De schaterlach van een cycloon

Schrijver Iris Hannema reisde voor haar nieuwste boek de wereld rond, op zoek naar het aards paradijs. Ruim een jaar geleden bezocht ze Vanuatu, een eilandengroep in Oceanië, waar ze werd overvallen door cycloon Pam. Het paradijs, dat is soms bitterzoet. Een voorpublicatie.

IRIS HANNEMA

Vogels zijn gestopt met fluiten, honden blaffen niet meer, de hanen zijn eindelijk stil, al was dat mij niet opgevallen. Iets niet meer horen valt pas op als je het weer hoort, en het was dat iemand iets in die trant opmerkte, over stilte voor de storm, dat het bestond, dat het mij ook opviel. De zon zakt hier normaal gesproken al snel, even sms'en en foetsie, je mist de ondergang, maar vanavond was hij gevlucht. Of leek dat maar zo?

Het is het begin van de avond en het is toch eindelijk gaan regenen. We hebben onszelf, hangend in de keuken, flesjes Tusker-bier op tafel, omgedoopt tot The Cyclone Club. De zenuwachtige Duitsers niet, die zitten op hun kamer en niemand heeft zin om ze te halen. Voordat het te gevaarlijk wordt, lopen Ignazio, Glen en ik de straat op, camera mee in een waterdichte hoes. Het regent zo hard dat de druppels pijn doen en de planten hebben moeite om hun wortels in de aarde te houden. Op straat schudden we handen met een paar drijfnatte groepjes buurtbewoners die, net als wij, in zwemkleding en op slippers doen alsof ze onder de douche staan. 'You from where?' roepen de jongens boven de storm uit. Zelfs met een cycloon in aantocht zijn de Vanuatuanen nog vol interesse in de ander. Dat ontroert me. Ignazio maakt, staand in een woeste wereld, zo'n gebarentaalfilmpje voor het thuisfront, Mr. Bean-waardig.

Zoals voorspeld valt de elektriciteit uit. Het is iets over tienen en Jack vindt het daarmee tijd om naar onze kamers te gaan. Dicht langs de muren lopen, want de wind tilt van alles op en tolt het op ooghoogte in het rond.

Eenmaal in de kamer weet ik niet wat ik moet doen. Wat doe je tijdens een cycloon? Zitten? Staan? In bed liggen? Oordopjes in? Kleren aanhouden? Ja, dat in elk geval.

Het gebouw trilt, heel licht en heel erg snel, alles ratelt en tikt tegen alles. Er smakken dingen tegen de buitenmuren, maar wat? Motorgeluiden als achter elkaar opstijgende vliegtuigen, steeds maar die schelle toon als het fluitje van de gymleraar, knappend hout, alsof de wereld uit zichzelf uit wandelen is gegaan. Het is ineens ook niet leuk meer.

Ik denk aan die tekenfilm, 'Up', waar het huis met die schattige opa erin de lucht in gaat en als een ballon blijft zweven. Dat zou misschien ook gebeuren als wij straks met gebouw en al opgetild worden, dat we naar elders vertrekken. Waarom niet? Omdat het niet kan? Voor mij kan het, vanavond wel.

Waar zouden alle vogels eigenlijk schuilen?

Wind huilt maar een cycloon lacht, als schateren, heksachtig, alsof we keihard worden uitgelachen door Moeder Natuur.

Waarom heb ik niet aan Jack gevraagd hoelang een cycloon precies duurt?

Ik laat het licht van de zaklamp over de muren gaan, knip het uit en aan, zoek met het licht het bed van Ignazio die op zijn zij ligt en al slaapt. Hij heeft alleen een roze Speedo aan. Zal ik hem wakker maken? En dan? Hij kan niet eens praten. Maar als ik hem niet wakker maak, ben ik alleen, alleen met Pam. Ik heb er niet aan gedacht dat een dove ook tijdens een cycloon niet kan horen.

Ik doe mijn oordopjes in. Alleen reizen en in een neerstortend vliegtuig zitten, dan wist ik wel wat ik zou doen: de hand van degene naast me pakken.

Ik laveer tussen de wereld van een dove en eentje van geluidsterreur en ik kan er niet eens om lachen. Ignazio toch maar wakker maken? Wat zou ik aan hem moeten schrijven? Ik kan alleen maar zinnen bedenken die refereren aan het geluid. Ik zet mijn zaklamp op de knipperstand, wit alarmlicht, aan-uit-aan-uit, en richt weer op Ignazio's bed. Als hij uit zichzelf wakker wordt, dan zou ik het hem schrijven: dat het lijkt alsof er buiten monsters rondstampen, of hij 'Jurassic Park' weleens heeft gezien, of hij weleens bang is en dan niet voor geluiden maar voor de stilte, of hij zich kan voorstellen hoe storm zou klinken, of hij ook in stilte droomt, of zijn ouders ook doof zijn.

Een keiharde klap, mijn oren doen er pijn van, was dat pal naast ons? Wat valt er in godsnaam uit de lucht? Ik ga toch niet dood? Daar ben ik niet op voorbereid! Waarom doe ik niks, maar blijf ik liggen in een nat bed? Ik moest er toch onder gaan liggen? Of op de wc gaan zitten? Wat zei Jack nou precies over wat te doen als het dak loskwam? Een wigwam maken? Hoe maak ik een wigwam van bedden, dat blijft toch niet staan?

Lamgeslagen zijn is erger dan bang zijn. Het remt alle beweging, ontmantelt creativiteit en hulpvaardigheid en je kunt niets doen, anders dan je leeg voelen en het verder ook niet weten. Angst kende ik alleen als iets actiefs, adrenaline, maar het kan je dus ook van een handicap voorzien, zonder woorden, murw, gekwetst. Dit was erg, niets meer kunnen, jezelf niet herkennen, achteraf iets anders hebben gewild.

Zodra ik ergens met mijn aandacht naartoe ga, ben ik er, kan ik er echt zijn, en over thuis, Nederland, nadenken was nou net wat ik op reis probeerde te vermijden. Nu wil ik niet anders en sta ik in mijn huiskamer in Amsterdam.

Was het er inderdaad kaal? De een noemde het 'nog niet ingericht', de ander minimalistisch, mijn zus vond het ronduit ongezellig. Het pronkstuk van mijn huis was mijn eettafel, die ik voor maar liefst achthonderd euro in Amsterdam-Noord had gekocht. Mijn ex Toma¿s was erbij toen ik hem kocht. Ook hij had het een zeldzaam mooi exemplaar gevonden. Ik ging er in de winkel nog even op zitten en stelde vast dat het tafelblad op ideale neukhoogte stond afgesteld. We grinnikten. Zou hij op mijn begrafenis komen? Of we het ooit op de tafel hebben gedaan, weet ik niet meer, maar de tafel doet mij nog altijd aan die middag in Noord denken, zelfs midden in een cycloon.

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden