Deze groene kikker werd bestempeld tot symbool van haat

Pepe Beeld Wikimedia
PepeBeeld Wikimedia

Het hakenkruis, de Hitlergroet en de brandende kruizen van de Ku Klux Klan waren al opgenomen in het overzicht van haatsymbolen van de Amerikaanse Anti-Defamination League. Dinsdag voegde deze Joodse organisatie een nieuw symbool aan toe aan haar lijst: het groene kikkertje Pepe.

Jan Kruidhof

Poep-en-piesgrappen, daar draait het vooral om in de Boy's Club, een in 2005 gecreëerde stripserie waarin puberale monstertjes zich vervelen, ongein uithalen en drugs gebruiken. Een van de stripfiguren is de Pepe the Frog. De Boy's Club werd populair op het internetforum 4chan, een anarchistisch internetforum waar harde grappen overheersen. Pepe groeide daar uit tot een 'meme'. Zo'n internetmeme kan principe van alles zijn: een foto, een filmpje, een woord, een gebaar of zoiets als de Ice Bucket Challenge - als het maar veel gedeeld wordt. Vaak geven mensen ook hun eigen draai aan een meme, door die te bewerken.

Weinig memes zijn zo veelzijdig als Pepe. De kikker transformeerde tot man en vrouw, superheld en terrorist. Soms is hij grappig, soms aanstootgevend, de ene keer lachte hij en in andere plaatjes vallen dikke tranen uit zijn uitpuilende ogen. Hij werd gehuld in een homovlag, maar is net zo goed te zien in de controversiële Amerikaanse Confederate Flag.

Blanke suprematie
Eind 2015 kwam er een omslag. Pepe werd steeds vaker geassocieerd met nazi-propaganda en rechts-extremisme. Hij kreeg Hitlersnorretjes en White Power-shirts of een keppeltje en een haakneus. Ook werd hij steeds vaker voorzien van de kuif van Donald Trump. 4Chan-gebruikers hielpen enthousiast mee aan de transformatie. 'In zekere zin is het ons gelukt om blanke suprematie in een mainstreampositie te manoeuvreren', stelde een van hen tegenover online magazine The Daily Beast - al kan dat net zo goed flauwekul zijn, je weet het nooit met 4Chan.

Lees verder onder de afbeeldingen.

De stripfiguren uit Boy's Club, met rechtsonder Pepe. Beeld Matt Furie
De stripfiguren uit Boy's Club, met rechtsonder Pepe.Beeld Matt Furie
null Beeld ADL
Beeld ADL

De Anti-Defamination League geeft toe dat niet alle afbeeldingen van Pepe direct aanstootgevend zijn nu extremisten het kikkertje gekaapt hebben. "Alleen het plaatsen van een Pepe-meme betekent niet dat iemand racistisch of een white supremacist is." Maar de organisatie stelt wel dat het aanstootgevende gebruik van de meme toeneemt en wordt aangewakkerd door de presidentsverkiezingen. "Deze anti-semieten kennen geen schaamte", zei ADL-voorman Jonathan Greenblatt. "Ze gebruiken het plaatje van een stripfiguur, een die er op het eerste oog aandoelijk uitziet, om te beledigen en haat te zaaien op social media."

Het besluit roept veel verbazing op. "Je weet dat dit een van de ergste/meest bizarre jaren ooit is, als zelf Pepe wordt bestempeld als haatsymbool", zegt iemand op Twitter. Anderen zijn bezorgd over heel andere dingen: is het gelijkschakelen van een cartoonkikker met een hakenkruis geen extreme betutteling? "Ik ben links", twittert een ander. "Maar dat Pepe the Frog is bestempeld als haatsymbool markeert een gevaarlijke verschuiving naar het onderdrukken van afwijkende meningen."

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden