Drenten vrezen het gif van de leliebollen

Lelietelers zijn deze weken druk met het schoonspoelen van hun bollen. Ook in het Drentse De Wolden, hoewel de daar afgegeven milieuvergunning door de Raad van State is geschorst.

Vijf jaar geleden kwamen er steeds meer lelietelers van Holland naar Drenthe. Bewoners zagen dat karakteristieke hooggelegen essen werden bespoten, soms een paar keer per week. En ze kregen er niet eens kleurrijke bollenvelden voor terug, „Voordat de lelies in bloei komen, worden de knoppen afgemaaid”, zegt R. Meems van de actiegroep Bollenboos.

De lelieteelt is een van de meest vervuilende vormen van landbouw, er wordt gespoten tegen onkruid, schimmels en ongedierte, zoals wortelrot veroorzakende aaltjes. Het gif is de grootste ergernis van de bewonersgroep uit Westerveld. Ook omdat de bollen met een laag vervuilde grond worden gerooid en gewassen op speciale spoelplaatsen. Het spoelwater wordt opgevangen in een bassin, met een bodem van leem en wanden van folie, maar volgens de actiegroep is dat onvoldoende waterdicht.

Meems: „Het beekdal van de Ruiner Aa bestaat uit zand en veen, de meest doorlatende grond van Nederland. We zijn er niet van overtuigd dat het gif niet in de bodem komt.”

Samen met de Milieufederatie Drenthe heeft Bollenboos bezwaar gemaakt tegen de vergunningverlening bij de Raad van State. Zuid-West Drenthe is te kwetsbaar, vinden ze. Zowel de spoelplaats, als de akkers liggen in waardevolle beekdalen, doorsneden met sloten en omringd door natuur. En ze grenzen ook aan grondwaterbeschermingsgebied, waar drinkwater wordt gewonnen.

Het is voor het eerst dat de Raad van State de lelieteelt onder de loep neemt. Normaal gesproken zijn akkerbouwers niet vergunningplichtig, ze hoeven slechts te melden dat ze voldoen aan voorwaarden in een algemene maatregel van bestuur. De boer in De Wolden houdt echter ook vee en een gemengd bedrijf moet wel een milieuvergunning aanvragen. Daar kunnen mensen dan weer bezwaar tegen maken.

Volgens de gemeente De Wolden past akkerbouw gewoon in het bestemmingsplan. „Het maakt dan niet uit of er lelies of aardappelen verbouwd worden,” zegt een woordvoerster.

„Bovendien konden wij met het afgeven van een vergunning al meer eisen stellen dan in de reguliere akkerbouw. Onder het spoelbassin is een drainagesysteem aangelegd, bovendien moet de boer metingen laten doen. Mochten er toch pesticiden doorsijpelen dan is hij verplicht de boel te saneren.” Volgens de gemeente is er geen sprake van ’onomkeerbare nadelige milieu-effecten’. Daarom gedoogt ze het huidige spoelen, ook al heeft de Raad van State de vergunning geschorst zolang de rechtszaak duurt.

De boer in kwestie, Arnold Snijder, is blij met zijn gemeente. „Als ik mijn bollen nu niet kan spoelen, kan ik mijn bedrijf wel sluiten.” Snijder vindt het niet terecht dat hij eruit is gepikt. „Die mensen van Bollenboos wonen niet eens in de buurt. Doordat voor mijn gemengd bedrijf andere regels gelden, kunnen ze opeens bezwaar maken. Dat is natuurlijk hun goed recht, maar eigenlijk moeten ze in Den Haag zijn.”

Volgens Snijder hebben zijn tegenstanders een ouderwets beeld van het platteland. „Ze willen het liefst heidevelden en rust en vinden het al vervelend als een trekker langsrijdt. Maar je moet ieder zijn brood gunnen. De lelieteelt heeft Drenthe veel werkgelegenheid gebracht. In elke verwerkingsschuur zijn op dit moment veertig man aan het werk.”

De Raad van State doet eind december uitspraak.