Ecoteam brengt je op milieu-ideeën

Een vergadering van een milieugroep? Nee. Of toch? Het is een bijeenkomst van wat je 'een beetje milieugroep' zou kunnen noemen. Een Ecoteam, een groep van gewone burgers die op eigen initiatief bijeenkomen en die bezien wat ze kunnen doen (en laten) om wat milieuvriendelijker te leven.

De Ecoteams zijn een initiatief van de internationale organisatie Global Action Plan (GAP). Het idee voor de teams ontstond, vertelt Françoise Poll van de Stichting GAP Nederland, een aantal jaren geleden na een mondiale actie vóór vrede en tegen armoede (First Earth Run) die onder meer door Unicef op poten was gezet.

Tijdens de actie, waarbij een fakkel de wereld werd overgedragen, bleek dat veel mensen de behoefte voelden iets voor de vrede te doen. Dan willen zij dat ook voor het milieu, dachten een paar organisatoren van de Earth Run en bedachten vervolgens de Ecoteams. Want de vragen waar veel mensen mee worstelden, waren vooral: wat te doen? En waar te beginnen?

De eerste teams ontstonden in Amerika. Inmiddels zijn er in dertien landen Ecoteams, waaronder Nederland. De Stichting GAP Nederland zetelt in Den Haag en ontvangt een subsidie van het ministerie van Vrom van ongeveer een miljoen gulden.

De stichting attendeert organisaties en gemeenten op het bestaan van Ecoteams, verstrekt adviezen en geeft een werkboek uit dat Ecoteamleden kunnen opvragen dat hen op milieuvriendelijke ideëen kan brengen.

Eind 1991 waren er veertig Ecoteams, in de periode '92-'94 ontstonden er 450. Het eerste begin, zegt Poll. Vanaf september gaat GAP Nederland er serieus aan trekken, onder meer met een publiekscampagne. Dan moeten op grote schaal Ecoteams ontstaan.

Het leven van het gemiddelde Ecoteam, dat vaak ontstaat uit een oud team en bestaat uit kennissen of buurtbewoners, duurt een maand of zeven.

De eerste bijeenkomst staat in het teken van 'de nulstand' en is een inventarisatie van wat de deelnemers zoal verbruiken aan gas, electra, benzine, water en afval. De tweede gaat dieper in op één van die onderwerpen, bijvoorbeeld het gebruik van gas.

Meterstanden worden vergeleken, besparende ideëen uitgewisseld. Bij elke volgende bijeenkomst komt er een thema bij. Teams die alle thema's hebben gehad, zijn klaar, maar kunnen, als ze dat willen, natuurlijk doorgaan. Of helpen bij het oprichten van een nieuw ecoteam.

Volgens Poll is het enthousiasme van de deelnemers over het algemeen groot. “Ecoteams zijn niet belerend. Ze verplichten tot niets, maar gaan van het idee uit dat iedereen iets kan doen, een positieve bijdrage kan leveren. Ecoteams kunnen niemand verbieden om auto te rijden of waterbedden te kopen. Maar kunnen wel tot nadenken dwingen: wat doe ik? Kan het anders?”

Ecoteams kunnen daarnaast een hoop geld opleveren. Een huishouden van drie personen kan jaarlijks zo'n 500 liter benzine, 700 kubieke meter gas, 250 kilo papier en 45 000 liter water besparen. In geld uitgedrukt: zo'n 1500 gulden.''

Ervaringen zijn er natuurlijk legio. Poll, die zelf in een team heeft gezeten en een tiental teams heeft geassisteerd, praat over de verbijstering die twee jonge ouders beving toen hun kind zindelijk werd en ze daadwerkelijk beseften hoeveel kilo's afval ze in de vorm van wegwerpluiers hadden weggesmeten.

Over kattebakkorrels, een veel voorkomend onderwerp van gesprek. Over de Leidse lampendame, die maar niet wilde geloven dat haar hoge elektriciteitsrekening werd veroorzaakt door de vele lampen die ze altijd aandeed. Over de mensen die nauwkeurig bijhouden hoeveel geld ze besparen.

Over de Haagse die zich enigszins gegeneerd met een trommeltje bij de slager meldde en tot haar verbazing hoorde dat er wel meer mensen met bakjes naar de winkel gaan om zo verpakkingsmateriaal uit te sparen. En ze verhaalt enigszins aarzelend (“dit is echt uitzonderlijk; mensen moeten echt niet denken dat ze zoiets móéten doen”).

Over die paar vindingrijke teamleden die hun was brandschoon krijgen door de was met een beetje wasmiddel in een zwarte doos of zak stoppen, die zak een uur in de zon laten staan en vervolgens de was in de machine alleen maar spoelen.

En het leven na het Ecoteam? Blijft dat milieuvriendelijk? Poll meent van wel. “Mensen die zelf iets verzonnen hebben, houden daaraan vast.”