Droogte treft bijna drie miljoen Kenianen
Veel meer Kenianen lijden onder de huidige droogte dan gedacht. Uitblijvende regen is zeker niet de enige oorzaak.
Het aantal mensen dat getroffen is door extreme droogte in Kenia stijgt in rap tempo. Binnen een maand is dat verdubbeld van 1,3 tot 2,7 miljoen mensen. Tenminste 337.000 kinderen hebben direct hulp nodig om te overleven. Het Rode Kruis heeft daarom besloten de levering van voedsel en water flink op te voeren. Maar volgens het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties is er nu direct 22 miljoen dollar nodig voor acute voedselhulp.
Tekst loopt door onder afbeelding
Nationale ramp
Halverwege februari riep de Keniaanse overheid, bij hoge uitzondering, de droogte en daarmee gepaarde voedselcrisis uit tot nationale ramp. De alarmfase is uitgeroepen in 23 van de 47 provincies, in tien andere is waakzaamheid geboden. In de grootste provincie, het noordelijke Marsabit, is 95 procent van de waterbronnen opgedroogd. Op verscheidene plaatsen in het land is cholera uitgebroken door het drinken van vervuild water. Door de droogte is de oogst grotendeels mislukt en is veel vee gestorven.
Kenia heeft zo’n 90 miljoen dollar vrij gemaakt voor gezinnen om voedsel te kopen. Het geld wordt ook gebruikt om veevoer en watertanks naar afgelegen gebieden te brengen. Maisvelden worden geïrrigeerd. Maar de overheid zegt veel meer hulp nodig te hebbben. Door de situatie tot nationale ramp uit te roepen is dat mogelijk.
Geen regen
De problemen ontstonden door het uitblijven van regen in oktober en november. Voor het aanstaande regenseizoen, dat in april begint, wordt ook droogte voorspeld. Deze situatie vertoont gelijkenissen met de ernstige droogte en voedselcrisis in de Hoorn van Afrika in 2011, toen ook Ethiopië en Somalië werden getroffen. Na een te lage inschatting werd het dodental destijds in Somalië alleen door de Verenigde Naties naar 260.000 bijgesteld.
Hulporganisaties vrezen een herhaling van die catastrofe nu het leven van elf miljoen mensen in Somalië, Ethiopië en Kenia in gevaar is. “Zelfs kamelen, die normaal gesproken goed tegen droogte kunnen, sterven nu”, waarschuwde directeur van het Rode Kruis in Afrika, Fatoumata Nafo-Traoré onlangs. “We kunnen nu een ramp zoals toen voorkomen, maar alleen als we direct actie ondernemen.”
Meerdere problemen
Tegen uitblijvende regenval is moeilijk direct op te treden. Maar dat is volgens experts ook niet de enige reden voor de droogte en voedselonzekerheid. Ontwikkelingsplannen van de overheid en geweld tussen de veenomaden spelen ook een belangrijke rol. Zo wordt de capaciteit van de belangrijkste en langste rivier van het land, de Tana van 1000 kilometer, ernstig verminderd door de aanleg van een haven in het nabijgelegen Lamu en de bouw van de grootste waterkrachtcentrale ooit. Die moet Kenia’s industrie voortstuwen.
Daarvoor is de rivier deels via een ondergrondse tunnel omgeleid naar een dam, waardoor het water een deel van de bevolking niet bereikt. Een groot deel van de bevolking is voor drinkwater voor henzelf en hun vee en voor de visserij van de Tana-rivier afhankelijk. Maar die heeft nog maar een vijfde van haar oorspronkelijke hoeveelheid water over.
Door het watergebrek voor mens en vee breken er geregeld gevechten uit om land tussen veehouders en boeren. De veehouders zoeken graasweiden, de boeren akkerland. In 2012 vielen er zo’n honderd doden bij zulke gevechten. Dat het een verkiezingsjaar is voorspelt ook weinig goeds; politici hebben de neiging de bestaande animositeit voor eigen gewin uit te vergroten.
