De Wever: Zijn wij gevaarlijk? Ja!

"Wij zijn gevaarlijk voor wie de werkende Vlamingen de hoogste belastingen ter wereld laat betalen zodat hun jobs verloren gaan", aldus De Wever (43), partijvoorzitter en burgemeester van Antwerpen.

Zaal 4 van de Antwerpse Expo-hal, die tot de laatste klapstoel bezet is, barst los in een oorverdovend applaus. De Wevers toespraak is zondagmiddag de apotheose van een driedaagse partijbijeenkomst, die qua omvang zijn gelijke niet kent in België. De in gele sjaals gehulde N-VA-aanhang was kort daarvoor al in de overgavestand gemasseerd door een verrassingsoptreden van de 64-jarige komiek Urbanus - de middag kan niet meer stuk.

Stemplicht
In het meest retorische deel van zijn speech vergelijkt De Wever zich impliciet met de 16de-eeuwse kerkhervormer Maarten Luther. "Net zoals bij Luther destijds zullen degenen die vandaag op een troon zitten er alles aan doen om ons als ketters door het volk te doen verbranden."

Het moge duidelijk zijn: de campagne voor de verkiezingen van 25 mei is begonnen. Die zondag moeten alle Belgen zich melden voor de 'moeder aller verkiezingen': er wordt dan regionaal, landelijk én Europees gestemd. Móeten, want België kent een stemplicht.

Bij de vorige federale verkiezingen in 2010 kwam de N-VA met 28,2 procent als grootste partij van Vlaanderen uit de bus. Ook landelijk gezien kreeg ze de meeste stemmen, voor de Waalse socialistische partij PS van Di Rupo, in alles de tegenpool van de N-VA.

Wat volgde, was een kabinetsformatie van 541 dagen, nog steeds een wereldrecord. Er kwam uiteindelijk een brede coalitie van socialisten, christen-democraten en liberalen, geleid door Di Rupo. De N-VA bleef aan de kant. Dit jaar hoopt de partij het resultaat van vier jaar geleden te overtreffen. Mocht de N-VA minimaal bij de verkiezingen 30 procent halen in Vlaanderen, dan is regeringsdeelname onvermijdelijk, vindt de partij zelf.

Monarchie afschaffen?
Tegenstanders beschuldigen de N-VA van onduidelijke standpunten. Wil de partij bijvoorbeeld nou wel of geen onafhankelijk Vlaanderen? Als 'tussenstap' pleiten de Vlaamse nationalisten nu voor een zogeheten confederatie, waarin Vlaanderen en Wallonië zo goed als onafhankelijk zijn en een verdrag sluiten over het weinige dat nog via 'België' moet lopen.

En gaat de N-VA nou wel of niet de monarchie afschaffen, zoals de meeste aanhangers willen? Ook daarvoor is een tussenstap bedacht: de koning mag nog even blijven, maar 'in de overgangsfase naar de invoering van de republikeinse staatsvorm' zullen alle tierelantijnen verdwijnen.

Laatste open vraag: wie wordt straks de eventuele premier der Belgen namens de N-VA? De Wever is weliswaar lijsttrekker in de kieskring Antwerpen, maar hij is nadrukkelijk géén premierskandidaat. "Ik ben geen kandidaat voor wat dan ook, niémand is kandidaat voor wat dan ook, vooraleer de kiezer heeft gesproken", zei hij vorige week.

'Durft aan te pakken'
Els Segers (45), werkt voor een Amerikaanse filmmaatschappij bij Brussel
Dries Van Wing (66), gepensioneerd

Segers: "Waarom wij op de N-VA stemmen? Omdat er een duidelijk probleem is in België. De andere partijen durven dat niet aan te pakken." Van Wing: "Vlaanderen kan morgen onafhankelijk zijn. Hoezo niet realistisch? Herinner je je de val van de Berlijnse Muur nog? Die had ook niemand zien aankomen. Zo'n omwenteling kan ook hier gebeuren. De Franstaligen zijn er al mentaal op voorbereid, beter nog dan de Vlaamse partijen. En nu ga ik iets heel gedurfds zeggen: als het moet, moet de N-VA maar de Rubicon oversteken en samenwerken met het Vlaams Belang."

'Steunt ondernemers'
Marike Godefroit (32), zelfstandig opticien in Lede en gemeenteraadslid voor de N-VA in Lede

"De N-VA neemt het op voor zelfstandige ondernemers, en staat voor eerlijkere belastingen. Het Vlaamse onafhankelijkheidsstreven is voor mij een vanzelfsprekendheid. De confederatie is een rationele, goede tussenstap. Bij een streven naar volledige onafhankelijkheid zal de partij nu geen medestanders krijgen. Ik vind het prima dat er geen premierskandidaat is. Dan gaat alle aandacht naar die persoon en wordt het programma minder belicht. Samenwerken met het Vlaams Belang? Dat wordt lastig, want er zal zeker een derde partij nodig zijn voor samenwerking."

'Heldere communicatie'
Jan Segier (27), milieucoördinator in Roeselare en Sander Rogiers (26), bestuurskundige, net afgestudeerd

Segier: "Wat me bevalt is de rechtlijnigheid. Het is duidelijk waar de partij naartoe wil en dat wordt goed gecommuniceerd. De partij beseft dat een onafhankelijk Vlaanderen nu niet realistisch is. Vandaar die tussenstap van het confederalisme."

Rogiers: "Het huidige federale systeem leidt ertoe dat alledrie de taalgemeenschappen in België niet vooruit kunnen. Een confederatie geeft autonomie en benadeelt geen groep. Of het nadelig is dat we geen kandidaat-premier naar voren schuiven? Nee, ik ben bij de partij gekomen om de inhoud, niet om de persoon."