De spanning tussen de VS en China loopt verder op: wat is het Chinese antwoord op Trump?

Wat is er aan de hand?

De Chinezen sliepen al een paar uur toen de Amerikaanse president Trump zondagavond een dreigende tweet de wereld in stuurde. Op vrijdag zou het invoertarief op een pakket Chinese producten ter waarde van 200 miljard dollar omhooggaan van 10 naar 25 procent.

Het bleef lang stil aan Chinese zijde. Halverwege de week bleek dat China de situatie verkeerd had ingeschat. Peking had het conceptakkoord teruggestuurd naar Washington. In ieder hoofdstuk waren belangrijke toezeggingen doorgestreept. Opeens weigerde China wetten te veranderen die de Verenigde Staten zo dwars zitten - wetten die buitenlandse investeringen bemoeilijken en Chinese bedrijven voortrekken.

Het zou kunnen dat de Chinese onderhandelaars de sfeer verkeerd interpreteerden, en dachten dat de VS bereid waren concessies te doen. “Misschien gebruikten de Chinese onderhandelaars vagere termen dan de Amerikanen”, suggereert politicoloog Chen Daoyin. “In China geeft ‘ik begrijp het’ geen zekerheid, maar de Amerikanen denken dat als iemand zegt dat hij het begrijpt er geen onenigheid meer is.”

Trump voerde zijn dreiging uit, vrijdag stegen de importtarieven op Chinese producten. Kan China dat aan?

De lijst met producten die door de tariefverhoging geraakt worden telt 196 pagina’s. Naast een lange reeks chemicaliën en grondstoffen staan er duizenden producten op die variëren van parkeermeters tot stofzuigers, van borduurwerk tot vloerbedekking en van citrusvruchten tot witvis. Het kan niet anders of het raakt Chinese producenten.

Maar het handelsconflict is ook een stok achter de deur om de economie sneller te hervormen. Peking roept bedrijven op zich meer te richten op de binnenlandse markt en om hogere kwaliteit te produceren. De Chinese regering gaat ondernemers steunen via de fiscale weg.

Wat is het Chinese antwoord op Trump?

Net als de vorige keren kondigde het ministerie van handel vergeldingsmaatregelen aan. Wat die worden, is nog onbekend. Mogelijk wacht Peking af of het team van vicepremier Liu He de Amerikaanse tariefverhoging kan terugdraaien.

Aan de tarievenkant is weinig ruimte meer voor vergelding. China importeert minder uit de Verenigde Staten dan andersom. Bij vorige tegenacties verhoogde Peking al het belastingtarief over 91 procent van de Amerikaanse importproducten, met een waarde van 110 miljard dollar.

China kan het ook moeilijker maken voor Amerikaanse bedrijven in China, of ‘kwalitatieve maatregelen’ nemen. Dat betekent dat de douane Amerikaanse producten met allerlei extra controles lang ophoudt aan de grens. Eerder gebeurde dat bijvoorbeeld met scheepsladingen Australische wijnen. In het uiterste geval kan de regering Chinezen oproepen niet meer bij McDonald’s te eten en geen koffie meer te kopen bij Starbucks.

Komt die deal er nu of niet?

Met een ‘prachtige brief’ wilde president Xi Jinping de plooien bij zijn Amerikaanse collega recht strijken, zo twitterde Trump. Maar Liu He heeft bij zijn Amerikaanse collega’s niet veel krediet meer: de toezeggingen moeten terug in het akkoord. De Verenigde Staten willen dat China afspraken bij wet vastlegt, en neemt geen genoegen met een snoeibeurt in het woud van regelgeving.

Wat is Pekings strategie?

China wil de gesprekken zo lang mogelijk rekken, want tijdens zijn herverkiezingscampagne wil Trump vast wel concessies doen. De hogere tarieven op Chinese producten raken immers ook Amerikaanse consumenten. De assertieve toon van Trump wakkert bovendien het Chinese patriottisme aan en werkt goed in Xi’s campagne om de positie van de Communistische Partij te versterken.

Al raken de Chinezen wel gewend aan Trump als ‘gekke oom’, meent Scott Kennedy van het Center for Strategic and International Studies. “Die driftige tweets versterken het beeld in Peking dat deals met de VS sowieso tijdelijk zijn, en dat Washington vroeg of laat met meer eisen komt.”

Lees ook:

Er is weinig hoop op een handelsakkoord tussen China en de VS

Enkele uren voor een geplande tariefsverhoging op Chinese importen ontmoetten delegaties van beide landen elkaar in een laatste poging een akkoord te sluiten.

Met twee tweets maakt Trump een eind aan het optimisme over de handelsgesprekken met China

Nogal onverwacht verstuurde Donald Trump zondag twee dreigtweets over het handelsconflict met China.