Een beetje jaloezie is goed

Les 1

Wees niet bang, leef!

"Als je van literatuur en kunst houdt, zou je bijna gaan geloven dat een zwaarmoedige blik de ware is. Grote denkers redeneren vaak vanuit een bepaald soort misère. Michel Houellebecq, de Franse schrijver, is daar een goed voorbeeld van. Maar gelukkig staat filosoof René Gude aan het andere eind van het spectrum. Hij bewijst dat je vanuit denkkracht ook positief en blij kunt zijn.

Ik hou van het absurdisme. Ik moet lachen om de totale zinloosheid van het bestaan. Als je het daarbij zou laten, zou je denken: why? Wat heeft het allemaal voor zin? Nou, dat is voor mij heel duidelijk: dan maak je maar zin. Zanger Thé Lau werd vlak voor zijn dood gevraagd naar zijn levenslessen en hij zei: we zijn banger voor de liefde dan voor de dood. We zijn bang voor gedoe, mislukking en afwijzing. Maar liefde komt nooit met open armen en een garantie voor het leven. Overigens is er alle reden om een beetje angstig te zijn voor de liefde en dat is alleen maar goed, het zorgt ervoor dat je je best blijft doen. Als je je niet meer kunt voorstellen dat je geliefde begeerlijk is voor anderen heb je een groot probleem. Een beetje jaloezie is goed. Ook in je werk. Het zorgt ervoor dat jij op de beste plek wilt staan. Het is een stimulans."

Les 2

Durf te zijn wie je bent

"Op mijn vierde kwam ik met Neil Diamond in aanraking. Ik zou met mijn ouders naar de film van de Smurfen gaan, maar die was vol en toen draaide tegelijkertijd 'The Jazz Singer', met Neil Diamond. Ik was er zo door gegrepen. Ik kreeg de plaat voor mijn verjaardag en luisterde er eindeloos naar. Het liedje 'Hello Again' is nog steeds een van mijn favorieten die ook op mijn begrafenis gedraaid moet worden. Inmiddels is Neil Diamond salonfähig geworden, maar destijds was het zeer uncool, net als de countrymuziek waar ik van hield. Ik luisterde het achter gesloten deuren en vertelde het zeker niet op school.

Het is een bepaalde niche die eerst alleen van binnen leeft, je herkent het, en naarmate je ouder wordt kom je vanzelf mensen tegen die er ook van houden. Maar daar moet je je wel voor uitspreken. De omslag kwam voor mij toen ik na de havo het vwo ging doen. Daar zaten meer mensen die recht dachten te hebben op uniciteit en zeiden dat ze van Bach hielden, of Brel of Barbra Streisand. En dan wordt het leven zoveel leuker. Want dan kun je samen plaatjes luisteren. Zo ontdekte ik pas als dertiger, nota bene door de muzieksamensteller van 3FM, de zanger Glen Campbell met zijn fantastische nummer 'The Wichita Linemen', een hoogromantisch liedje over een man die in zo'n ouderwetse telefooncentrale werkt, de kabels moet aansluiten en dan meent dat hij de stem van zijn geliefde hoort. Het ontmoeten van gelijkgestemden is altijd weer een feest."

Les 3

Ga in therapie

"Ik heb altijd een rare weerstand tegen therapie gehad. Ik wil mezelf mentaal gezond voelen en vond therapie een teken van zwakte. Dat zie ik helemaal niet meer zo. Het is heel verhelderend om een tijdje in therapie te gaan. Dat iemand met verstand van zaken die geen familie of vriend is en dus eerlijk kan zijn, jezelf en je eigen gedrag laat zien. Je moet er ook weer op tijd mee stoppen, het is geen sportschool, maar ik heb er veel aan gehad. Met name aan de constatering dat er dingen stom zijn aan mezelf. Maar dat dat mag.

Toen ik net bij televisie werkte had ik een coach. Hoe loop je op de camera af, hoe maak je gebruik van publiek. Als je doodsbenauwd bent of verlegen, dan is dat het angstige kleine kind in jezelf dat bang is om afgewezen te worden. En dan helpt het om als volwassene dat kind aan de hand mee te nemen en te zeggen: kijk, dit wilde je, en de mensen komen speciaal voor jou. Ik pas de truc iedere keer dat ik op het toneel sta toe, vlak voordat het doek opzij gaat."

