De speech van Merkel: Duitsland blijft Duitsland

null Beeld reuters
Beeld reuters

Grote woorden sprak ze, in misschien wel de belangrijkste speech uit haar kanselierschap. En in één klap had ze haar partij terugveroverd. Van het gemor over haar vluchtelingenbeleid was na zeventig gloedvolle minuten op het partijcongres van de christendemocraten in Karlsruhe gisteren niets meer over. Iedereen wist weer wie de onbetwistbare leider van Duitsland was: Angela Merkel. Hoe deed ze dat? Hieronder een ingekorte versie van haar toespraak.

Angela Merkel en vertaling: Saskia Jonker

"Dames en heren, 2015 is een ongelofelijk jaar, moeilijk te bevatten. Natuurlijk, ook in voorgaande jaren gebeurde er veel, maar zo veel als dit jaar, heb ik in ieder geval nog nooit beleefd. Een belangrijk moment was de nacht van 4 op 5 september, toen duizenden vluchtelingen in Boedapest waren gestrand. Ze gingen op weg naar Oostenrijk, lopend over de snelweg. Duitsland en Oostenrijk besloten op dat moment samen om deze mensen het land in te laten. Het was een situatie die onze Europese waarden zoals zelden daarvoor op de proef stelde. Maar ik zeg u: het was een humanitaire imperatief.

Er gebeurde dit jaar nog iets, waar ik eerlijk gezegd totaal niet op had gerekend toen ik op 31 augustus op een persconferentie over de vluchtelingencrisis zei: 'Duitsland is een sterk land, we hebben al zo veel voor elkaar gekregen. Wir schaffen das!' Er ontstond een discussie over mijn woorden. 'Hoe kan ze zeggen: we krijgen het voor elkaar?' Ik antwoord u: ik kan dat zeggen, omdat het tot de identiteit van ons land behoort om grote zaken te bewerkstelligen. Zoals we uit de naoorlogse puinhopen het land werden van het 'Wirtschaftswunder' en na de tweedeling een land van eensgezindheid en vrede.

Zorgen
Maar het staat buiten kijf dat de taak waar we nu voor staan - de opname van vele, vele vluchtelingen - immens is. Daarom hebben wij er met het partijbestuur flink over gediscussieerd. Ik dank de partijleden en afdelingen die vonden dat we oog moeten hebben voor de zorgen van ons volk. Zorgen die we nu erkennen: dat zo veel vluchtelingen op den duur ook een sterk land als Duitsland te boven gaan. Wij zijn de volkspartij CDU, die de zorgen van mensen hoort. Maar we zijn ook de partij die oplossingen vindt voor die zorgen.

Daarom willen en zullen we het aantal vluchtelingen aanzienlijk terugdringen. Dat is in ieders belang. In het belang van Duitsland, met het oog op taken uiteenlopend van verzorging van vluchtelingen tot hun integratie op de arbeidsmarkt. Het is in het belang van Europa, met oog op onze rol in de wereld. En het is het belang van de vluchtelingen zelf, want niemand verlaat lichtvaardig zijn vaderland. Als we naar onze geschiedenis kijken en de voorbeelden die ik noemde, denk ik dat als we echt twijfelen of we het 'schaffen', we niet de CDU zouden zijn.

Maar we zijn de Union en daarom gaat het ons lukken. Want stelt u zich voor dat iemand over tien jaar terugkijkt naar de afgelopen vier maanden en ziet dat we het bijltje er zo snel bij neergooiden. Hoe zou men dan over ons denken? Ze zouden zeggen dat we niet in onze eigen kracht geloofden. Dat we niet alles hebben geprobeerd om een oplossing te vinden. Dat we ons niet hebben ingezet voor Europese solidariteit.

Duurzame oplossing
Voor de vluchtelingenstroom hebben we een oplossing nodig die duurzaam is, in het belang van Duitsland en Europa en die in nauwe samenwerking met herkomstlanden en doorreislanden tot stand komt. We gaan in eerste instantie in eigen land mensen uit veilige herkomstlanden consequent en snel terugsturen.

Op Europees niveau moeten we de mensenhandel bestrijden en onze buitengrenzen beter beschermen. Verder willen we een gezamenlijk Europees asielsysteem met overal dezelfde beoordelingscriteria om misbruik te kunnen bestrijden.

Dan de meest ambitieuze doelstelling: de bestrijding van de vluchtoorzaken in de herkomstlanden. We zetten ons in voor vrede in Syrië en stabiliteit in Irak en Afghanistan.

Blijft Duitsland Duitsland?
Zo zal het ons lukken de migratie terug te brengen. Maar beste vrienden, als we eerlijk zijn, zit er nog iets anders achter de scepsis of we het 'schaffen'. Het gaat niet alleen om logistieke vragen over opvang of juridische vragen over grensbescherming. Achter de scepsis schuilen ook de vragen: wat gaat er allemaal veranderen? Willen we überhaupt dat er iets verandert? Welke invloed heeft onze manier van leven op de vele mensen uit Arabische landen die hierheen komen? En andersom? Zal het Duitsland dat wij kennen na deze grote toestroom nog ons Duitsland zijn?

