De woorden van Noesjazar

Noesjazar is wat je noemt een spraakwaterval. De woorden vallen uit haar mond als bladeren van een boom tijdens een herfststorm. Ze kan er niets aan doen, heeft er geen enkele controle over. Maar hoofdpijn krijg je er wel van. Haar woorden - het zijn er niet alleen veel, ze zijn ook overdreven.

Dat had ik aanvankelijk niet door. Toen ik haar lang geleden voor het eerst ontmoette, woonde ik nog niet in Iran maar was er op vakantie. Noesjazar was een goede vriendin van mijn schoonmoeder bij wie we logeerden, en in die hoedanigheid kwam ze regelmatig langs. Toen ze me vertelde over haar fantastische dochter die een heel bijzondere toppositie had, een kast van een huis en bovendien in de meest bruisende stad van Nederland woonde - de naam was ze even vergeten - had ik de neiging haar te geloven. Waarom ook niet? O ja, de geweldige dochter beschikte natuurlijk ook over een onberispelijke, knappe echtgenoot met veel poen. Dat sprak vanzelf.

Toen ik echter een keer bij die dochter op bezoek ging om haar een pakketje van haar moeder te overhandigen, bleek ze in een doodgewoon rijtjeshuis in Almere te wonen en baliemedewerkster bij een bank te zijn. Haar man lag in een pyjama-achtige outfit op de bank en bladerde verveeld in een Donald Duck. Niets mis mee, maar ik begreep toen wel dat ik Noesjazars woorden met een fikse korrel zout had moeten nemen.

Noesjazar is vrijwel alleen in Iran want haar hele familie woont in het buitenland. Dat geldt voor veel Iraanse ouderen, en in het bijzonder voor Iraanse oudere vrouwen. De kinderen, broers of zussen, zijn na de islamitische revolutie van 1979 naar Amerika of een ander land uitgeweken. De echtgenoten zijn inmiddels in veel gevallen overleden. Het monster van de eenzaamheid ligt altijd op de loer.

Noesjazar heeft daar echter iets op gevonden: reizen. Noem een land en Noesjazar is er geweest. Ze weet van geen ophouden, ook nu niet terwijl ze toch al achter in de zeventig is. Haar vriendinnen fluisteren dat al dat gereis van haar een vlucht is. Een antidotum tegen de leegte waarmee eenzaamheid nu eenmaal vaak gepaard gaat. En ja, misschien kun je die reisjes naar Zuid-Afrika, de Himalaya en Groenland best een luxueuze vlucht noemen.

Maar niet die naar Amerika. Die beschouwt Noesjazar als pure noodzaak. Want daar woont inmiddels iedereen die haar lief is: al haar kinderen - de perfecte dochter had uiteindelijk toch afstand gedaan van haar toch niet zo onberispelijke echtgenoot en was ook in Amerika komen wonen - en haar kleinkinderen natuurlijk.

Vorige week was het weer zo ver: ze zou naar Amerika gaan om haar kinderen en kleinkinderen te zien. Ze had al allemaal cadeautjes voor hen gekocht. Vlak voor haar vertrek kwam echter het bericht van Trumps inreisverbod. De verwarring was groot. Het kon toch onmogelijk voor haar gelden? Zij, al jarenlang houder van een green card? Maar het leek er echt op van wel. Noesjazar besloot toch te gaan. En het werd haar niet makkelijk gemaakt. Aanvankelijk mocht ze het land niet in. Ook werd ze lang ondervraagd. Uiteindelijk kwam het bericht van het Witte Huis dat greencardhouders de VS toch wel in mochten.

Door de jaren heen zijn Noesjazars woorden kleiner geworden, geloofwaardiger ook. Ze heeft haar masker van perfectie laten vallen en verruilt haar ratelende monologen steeds vaker voor momenten van stilte waarin ze huilt over het gemis, het verleden, haar man die te vroeg stierf en alles wat er fout is gegaan in haar leven. Maar ondanks al die moeilijkheden, prijst ze zich nu gelukkig. Dat ze toch bij haar familie in Amerika kan zijn. Dat ze geen vluchteling is.

undefined