Les 4

Spreek je uit

"De afgelopen jaren ben ik meer opiniemaker geworden en moet ik nadenken over waar ik me wel of niet over uitspreek. Een primaire reactie is niet per se de beste, zeker niet in dit Twittertijdperk. Drie jaar geleden had ik een akkefietje met SGP-leider Kees van der Staaij die vond dat de niet-biologische moeder van een lesbisch stel niet moet worden erkend als moeder. Want wat niet gelijk is, moet je niet gelijk behandelen, zei hij. Dat raakte me zo dat ik twitterde: 'Vieze vuile Van der Staaij, brand toch in de hel'.

Mijn woorden klinken als schuttingtaal, maar wat hij zegt is minstens zo erg. Op aarde mag ik niet zijn wie ik ben. Veel mensen waren boos op me, maar ik kon het aan. De formulering was scherp, maar ik bleef achter mijn verontwaardiging staan. Het ligt gevoelig voor iemand die jarenlang voor de wet niet gelijk was. Het was zo'n moment van: ga ik buigen of niet? We hebben op zijn initiatief samen koffie gedronken waarna er veel begrip was voor elkaars onbegrip."

Les 5

Neem een geit

"Een klassieke levensles die ik hoorde van Hanneke Groenteman en zij had hem weer van Renate Rubinstein, dacht ze. Het gaat over een oude Joodse man die in een klein huisje woont met vijf kinderen en een zwangere vrouw. Die man kan het gebrek aan ruimte in dat kleine huisje niet aan en hij gaat naar de rabbijn en vraagt: wat moet ik doen? De rabbijn zegt: neem een geit in huis. De man doet het en in dat overvolle huisje met die zwangere vrouw en die vijf kinderen loopt nu ook een poepende, piesende geit rond. Nu wordt hij helemaal gek en na een week gaat hij terug naar de rabbijn en vraagt weer: wat moet ik doen? Het antwoord is: doe de geit weg.

Vaak heb je al een geit in huis. Als je bezorgd bent, niet goed slaapt en niet aan jezelf toekomt, dan is iets te veel. Dat weekje weg waar je eigenlijk geen tijd voor hebt, de komende vier weekenden die al volgepland staan, de klus die je eigenlijk niet aan had moeten nemen. Doe de geit weg en je hebt weer ruimte.

Zelf heb ik altijd een zaterdagavondshow gewild op tv, dat leek me het ultieme. Die krijg je niet zomaar, daar moet je jaren je sporen voor verdienen. Het was me gelukt, het programma zou er komen en stond al in de steigers. Maar ik voelde me in de aanloop ernaartoe zo onrustig, ik dacht: wat is er toch? Eigenlijk wist ik het wel. Het was ooit een droom en nu die binnen handbereik kwam en er al zoveel mensen bij betrokken waren, vond ik dat ik moest doorzetten, maar eigenlijk was ik er in de loop der jaren achter gekomen dat mijn plek in het theater is. Daar kan ik mijn zuiverste zelf kwijt omdat ik met niemand rekening hoef te houden. Ik heb de zaterdagavondshow afgezegd en kon weer slapen."

Les 6

Dobedobedo

"Ik heb een foto bij mijn bureau waarop staat:

To do is to be - Nietzsche

To be is to do - Kant

Do be do be do - Sinatra

Van deze drie komt Sinatra als wijste uit de bus, vind ik. Je kunt niet veranderen wie je bent, je partner kun je al helemaal niet veranderen, maar je hebt wel een keuze in wat je doet. Wat je doet maakt wie je bent en bepaalt of je bijvoorbeeld een leuke of vervelende moeder bent. Je kunt heel boos of chagrijnig worden als je kind jengelig is of je kunt jezelf herpakken en opeens een gekke bek trekken, waardoor je kind moet lachen.

Ik houd niet van de pretentie dat het leven maakbaar is. De mogelijkheid tot zelfverbetering voelt hooghartig, alsof dat kan. In zekere zin wel. Je kunt niet beïnvloeden wie je ouders zijn, waar je geboren wordt, hoe je eruit ziet en wat je talenten zijn. Maar je kunt wel kiezen wat je doet. Tot op het niveau van: ga ik vanavond sporten of niet?"

Les 7

Iedereen doet echt zijn best

"Iedereen doet zijn best en dat wordt te weinig erkend. Ik stoor me aan het geklaag over vaders en moeders die ook maar doorgeven wat ze zelf hebben geleerd en het beste met hun kinderen voorhebben. De chagrijnige buschauffeur of het bedroefde winkelmeisje hebben misschien echt een kloteweekend gehad, en ze zitten er toch. Het helpt om zo naar de wereld te kijken. Het leven gaat vaak niet vanzelf. Zelfs mensen met wie het goed gaat, zijn niet in een ketel geluk geboren, het is ze niet aan komen waaien, daar hebben ze hun best voor gedaan. Is iemand chagrijnig dan is er wat aan de hand."

Les 8

Het helpt om je eigen aandeel in de mislukking te zien

"Toen Hedy d'Ancona door haar man verlaten werd voor een andere vrouw, voelde ze zich boos en verlaten, maar ze was ook minister, dus ze mocht er niet te veel van laten blijken. Wat haar enorm hielp was inzien dat er sprake was geweest van grote verwaarlozing van haar kant. Degene die weggaat is vaak al lang verlaten.

In de Linda staat een rubriek 'Verlaten Vrouw' en die lees ik altijd het eerst. Daarin komt een verlaten vrouw aan het woord die op klaaglijke toon vertelt hoe ze in de steek is gelaten. Ze ziet niet in wat ze zelf tussen de regels door openbaart: 'Onze ouders waren bevriend, dus het was vanzelfsprekend dat wij samenkwamen.' 'We waren een goed team, hij deed de zaak, ik de kinderen, maar praten deden we niet.' Of deze: 'Nadat we kinderen kregen verloor ik de zin in seks. Uiteindelijk legde hij zich erbij neer.' Ja, en dan wordt hij verliefd op iemand anders en eindigt zij met een streepmond op de bank. Ze is alle geloof in de liefde verloren. Dan denk ik: jij gaat ook geen liefde meer vinden als je het niet geeft.

Ik ben ook gescheiden en ik zie heel goed op welke momenten ik anders had kunnen doen. Het is me niet overkomen, ik heb er een aandeel in gehad. Het lijkt comfortabel om boos te zijn en de schuld naar de ander te schuiven, maar het is juist heel troostend je te realiseren dat je geen slachtoffer bent."

Les 9

Het beste voor jou is niet per se het beste voor iedereen

"Een paar jaar geleden was ik met mijn vriendin en mijn ouders op vakantie in Spanje. Mijn ouders pasten een dag op de kinderen en toen wij vertrokken zei mijn moeder: 'Je moet echt naar Girona. Ik heb in de Libelle gelezen dat het daar zo leuk is.' Wij hadden allang andere plannen. We wilden lunchen bij dat ene kasteel waar ze die lekkere wijn hebben, we wilden naar dat plaatsje waar we ooit samen waren geweest en nog even naar het strand. Toen we 's avonds thuiskwamen zaten mijn ouders op ons te wachten. Het heeft iets raars, als volwassene thuiskomen na het uitgaan en dat je ouders klaar zitten. Ik werd er gelijk giechelig van. 'En, zijn jullie naar Girona geweest?' vroeg mijn moeder. We vertelden wat we wel hadden gedaan en toen zei ze, zoals alleen moeders dat kunnen: 'O, nou, je moet het zelf weten. Ik zou toch hebben gedaan wat ik zei.' En ik moest zo hard lachen. Ik zei: 'Natuurlijk zou jij doen wat jij zei, want jij bent jij!' Ik zou altijd doen wat ik zei."

undefined

Claudia de Breij

Cabaretière Claudia de Breij (13 maart 1975) groeide op in Hagestein. Na de mavo, de havo en het vwo studeerde ze twee jaar Algemene Letteren in Utrecht. In 1995 nam ze kleinkunstlessen in het Parnassus Cultuurcentrum in Utrecht en won het cabaretfestival van Parnassus. In 1998 werd ze derde tijdens het Amsterdams Kleinkunst Festival. In 2010 won ze de Poelifinario voor het beste cabaretprogramma van het jaar met haar voorstelling 'Hete Vrede' waar ook de hit 'Mag ik dan bij jou' uit komt. Claudia maakt theater, radio, zingt, presenteert, schuift regelmatig aan als tafeldame bij DWDD, schrijft columns in de Vara-gids en boeken ('Krijg nou tieten!' en 'Dingen die fijn zijn'). Vorige week verscheen haar boek vol levenslessen 'Neem een geit', waarvoor zij met prominente ouderen sprak als Hedy d'Ancona, Hanneke Groenteman, Geert Mak en Hans Wiegel. Claudia woont samen met journaliste Jessica van Geel en hun beider zoons.

undefined