We zien nu wat globalisering ook kan betekenen. We zijn altijd trots geweest op onze eretitel van exportkampioen en we vinden het vanzelfsprekend dat we over de hele wereld kunnen reizen. Dat is de globalisering die we wensen. Maar globalisering heeft ook een andere kant. Razendsnel en als nooit tevoren komen nu de gevolgen van oorlogen, terreur, milieurampen, honger en armoede op ons af. De klassieke scheidslijn tussen buitenlandse en binnenlandse politiek is niet meer herkenbaar. Ze is vloeibaar geworden.

null Beeld getty
Beeld getty

Wij hebben twee mogelijkheden om op die ontwikkeling te reageren. De ene mogelijkheid is om uit angst daarvoor ons van de wereld af te sluiten. Maar afsluiting is in de 21ste eeuw geen zinvolle optie. In plaats daarvan moeten we, nadat we zo lang van de voordelen van globalisering hebben geprofiteerd, niet alleen de risico's zien van de toestroom maar ook de kansen erkennen, hoe moeilijk dat ook is. Ik ben ervan overtuigd dat als we het goed doen, de kansen veel groter zijn dan de risico's.

Geen mensenmassa, maar individuen
Het motief van de oprichters van onze Christlich Demokratische Union kan nu ons kompas zijn. Het idee bij de oprichting van de CDU was dat een partij haar basis vindt in de door God gegeven waardigheid aan ieder afzonderlijk mens. Dat betekent dat er op dit moment geen mensenmassa naar Duitsland komt, maar individuen.

Een opmerking van Konrad Adenauer, onze eerste bondskanselier, maakt het extra duidelijk. Hij zei meer dan zestig jaar geleden dat 'de eenheid van Europa een droom van een enkeling was. Ze werd een hoop voor velen. En vandaag', dat was in 1954, 'is ze een noodzaak voor iedereen'. Zijn mening over Europa's eenheid is ook mijn mening.

Want zoals Duitsland onvermijdelijk onderdeel is van Europa, zo onvermijdelijk is het nu om Duitsland en Europa een plek te geven in de nieuwe wereldorde. Als we nu niet het juiste doen, dan zullen we in de toekomst verliezen. Daarom is het zo belangrijk dat we moedig de weg bewandelen, maar wel onze eigen normen en waarden daarbij volgen. Sinds de Duitse hereniging zijn er 25 jaren verstreken. Over nog eens 25 jaar zal Duitsland een land zijn dat tot de technologische topgroep behoort, dat over de beste onderwijssystemen beschikt, dat geen generatie- of etnische conflicten heeft, maar een sterke maatschappelijke samenhang bezit.

Sterke identiteit
Duitsland zal over 25 jaar een land zijn dat open, nieuwsgierig, tolerant en spannend is en een eigen, sterke identiteit heeft, die wordt ondersteund door de Grondwet. De waardigheid van individuen is onaantastbaar. Het zal een Duitsland zijn met gelijkwaardigheid van man en vrouw, met afkeuring van elke vorm van antisemitisme, racisme en discriminatie van homoseksuelen.

Onze waarden en tradities hebben ons land sinds 1949 gedragen en zullen dat ook in de toekomst doen. Wie voor oorlog en vervolging vlucht, vindt bij ons bescherming. Wie bij ons bescherming heeft gevonden, moet echter ook onze wetten, waarden en tradities respecteren en moet om ons te begrijpen de Duitse taal leren. Dat alles is integratie en het tegendeel van multiculti. Multiculti leidt tot parallelle samenlevingen en is een illusie.

Als we dezelfde fouten maken als in het verleden, toen we het over gastarbeiders hadden in plaats van over mensen, gaat de integratie van deze vluchtelingen niet lukken. Daarom gaan we het dit keer anders doen. En we zijn daar vandaag sterk genoeg voor, omdat ons optimisme gepaard gaat met een bewustzijn voor risico's en gevaren. We zijn niet naïef, maar laten ons evenmin leiden door angst en pessimisme.

Duitsland is in de afgelopen 25 jaar sinds de Duitse eenheid, en in de afgelopen tien jaar onder ons bewind, meer en sneller veranderd dan we ooit voor mogelijk hielden. Maar het is nog steeds ons land. Onze identiteit, onze taal, onze cultuur: ze zijn niet zwakker geworden, maar sterker. Ook in de volgende 25 jaar zal ons land in hoog tempo veranderen, of we het willen of niet. En er zullen ook de komende 25 jaar ontwikkelingen zijn die we ons nu nog niet kunnen voorstellen.

Maar ik weet één ding: ik wil dat Duitsland over 25 jaar nog steeds mijn Duitsland is, ons Duitsland, een Duitsland dat al zijn bewonderenswaardige eigenschappen en sterke kanten nog steeds bezit en doorgeeft aan de volgende generatie. Een land met een indrukwekkende culturele traditie, dat zich openstelt voor de rest van de wereld, uitgesproken is. Ons Duitsland, het mooiste en beste Duitsland dat er is."

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden