De Tour: meer dan ploegen- politiek en feitenfetisjisme

‘De Avondetappe’ zat al op een (Duitse) brug, voor een fabriek, een kasteel, in een oud theater en woensdag voor de fabelachtige kerk van architect Le Corbusier. Dat was het toppunt van De Avondetappes tot nu toe, voor een amateur-sportkijker als ik.

Dinsdagavond was het heus spectaculairder met de nabespreking van de elleboogstoot van Peter Sagan tegen Mark Cavendish. Die Brit viel en een andere renner reed over hem heen. Keer op keer kwam de val in beeld, sportjournalist Thijs Zonneveld en ‘onze’ columnist en oud-prof Marijn de Vries bespraken uitgebreid de sanctie dat wereldkampioen Sagan uit de Tour was gezet.

Maar onder de 900.000 tot een miljoen kijkers zitten er meer zoals ik. Kijkers die zich pas in de Tour verdiepen als de Tour aanbreekt, of ach een dagje later. Ze moeten nog de namen van de favorieten en de bijbehorende baardjes, kleurtjes en andere onderscheidende details leren kennen. Démare reed in het blauw, Sagan in het wit met regenboog, en er zijn renners met een maffe groene reuzensnor op hun rug.

Het is een lastige taak voor De Avondetappe om behalve sportkenners ook mijn soort te boeien (anders komt het programma niet aan die juichende kijkcijfers). De mooi uitgelichte locaties helpen wel. Dione de Graaff en Herman van der Zandt lassen altijd een itempje in over de plek, en brengen het romantische Frankrijkgevoel over: het steekje van verlangen dat je daar ook zou willen zijn.

Krekels

Toch mis ik Mart Smeets nog steeds, wat men ook over hem zegt (hij had vanwege de romantiek iets te lang zijn kop in het zand gehouden voor de dopingproblemen). Bij hem hoorde je de krekels erbij. Voelde je bijna het zwoele avondbriesje om je enkels. Dione heeft een prachtige rust in haar stem, Herman loopt grappig te drentelen tussen de rennersbussen en hotels, maar de Tour is bij hen verslaggeverij, geen duiding. Zij zoeken feitjes, quotejes - geen betekenis. Misschien vindt een wielerfanaat het leuk te weten wie in welke ploeg zit en welke koersplannen die ploegleider bedenkt... voor de romantische Tourkijker wordt het zo technisch. Zoveel kennis wordt voorondersteld. Niemand vraagt door als kenner Marijn de Vries over Robert Gesink zegt: “Hij heeft mooi op tijd laten lossen, hij heeft veel tijd verloren, dus nu heeft ’ie gewoon alle ruimte om in de aanval te gaan. En dat is precies het plan.” Kijk, daar moet ik lossen.

Sport is toch meer dan ploegenpolitiek; kijkers verlangen naar meer dan feitenfetisjisme. Het gaat ook over wat die lui bezielt om van een sprint zo’n kamikazeactie te maken. Om heroïek en tragiek. Neem de expressieve Peter Sagan die de Tour uit moest. Heeft die nog een fietsje tegen de muur gesmeten? Voor hem is dit een levensdrama. Smeets had misschien een andere ‘gevallen’ sporter uitgenodigd om te bespreken hoe diep je dan zinkt. Nu zagen we alleen een facebookfilmpje waarin Sagan zijn fans aardig bedankt.

Sport is ook streven en falen. Wie dat in zijn programma meeneemt, maakt dit zomerwielrennen tot een metafoor voor het leven.