De Nederlandse misdaad blijft maar dalen, hoe komt dat?
Aan de daling van de geregistreerde misdaad in Nederland lijkt maar geen eind te komen. En het goede nieuws voor de burger is dat vooral de delicten die een grote impact op hun veiligheidsgevoel hebben het snelst dalen. Het gaat daarbij om woninginbraken, overvallen, straatroven en geweldsmisdrijven.
Dat blijkt uit de gisteren gepubliceerde misdaadcijfers van de Nationale Politie over de eerste helft van dit jaar. De gesignaleerde trend in die politiecijfers wordt overigens ondersteund door meerjarige cijfers die de combinatie Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC), Raad voor de Rechtspraak en CBS eveneens gisteren naar buiten bracht.
Het aantal geregistreerde misdrijven is in het eerste halfjaar van 2015 gedaald met 8,8 procent ten opzichte van dezelfde periode in 2014. In de eerste zes maanden van 2014 heeft de politie 509.917 misdrijven geregistreerd. In de eerste helft van dit jaar waren dat er 465.050. Het aantal straatroven is het meeste gedaald (-19,1 procent). Ook het aantal woninginbraken is met 14,5 procent stevig afgenomen.
Trend afgelopen jaren
Dit past in de trend van de afgelopen jaren. Tussen 2007 en 2014 daalde het aantal misdrijven met 23 procent. De politie registreerde vorig jaar net iets meer dan 1 miljoen misdrijven. In 2007 waren dat er nog 1,3 miljoen.
"Blijf alert" is de belangrijkste aanbeveling die Frans Leeuw, directeur van het WODC en tevens hoogleraar, recht en sociaal wetenschappelijk onderzoek aan de universiteit van Maastricht, kan geven. De goede cijfers mogen echter geen aanleiding zijn achterover te leunen. "Als het op de Noordpool een dag warm is dan is het niet goed om al vast te beginnen met uitkleden." Als Leeuw kijkt naar de geschiedenis van de Nederlandse misdaad dan is er "tussen 1950 en 1980 een periode van rust geweest, daarna begon de misdaad op te lopen met 2003 als piek." Vanaf 2003 is de daling ingezet. In die eerste periode was onduidelijk wat de daling in gang zette.
Langere straffen
Waar is de daling nu aan te danken? "Het gaat om een optelsom van factoren. Zo is er een duidelijke herwaardering van de rol van het strafrecht, zoals de toename van de strafduur. En dan zijn er ook de speciale programma's die zijn opgezet voor het terugdringen van wat wordt genoemd de high impact crime." De extra aandacht middels het strafrecht leidt volgens Leeuw tot hogere kosten voor de crimineel. De pakkans is verhoogd, en alleen al die extra aandacht betekent een kostenpost voor de crimineel.
Het is niet alleen de overheid die de daling op het conto kan schrijven. Ook de samenleving "heeft een goede reactie vertoond door nauw samen te werken met de sector particuliere beveiliging. Dat is enorm toegenomen. Ook dat leidt tot meer opportuniteitskosten waardoor het voor de crimineel ook minder aantrekkelijk wordt."
Leeuw wijst er verder op dat niet alleen de geregistreerde misdaad daalt maar dat uit de slachtoffer-enquêtes blijkt dat ook het gevoel van onveiligheid een vergelijkbare daling te zien geeft. Iets anders is dat er nog altijd een gat gaapt tussen de geregistreerde misdaad en de feitelijk ervaren misdaad. "Enkele honderdduizenden mensen rapporteren dat ze slachtoffer zijn van een delict maar geven dat niet aan. Daar moet je je dan ook zorgen over maken." Een tweede kanttekening die Leeuw maakt betreft de cybercrime. Dat type misdaad, dat verbonden is met internet en informatietechnologie, sluipt nu de statistieken in, en is zeker in opkomst.
