De uitleveringswet in Hongkong is opgeschort, maar voor de demonstranten is het niet voldoende

1 Wat gebeurt er met de omstreden uitleveringswet?

Die wordt opgeschort, of in andere woorden – voor onbepaalde tijd uitgesteld. De wet moest uitlevering van mensen aan China mogelijk maken, en zorgde voor grote onrust in Hongkong. De stad met een zelfstandige positie binnen het land kan tot nu toe juridisch geen verdachten uitleveren aan de rest van het China, of aan Taiwan.

2 Waarom heeft de leider van Hongkong, Carrie Lam, de wet nu opgeschort?

Om de rust en orde in haar stad te herstellen, zei ze op een persconferentie zaterdag. Vorige week zondag gingen ongeveer een miljoen mensen de straat op om te protesteren tegen de uitleveringswet, bijna een op de zeven inwoners van de stad. Ook binnen de Legco, het parlement van Hongkong, was er verzet, al had Lam daar wel een meerderheid achter zich. Woensdag voorkwamen demonstranten met een blokkade dat de wet in de Legco behandeld zou worden.

De weerstand kwam niet alleen van bezorgde burgers. Ook het zakenleven, dat zeer belangrijk is voor Hongkong, vreest de nieuwe regels. Niet alleen vanwege de kans op uitlevering, maar ook omdat de nieuwe wet gezien wordt als een ondermijning van de eigen, onafhankelijke rechtspraak in de stad. Die is van groot belang voor het vertrouwen bij investeerders. Ook waren er berichten dat rijke inwoners van Hongkong hun vermogen uit voorzorg uit de stad wegsluisden.

3 Wat vindt Peking van het opschorten van de wet?

‘Steun, respect en begrip’ voor de beslissing van Lam, was gisteren de officiële reactie. Eerder vonden de communistische leiders in de hoofdstad nog dat Lam niet moest buigen voor de ‘relschoppers’, zoals zij de demonstranten noemden. Het is onduidelijk of de nieuwe uitleveringswet echt een Chinees plan was. Sommige betrokkenen suggereren dat het Lams eigen initiatief was, wellicht ook om in het gevlij te komen in Peking.

Ook voor China is de zelfstandige positie van Hongkong van groot belang, vooral voor het bedrijfsleven. Veel handel en vooral investeringen in China lopen via de zelfstandige stad, die aantrekkelijk is voor buitenlandse geldschieters. Mogelijk hebben zij ook achter de schermen invloed gehad. Peking kan zich op dit moment, tijdens de handelsoorlog met de Verenigde Staten, niet veroorloven dat Hongkong zijn belangrijke economische positie verliest.

4 Wat gebeurt er nu verder?

Zondag gingen opnieuw meer dan een miljoen mensen de straat, deze keer op om het aftreden van Lam te eisen. Volgens de organisatoren waren het er zelfs bijna twee miljoen. Velen droegen zwarte kleding en witte bloemen, ter herinnering aan een demonstrant die van een hoog gebouw viel terwijl hij een spandoek vastmaakte en overleed.

Veel tegenstanders van de uitleveringswet zijn nog niet tevreden met de opschorting. Zij willen dat het voorstel officieel wordt ingetrokken, om te voorkomen dat Lam het opnieuw inbrengt als de rust is weergekeerd. Veel demonstranten vinden ook dat Lam, die tot zaterdag nog de wet per se wilde doordrukken, nu ongeloofwaardig is geworden.

Lam bood gisteren haar excuses aan voor het geweld dat de politie van Hongkong woensdag gebruikte tegen de demonstranten. Maar die zijn daarmee niet tevreden, de zorgen over de zelfstandigheid van hun stad – die is gegarandeerd tot 2047 – blijven bestaan. En de demonstranten hebben nu gezien dat ze succesvol kunnen zijn.

Lees ook:

‘China heeft ook baat bij een onafhankelijk Hongkong’

Na heftige protesten in Hongkong is het besluit over een uitleveringswet aan China voorlopig uitgesteld. Wat vindt het internationale zakenleven in de stad van de plannen?