Echt waar: meestal gaat adoptie goed

De titel beloofde niet veel goeds: 'Adoptie, doe het niet', stond er boven een veelbesproken essay, zaterdag in Trouw.

Het aantal negatieve verhalen in de media is de laatste jaren omgekeerd evenredig aan het aantal positieve ervaringen met adoptie in de praktijk. Al deze negativiteit rond adoptie bepaalt wel voor een belangrijk deel de beeldvorming erover.

Het beeld over adoptie als 'probleem' wordt vooral gevoed door onwetendheid en is beladen met vooroordelen. Met als gevolg dat adoptiegezinnen vaak in de verdediging worden gedrukt.

Het essay van de Vlaamse dichter Benno Barnard over zijn dochter voedt opnieuw de vooroordelen waar adoptiegezinnen mee te maken krijgen (Wat dapper om te adopteren! Hoe doet ze het?, Je ouders hebben je uitgezocht, hoeveel moesten ze voor je betalen?).

Niet gehinderd door enige kennis van zaken deelt Barnard de kinderen in twee groepen in: óf ze zijn bodemloos óf ze zijn allemansvriendje. Gezonde hechting komt in zijn woordenboek niet voor.

Ik begrijp het wel: een adoptie opgedrongen krijgen door schoonmoeder, voor de sier adopteren (staat zo leuk bij de blonde blanke zoon), een liefdeloze opvoeding (ze stinkt), wat een gotspe! En als het mis gaat, dan ligt het blijkbaar altijd aan anderen (de voorlichter of de psycholoog).

Geen weldenkend mens zou onder een dergelijk gesternte aan adoptie beginnen; gelukkig is het gesternte veranderlijk. Ik had ook liever het verhaal van het kind zelf willen vernemen. Dit was een egodocument. Wat heeft een toekomstige adoptieouder hieraan, of de onwetende lezer die meer wil weten over adoptie? Of de adoptiegezinnen, die de bui alweer voelen aankomen?

Voor evenwichtige berichtgeving over adoptie lees ik liever een representatieve galerie van tien adoptieverhalen. Ik schat in dat acht tot negen van de verhalen positief zullen uitvallen en één negatief. Het aantal problemen onder adoptiekinderen ligt slechts een paar procent hoger dan onder niet-adoptiekinderen.

Al jaren zijn het vooral ongewenst kinderloze paren die adopteren. Er worden zware eisen aan hen gesteld. Onderzoek heeft uitgewezen dat het zelfvertrouwen en de sociaal-emotionele vaardigheden van adoptiekinderen als groep niet noemenswaardig verschillen van niet-adoptiekinderen. Het aantal hulpvragen in de geestelijke gezondheidszorg ligt iets hoger, maar de verschillen zijn klein.

Adoptiekinderen beschikken daarentegen vaak over een enorme veerkracht, ze hebben immers al vroeg moeten leren dealen met relatief slechte omstandigheden. Over hoe snel deze kinderen opknappen en hun ontwikkelingsachterstand inhalen, daar horen we bijna nooit wat over. Het recept hiervoor is onvoorwaardelijke liefde.

Statistieken gaan over groepen en kansen, en dat is altijd anders voor een individu. Laat dan de diversiteit zien, laat zien wanneer het goed gaat en wanneer het minder goed gaat. Ga geen adoptieproblemen verwarren met opvoedings- of puberproblemen, zoals Barnard doet.

Los daarvan, adoptie op zich blijkt zelden het probleem te zijn. Wél de specifieke achtergrond die meer of minder traumatisch kan zijn geweest. Vooral de kwaliteit van de nieuwe start in het adoptiegezin en die van de opvoeding zijn doorslaggevend. Voor de ouders is dat zeker geen sinecure, maar geldt dat niet voor elk nieuw kind?

Het moet herhaald: liefdevolle verzorging doet wonderen. Zo veel adoptiekinderen, zo veel verhalen. Dan kan iedereen zich pas een realistisch beeld vormen van de hinderkrachten en van de ontplooiingskansen. En hoeven adoptieouders en kinderen zich niet steeds te verdedigen.

undefined