De president zal zelf niet corrupt zijn, belooft hij de Mexicanen

Rogers reageerde er kritisch mee op maatregelen die de toenmalige president Herbert Hoover nam om de Grote Depressie te bestrijden. In de jaren tachtig dook de term weer op, vooral in de Verenigde Staten als reactie vanuit linkse kringen op Ronald Reagans belastingverlagingen voor de rijken. Critici noemen trickle down economics, het idee dat van lastenverlaging voor de allerrijksten en grote bedrijven uiteindelijk via 'naar beneden sijpelen' van welvaart de minder gefortuneerden in de samenleving zullen profiteren, grote onzin. Veel economen geven ze gelijk.

Het is de vraag of Andrés Manuel López Obrador het zelf wel doorheeft, maar de koploper in de peilingen voor de Mexicaanse presidentsverkiezingen van 1 juli aanstaande heeft een opmerkelijke variant op het trickle-down-adagium gevonden: naar beneden sijpelende waarden.

De oud-burgemeester van Mexico-Stad, die in 2006 en 2012 ook meedeed en toen als tweede eindigde, lijkt op rozen te zitten. In alle peilingen loopt hij ver voor op zijn naaste concurrenten. López Obrador dingt opnieuw mee met een links-populistisch programma, waarin nationalisme, herbesteding van de welvaart en investeringen in de publieke sector centraal staan.

Corruptiebestrijding

Zijn belangrijkste programmapunt is echter corruptie. Volgens 'Amlo', zoals meestal naar hem wordt verwezen, is dat de oorzaak van alle problemen in Mexico, en hij stelt dat hij de corruptie 'gaat oplossen'. Hoe hij dat precies gaat doen is niet echt duidelijk. Grote uitspraken en weinig tot geen details zijn gebruikelijk in de Mexicaanse politiek. Amlo is geen uitzondering.

Slechts één detail over zijn corruptiebestrijding liet hij de laatste weken, in de grote debatten met zijn tegenstanders en tijdens campagnebijeenkomsten, wel los. "Ik ga afrekenen met de corruptie door zelf niet corrupt te zijn als president", zei hij eind april in deelstaat Nuevo León. Goed voorbeeld zal doen volgen, meent hij. Wanneer hij niet corrupt is, zullen toekomstige ministers, gouverneurs en andere kandidaten namens zijn Beweging voor Nationale Vernieuwing, Morena, dat ook nalaten.

Schimmige types

Tegenstanders maken die uitspraak graag belachelijk. De linkse presidentskandidaat is inderdaad nooit betrapt op de in de Mexicaanse politiek epische omkoop- en graaipraktijken, maar dat maakt zijn partij nog niet brandschoon. Hoewel minder dan zijn concurrenten, heeft ook Amlo heel wat schimmige types in zijn team, zoals de meermalen van corruptie beschuldigde René Bejarano en Ricardo Monreal. Ook werd onlangs een burgemeesterskandidaat van Morena opgepakt op verdenking van banden met de georganiseerde misdaad.

Klaarblijkelijk heeft het goede voorbeeld van Amlo zelf nog niet helemaal de reinigende werking die hij voor ogen heeft. Zoals trickle down economics volgens veel experts helemaal niet werkt, wordt ook sterk getwijfeld aan het realisme van zijn 'trickle down morals'.

Niet dat López Obrador zich daar druk over maakt. Vragen over duistere figuren in zijn partij wuift hij laconiek weg, en hóe hij precies de corruptie 'gaat oplossen' legde hij tijdens de drie grote debatten niet echt uit. Zijn kiezers vinden dat klaarblijkelijk niet erg. Amlo's anticorruptieretoriek slaat aan en het moet wel héél raar lopen, wil hij niet de volgende president van Mexico worden. Pas dan kunnen we zien of zijn goede gedrag ook echt landelijk navolging gaat krijgen.

Jan-Albert Hootsen schrijft regelmatig over zijn woon- en werkplaats Mexico. Lees hier meer artikelen.