller terwijl ze een stapeltje foto's laat zien: Herman Brood poserend naast zijn eigen werk. Het zijn de doeken die nu in de galerie staan. "Alles wat wij te koop aanbieden hebben wij destijds zelf door Herman laten certificeren. We gingen dan met die pakken met zeefdrukken naar Herman toe en dan lieten we dat door hem signeren."

De medewerkers van 'Rambam' gingen voor hun uitzending ook langs bij de galerie van Tiller, maar ze hapte niet toe. "Ik herkende meteen dat het een nepper was."

undefined

'Kopen? Dat is het risico niet waard'

"Wij kopen al jaren geen kunst van Herman Brood meer in, het is het risico nauwelijks waard." Toch, een enkele keer maakt Henk-Jan Mulder van Kunsthuis Amsterdam een uitzondering. "Dan moet het echt wel een 100 procent sluitend verhaal zijn. We vragen naar de hele geschiedenis van zo'n schilderij, met foto's als belangrijkste onderbouwing. Tot slot ga ik dan alsnog te rade bij de echte kenners: George Heidweiller, Ivo de Lange en Rob Dupré." Mulder geeft toe dat laatstgenoemde dan ook weleens de hulp van Koos van Dijk inschakelt, maar uitsluitend voor advies en niet voor een certificaat.

undefined