De privacy-illusie: wat wij allemaal niet weten dat zij weten
Het zijn de (dolle dwaze) privacyweken op jongerenzender NPO3, zo belangrijk vindt de publieke omroep het thema. Vooral jongeren laten hun hele leven achter op sociale media. Wat als verkeerde partijen met die data aan de haal gaan? Het zal veel WhatsAppende meisjes en Facebookende jongens koud laten. Die stoppen hun kop liever in de onmetelijke zandbergen van het internet.
Het probleem van onlineprivacy is namelijk net als de milieuproblematiek: de onafwendbare dreiging ervan geeft een kwetsbaar gevoel, maar is te groot om te bevatten en te bestrijden.
Dus: kop in het zand. De zure regen verdween toch ook uit onze bossen, en uit ons discours? Het zal met onze digitale gegevens ook wel goedkomen.
Die illusie werd maandag meteen doorgeprikt in de reallife serie 'Hunted', de Privacytest (beide van AvroTros) en een lezing van mr. dr. Bart Schermer in 'De universiteit van Nederland' (NTR). De vraag 'Wat heb ik te verbergen?' blijkt de verkeerde. 'Wat kunnen anderen met mijn gegevens', dàt is de kwestie.
In de spannende serie Hunted die nu zes weken gaat lopen, kregen de eerste vijf mensen of koppels de opdracht te vluchten. Ze moeten drie weken onder de radar blijven. Hoe moeilijk dat is, beschreef Trouw maandag al. Survival-instructeur Frank (53) leed aan naïeve zelfoverschatting: z'n hele vluchtplan stond in zijn telefoon en een sms'je en pin-actie luidden zijn 'arrestatie' in na tweeënhalve dag.
Het wordt spannend om met de voortvluchtigen mee te leven, maar de invalshoek van de hunters is even interessant. Je leert hoeveel sporen mensen eigenlijk achterlaten en wat de overheid met die sporen mag doen.
Uit het zicht raken kan bijna niet in Nederland. Met de geschatte 1,5 miljoen bewakingscamera's lijkt elke hoek gedekt. Eén camera op grofweg elf Nederlanders: huuuu. Nog griezeliger: één keer pinnen, appen of bellen en rechercheurs weten in welke omgeving ze alle camerabeelden mogen opvragen. Ze zien je kenteken als je met de auto gaat pinnen, of herkennen je rugzak en tentje van vakantiefoto's op Facebook.
Trots zegt een rechercheur dat Nederland 'tapkampioen' is: wereldleider in het aftappen van telefoons. Huiveringwekkend, want tachtig procent van de Nederlanders heeft een mobiele telefoon en is daar dagelijks drie uur op actief - ook online.
In de Privacytest onder leiding van Art Rooijakkers bleken we wel heel naïef met z'n allen. Wat online gaat, blijft namelijk online. Een ingehuurde 'ethisch hacker' haalde allerlei wachtwoorden tevoorschijn. De Correspondent-journalisten Dimitri Tokmetzis en Maurits Martijn, schrijvers van het boek 'Je hebt wél iets te verbergen', vertelden dat je met elke online-actie (zoekopdracht, like op Facebook of aankoop), data weggeeft aan bedrijven, overheid of cybercriminelen.
Mr. Bart Schermers lezing ging nog eens in op de digitale hokjesvorming van algoritmes. Maar het verbaast me niets dat de helft van de kijkers toen murw was afgehaakt.
undefined
