De menselijke maat vermindert werkstress
Werkstress los je niet zomaar 'even' op, denkt Carolien Hamming. Het thema moet onderdeel zijn van een bedrijfscultuur waarin sociale steun en vertrouwen centraal staan.
Van 16 tot 19 november is er weer een 'week van de werkstress'. Een pijnlijke confrontatie voor de managers die dit thema liever aan zich voorbij zien gaan. Werkstressaanpak vraagt namelijk om meer dan sturen en leiding geven. Daar zijn communicatievaardigheden en oog voor de menselijke maat voor nodig. Competenties die niet iedere manager gegeven zijn.
2014 was het jaar van de werkstress. Wat heeft dat opgeleverd? Als je naar de cijfers kijkt, is er niet veel veranderd: volgens het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) is het aantal beroepsgebonden psychische aandoeningen in 2014 zelfs gestegen (tot 32 procent). Het merendeel betreft overspannenheid en burn-out. De oorzaken zijn volgens het NCvB onveranderd: 'problemen met de werkinhoud, werkhoeveelheid en problemen tussen mensen'.
De kosten hiervan zijn niet gering. TNO schatte alleen al de loonkosten eind vorig jaar op 2,2 miljard euro. Iedereen weet het, maar weinig bedrijven durven de échte oorzaken onder ogen te zien. Het is gemakkelijker om te focussen op het verhogen van de stressbestendigheid van de medewerkers met workshops over stress en de werk-privébalans. Of met coaching gericht op verbetering van het zelfmanagement. Goede aanzetten, maar onvoldoende als de werksituatie en de onderlinge communicatie de grootste stressonderhoudende factoren zijn.
In 2014 trok de campagne 'Check je werkstress' landelijke aandacht dankzij minister Asscher en BN'ers die uit de kast kwamen met hun burn-outverhaal. De Facebookpagina 'Check je werkstress' kreeg 17.000 volgers en er waren 10 goede praktijkvoorbeelden van organisaties die serieus werk hadden gemaakt van werkstressaanpak. Natuurlijk is een jaar - en straks weer een week - extra aandacht voor werkstress mooi. Al zet het geen zoden aan de dijk bij organisaties die werkstress-resistentie zien als een competentie die nodig is om geschikt te zijn voor het werk.
undefined
Vertrouwen en openheid
Kijk je naar de goede praktijkvoorbeelden, dan zie je dat werkstress doorgaans geen op zichzelf staand thema binnen deze organisaties is, maar dat het deel uitmaakt van een voortdurend proces binnen de bedrijfscultuur. Kenmerk van goede werkgevers is dat zij vertrouwen en openheid op de werkvloer stimuleren en daarbij zelf het goede voorbeeld geven. Deze werkcultuur legt een stevige basis voor een goede onderlinge verstandhouding. Dat leidt tot meer werkplezier, minder ziekteverzuim en gemotiveerde medewerkers.
Een bedrijf dat verkrampt omgaat met werkdruk laat met behulp van een vragenlijst één keer per jaar een werkdrukonderzoek uitvoeren. Het bespreekt de uitslag ervan binnen het management en informeert de medewerkers via intranet of intern memo over acties. Met deze werkwijze is mislukking gegarandeerd.
Hoe moet 't dan wel? In een werkdrukbestendige organisatie weten mensen van elkaar wanneer iemand overbelast is en wordt er gezamenlijk naar een oplossing gezocht, weet een leidinggevende wat zijn/haar invloed is op het werkplezier van de mensen in het team en wordt er naar elkaar geluisterd. Er is voldoende vertrouwen en sociale steun om fouten te bespreken en ze als leerpunt te gebruiken.
Werkstress is dus geen thema waar we even aandacht aan schenken waarna we weer snel overgaan tot de orde van de dag. Het moet onderdeel zijn van een bedrijfscultuur met oog voor de menselijke maat en kwetsbaarheid. Helaas veroorzaakt vertrouwen en openheid geven bij het gros van de managers nog steeds een soort angstkramp. Dat, samen met de hoge werkloosheid ('voor jou tien anderen'), biedt weinig hoop op een echte reductie van verzuim door werkstress in de nabije toekomst.
undefined
