De woeste uithalen van vakbondsman Heerts: schrap zelfstandigenaftrek

Politieke partijen, het CNV, werkgeversorganisaties en hoogleraren arbeidsmarkt, het zijn allemaal lemmingen die onverdroten richting ravijn denderen. Alleen Ton Heerts en een groepje FNV-getrouwen proberen tegen de stroom in van het ravijn weg te komen. Zo ongeveer moet de FNV-voorman zich voelen nu iedereen zich heeft neergelegd bij de onvermijdelijke flexibilisering van de arbeidsmarkt.

De FNV zegt nu: tot hier en niet verder. Maar hoe keer je een krioelende groep knaagdieren die gedreven wordt door onzichtbare krachten? Door gebulder. En dat doet Heerts dan ook. Gladjakker, zegt hij in het Financieele Dagblad (paywall) tegen AWVN-topman Harry van der Kraats. En tegen hoogleraar arbeidsmarkt Paul de Beer: "Ben je soms van het padje af geraakt".

Bijl aan de wortel van verzorgingsstaat
In de politiek en de polder is brede steun voor verplichte verzekeringen voor zzp'ers. De FNV is daar pertinent tegen. "Werkgevers en politieke partijen die daarvoor pleiten, zetten de bijl aan de wortel van de verzorgingsstaat waar we honderd jaar voor gestreden hebben," zegt Heerts in het FD.

Volgens hem is zo'n verplichte verzekering de eerste stap op weg naar een ministelsel, een uitgeklede variant van de verzorgingsstaat. De voorstanders bestrijden dit. Zij vinden dat verplichte verzekeringen juist voor een zachte landing zorgen op de nieuwe flexibele arbeidsmarkt. Het zou de kloof tussen flex en vast verkleinen.

Weerzin van Heerts
Schrap dan de zelfstandigenaftrek, zegt Heerts. Dan worden zzp'ers duurder en daardoor minder aantrekkelijk voor werkgevers om in te huren. De weerzin van Heerts tegen de zelfstandigenaftrek is vanuit zijn positie begrijpelijk. Door deze belastingpost zijn het de werknemers zelf die meebetalen aan het loon van hun minder verdienende collega's. Daarmee subsidiëren de werknemers eigenlijk hun eigen concurrentie op arbeidsvoorwaarden.

Heerts wil af van concurrentie op arbeidsvoorwaarden, wat in praktijk precies de kern blijkt van het zzp-schap. De zelfstandige concurreert op prijs en kwaliteit, waarbij de prijs meestal leidend is. Geen probleem voor ondernemers, maar veel zzp'ers zijn eigenlijk zelfstandige werknemers. Die gaan ook concurreren op prijs. Zo ontstaat een situatie waarbij werkgevers hun producten en diensten goedkoper kunnen aanbieden door zo scherp mogelijk arbeid in te kopen. Oftewel: werknemers in te huren die zich voor de laagste prijs verkopen.

Alleen maar verliezers
Hiermee dreigt precies de situatie te ontstaan die honderd jaar geleden leidde tot de invoering van de cao. Werknemers en werkgevers waren het er destijds namelijk over eens dat concurrentie op arbeidsvoorwaarden alleen maar verliezers kent. Wie moet immers de producten kopen als werknemers nauwelijks betaald krijgen. De steeds verder flexibilisering in Nederland wordt vaak voorgesteld als een internationale beweging waar niets aan is te veranderen.

De FNV trekt deze bewering in twijfel. Allereerst gelooft de vakbond meer dan andere bonden in de maakbaarheid van de samenleving. Dat is nu uit de mode, maar in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw nog heel normaal. Daarnaast is die flexibiliseringgolf in het buitenland helemaal niet zo vanzelfsprekend als in Nederland.

Het Centraal Bureau voor de statistiek bracht vorige week samen met TNO een rapport uit waaruit bleek dat Nederlandse bedrijven veel vaker gebruik maken van flexwerker en zzp'ers dan andere Europese landen. Er zijn critici die wijzen naar de zelfstandigenaftrek als reden voor de almaar groeiende club zzp'ers, die ondertussen al meer dan een miljoen Nederlanders bedraagt.

Overigens was een van die vele zzp'ers de fotograaf die zich plotseling in het interview van het FD met Heerts mengde:

undefined