De lijdensweg van stier Herman
Stier Herman is niet meer. Hij sukkelde zo met zijn gewrichten, dat men hem gisteren uit zijn lijden heeft verlost op de faculteit diergeneeskunde in Utrecht. Dertien jaar was hij, en hij sleet zijn laatste twee jaar temidden van de gekloonde koeien Holly en Belle, in het natuurmuseum Naturalis in Leiden. Met dank aan een uitvaartverzekeraar en een apparatenbouwer, die begin 2002 de portemonnee trokken om het eerste genetisch veranderde rund nog een aardige ouwe dag te gunnen.
Herman zal vaak gezucht hebben in Naturalis. Een decennium lang figureerde hij als symbool in felle debatten over de biotechnologie, bevuild door leugens, valse beloften en ongenuanceerde kritiek. Het zat Herman al niet mee toen hij in 1990 werd geboren: als stier, terwijl hij koe had moeten zijn, de eerste koe met een stukje menselijk DNA. Daarmee zou zij in haar melk het eiwit lactoferrine aanmaken, dat de opbouw van het afweerapparaat bij baby's stimuleert. Helaas, Herman was stier, dus moesten de biotechnologen wachten op zijn dochters.
Die moeten er maar komen, oordeelt minister Bukman van landbouw in 1992, maar fokken met gemodificeerde dieren mag alleen als er sprake is van onmisbaar belang en alternatieven ontbreken. Pharming, het bedrijf dat Herman het licht deed zien, dikt het belang daarom aan met een nieuw argument: lactoferrine beschermt koeien tegen uierontsteking. De adviescommissie slikt het, Bukman laat zich overtuigen en de Dierenbescherming is des duivels. Die mobiliseert de afkeer van biotechnologie middels bizarre posters met vermenselijkte koeien, ondersteund met teksten als 'Binnenkort met blond haar en blauwe ogen?'.
Als dan ook nog uitkomt dat Nutricia in het geheim het onderzoek van Pharming financiert -in de hoop straks de lactoferrine voor in de moedermelk te leveren- wordt de discussie nog grimmiger. De Dierenbescherming denkt nu het publiek te overtuigen met de beeltenis van een moeder met koeienuiers die haar baby laat drinken. Bukman spreekt er schande van, maar wist hij misschien van Nutricia? Het mag Pharming trouwens niet baten: na intern geruzie en geruchten over onnodig stervende kalveren denkt Nutricia 'Wegwezen'. En wordt Herman gecastreerd.
