Digitale spionnen verstoren 5G-netwerk

Het wordt te druk op de digitale snelweg en daarom wordt er gewerkt aan een betere doorstroming. Daar moet het 5G-netwerk voor zorgen, waarmee supersnel internet mogelijk is. 5G is de opvolger van het huidige 4G-netwerk voor mobiel internet. 2020 moet, wereldwijd, het jaar van 5G worden.

Zo wil Tokio het netwerk in gebruik hebben tijdens de Olympische Zomerspelen, en heeft Londen zich voorgenomen de hele stad in dat jaar van 5G te voorzien. Ook Amsterdam richt zich op 2020. Tijdens het EK voetbal, dat zich deels in de Amsterdam Arena afspeelt, moet het stadion over 5G beschikken. Omdat het EK eerder begint dan de Olympische Spelen, zou Amsterdam dan net even sneller zijn dan Tokio. Kwestie van prestige. Of niet?

"Nee, dat is geen prestige. 5G is met het oog op de toekomst hard nodig", zegt Tom Poelhekken, verantwoordelijk voor de technologische visie bij KPN. "Ten eerste om de groei van het dataverkeer aan te kunnen, maar ook om de volgende fase van het internet of things, waarbij apparaten met elkaar communiceren, verder te ontwikkelen. Nederland mag bij de aanleg van dit netwerk geen averij oplopen."

Dat dreigt in de noordelijke helft van Nederland nu wel te gebeuren. De Nederlandse inlichtingendiensten willen niet dat telecomproviders de 3,5 GHz-band daar gebruiken, nodig voor het 5G-net. De digitale 007's gebruiken het satellietstation in het Friese Burum namelijk voor het afluisteren van dataverkeer en zijn bang voor storing als telecomproviders op die frequentie gaan zitten. Weliswaar kan 5G ook op andere golflengtes draaien, maar providers verkiezen de 3,5 GHz-band omdat die veel capaciteit aankan en omdat er meer apparatuur voor beschikbaar is.

Voorlopig dus voor heel Noord-Nederland geen 5G. En dat heeft gevolgen, want de ambities met het rappe netwerk zijn niet voorbehouden aan Tokio, Amsterdam en Londen. Ook in de gemeente Eemsmond wordt getreurd over het frequentie-verbod van de geheime dienst.

Digi-boeren

Daar, in Eppenhuizen, runt Wilco Stollenga (21) het bedrijfje AgriFly, dat samen met enkele andere 'digi-boeren' meedoet aan een proef met 5G. Stollenga stuurt drones in banen over de akkers om via die vliegmachines alles over de gewassen aan de weet te komen. "Door de beelden die de drone maakt kunnen bijvoorbeeld gezonde planten worden onderscheiden van ongezonde planten en kunnen boeren de gewasopbrengst voorspellen,"zegt Stollenga. "Met de informatie die de drone stuurt via de 5G-zender, weet de teler precies wat hem te doen staat. Zo behaalt hij een hoger rendement en bespaart hij bijvoorbeeld op gewasbeschermingsmiddelen."

Precisielandbouw noemen ze dat. Ook mogelijk via het 'ouderwetse' 4G-net, maar dat schiet volgens Stollenga niet op: "De drone geeft beelden door aan een supercomputer, die razendsnel berekeningen kan maken en de beelden aan elkaar knoopt. Met 4G duurt dat proces een aantal uren, met 5G gaat het in een kwartiertje." De proef wordt nu uitgesteld, voor onbepaalde tijd, zegt Stollenga: "Zolang Defensie de frequentie gebruikt, kan het niet."

Extra jammer omdat juist het economisch zwakke Noordoost-Groningen wel een landbouwimpuls kan gebruiken.

Tekst loopt door onder de afbeelding

Zonde, vindt ook Tom Poelhekken van KPN, want zo'n snel netwerk is er nu net voor dit soort innovaties. De grote kracht van 5G zit volgens hem in de korte reactietijd tussen apparaten en systemen, waardoor een hele wereld aan nieuwe toepassingen opengaat. "Een gesprek met een Chinees aan de andere kant van de wereld kan dan in real time worden vertaald, bijvoorbeeld."

Het grootste aandeel op de 5G-snelweg zal vermoedelijk worden opgeëist door zelfrijdende auto's. Die kunnen elkaar waarschuwen wanneer ze moeten remmen of aan de kant moeten als er een ambulance nadert. Ook zorg op afstand, waarbij patiënten artsen consulteren via beeldverbindingen, zal toenemen en dus meer dataverkeer opeisen.

Zoals alles meer bits en bytes kost. De jonge generatie stuurt geen kaart meer vanuit de vakantie in de Dordogne, maar meerdere filmpjes.

Dat grote evenementen als de Olympische Spelen of het EK worden gebruikt als proefterrein voor 5G vindt Poelhekken dan ook voor de hand liggend: "Het is niet zo raar om in stadions te testen waar heel veel mensen op een kleine ruimte bij elkaar zitten die massaal filmpjes versturen."

Dat vergt vanzelfsprekend een enorme hoeveelheid dataverkeer en dat ook nog eens in een kleine ruimte en op hetzelfde moment. In dat opzicht is 5G meer een evolutie dan een revolutie, een logisch vervolg op 4G, een oplossing voor een gegroeid gebruik van het internet, een wens ook naar steeds sneller.

Eindhoven

Toch is het bepaald niet zo dat internetten in Nederland nu met een slakkengang gaat. Op de lijstjes van de landen met de hoogste internetsnelheid staat Nederland vrijwel altijd in de top-5.

"Maar we moeten op die lijstjes niet gaan zakken, wij moeten voorop lopen", zegt Staf Depla, wethouder in Eindhoven. Depla is verantwoordelijk voor de portefeuille werk en economie, inclusief Brainport, het cluster van hightech-bedrijven waar de stad het van moet hebben. Voor Brainport Eindhoven is 5G dus van groot belang: "Wij hebben die infrastructuur hard nodig. Al is het alleen al om te laten zien wat we kunnen. De overheid moet nu echt opschieten met 5G, je kunt het niet alleen aan de markt overlaten."

Dat vindt Poelhekken ook: "Omdat de hele samenleving erbij gebaat is. Wij zeggen bij KPN niet voor niets: '4G verbindt mensen, 5G verbindt de samenleving'.

Het is KPN veel waard om 'het probleem van Burum' op te lossen. Poelhekken: "Natuurlijk, het is geheim wat de inlichtingendiensten doen, maar wij willen onze beste mensen vrijmaken om Defensie te helpen een oplossing te vinden."

Lees ook:

Het gaat nog zeker drie jaar duren voor Nederland het supersnelle netwerk krijgt, maar Groningen heeft het al: de regio opende vorig jaar officieel zijn 5G Lab. Niet voor chatten en spelletjes, maar voor projecten waar maatschappij en economie mee gediend zijn.