De levenslessen van Nimet Akdemir: 'Ik heb me te lang aangepast'

Les 1: Laat kinderen zelf uitvinden wat bij ze past

“Mijn ouders kwamen in de jaren zeventig als gastarbeiders naar Nederland om in de Van Nellefabriek te werken. Ik was nummer zes van de acht kinderen en de eerste die in Nederland werd geboren. Ondanks dat ik in Nederland woonde, in een Nederlandse buurt en op een Nederlandse school zat, was mijn omgeving Turks. Ik had geen Nederlandse vriendjes of vriendinnetjes, dat werd ook niet gestimuleerd. ‘Ga met je zusje spelen’, werd gezegd als ik me verveelde.

Ik zat niet op een sport of op muziekles. Thuis luisterden we niet naar de radio, er waren cassettebandjes met Turkse muziek en het weekend stond bol van familiebezoek. Er was altijd wel een bruiloft of besnijdenis die gevierd werd in een grote sportzaal met tl-verlichting. De gesprekken gingen over familie in Nederland en Turkije. Wie gingen er binnenkort verloven of trouwen, wie was er ziek of lag op sterven, hoe ging het met de kinderen?

In de Turkse cultuur gaat het niet om ‘ik’ maar om ‘wij’. Ik kan me geen enkel gesprek herinneren met mijn ouders over waar ik me mee bezighield, wat ik leuk vond of wilde gaan doen. Er werd nooit naar mijn mening gevraagd, dus hoefde ik er ook geen te vormen. Ik moest me aanpassen aan anderen en altijd lief, vriendelijk en zorgzaam zijn.

Mijn ouders zijn de liefste mensen op aarde, daarom heb ik me nooit tegen hen afgezet, ik kon simpelweg niet boos zijn. Maar ik herinner me een moment dat ik thuis de tv bij toeval op een kanaal zette waarop klassieke muziek te horen was. Toen wist ik: er is een wereld buiten dit huis, ik moet gaan. Ik wil erachter komen wat ik wil, wie ik ben en wat ik mooi vind.”

Les 2: Je kunt je nooit helemaal losmaken van je opvoeding

“Eigenlijk wilde ik niet trouwen, maar blijkbaar zat mijn Turkse opvoeding zo diep dat ik me toch wilde conformeren. Ik was al met een Nederlandse man en ik ging ook niet als maagd het huwelijk in. Toen mijn vader zei dat als ik ging hokken hij daarop aangesproken zou worden in het koffiehuis, wilde ik hem die schande besparen. Dat ik met een Nederlander ging, vond hij oké. Hij voelde wel aan dat ik veel te vrijgevochten was voor een Turkse man.

Ik woonde al enige tijd samen met Gerard, in Den Haag. Dat wisten mijn ouders niet. Eigenlijk hoor je vanuit huis te trouwen, maar ik ging studeren, de School voor Journalistiek, en zei dat ik in een studentenhuis ging wonen. Mijn moeder wilde een keer komen kijken en daarom vroeg ik aan een paar vriendinnen die al in een studentenhuis zaten of ik mocht doen alsof ik daar ook woonde. Ik had een stoel van mezelf neergezet en mijn gordijnen opgehangen, dingen die mijn moeder zou herkennen. Toen ze in de keuken kwam, opende ze een kast en zei ze vol afschuw: ‘Ruim dat op!’ Ik had geen idee wat er achter die deur zat. Bleek er bovenin fruit te liggen en onderop schoenen. Dat is niet hygiënisch volgens de islam.”

Les 3: Erdogan-aanhangers en Arabische macho’s zijn het probleem

“Het zijn met name Marokkaanse jongeren die zich achtergesteld voelen in Nederland. De reden zou Wilders’ populisme zijn. Onzin. Polarisatie was al in de samenleving geslopen door de jarenlang opeengestapelde ergernissen en opgekropte angstgevoelens van autochtone Nederlanders. Laatst sprak mijn vader een paar Marokkaans-Nederlendse jongens aan op de troep die ze op straat gooiden. ‘Ach’, zeiden ze, ‘laat die tatta’s het maar opruimen.’ De ongelovigen dus. In de Arabische cultuur hoef je geen respect te hebben voor ongelovigen en ook niet voor vrouwen.

De grootste fout die migranten kunnen maken, is dat ze zich niet open durven stellen voor hun nieuwe omgeving. Je moet alleen naar een land emigreren waarvan je de cultuur omhelst, waar je mogelijkheden ziet, waartoe je bereid bent je aan te passen. Natuurlijk mag je anders zijn en je identiteit behouden, maar om te integreren heb je de wil nodig de ander te leren kennen. En die verandering moet thuis plaatsvinden.

Wat ik Erdogan-aanhangers in Nederland kwalijk neem, is dat zij hier wel gebruikmaken van allerlei voordelen en rechten en dan de grote jongen gaan uithangen in Turkije. Hoe halen zij het in hun botte hoofd om ‘evet’, ja, te stemmen, hoe durven ze de vrijheid en rechten van hun ‘landgenoten’ in Turkije in te perken door Erdogan alle macht te geven? Lever je Nederlandse paspoort in en ga in Turkije wonen.”

Les 4: Twijfel

“Door mijn huwelijk kwam ik in een andere cultuur terecht. Gerard was van de zwartekousenkerk, zwaar gereformeerd. Niet praktiserend, maar die opvoeding zat wel in hem. Ik zag weer die hypocriete façade van iets in stand houden voor de buitenwereld. Onbegrijpelijk: als je tv kijkt, kijk je tv, waarom zou je dat verbergen?

Ik ben een twijfelaar, ook omdat ik ervan uitga dat ik niet altijd gelijk heb. Bij Gerard en zijn gemeenschap was het precies andersom: zij spraken de waarheid. Toegeven dat je gefaald had mocht niet, want dan was je een zondaar. Ik vond zijn starheid verschrikkelijk, nooit gaf hij toe dat hij ernaast zat. Twijfelen moet. Het zorgt ervoor dat je openstaat voor andere opties en meningen. Mensen die denken de waarheid te spreken hebben doorgaans geen respect voor anderen.”

Les 5: Wacht met kinderen tot je er klaar voor bent

“Op mijn vierentwintigste werd ik moeder. Als je trouwt, hoort daar vrij snel een kind bij. Weer die Turkse opvoeding: niet te lang wachten, anders ben je over datum. Rond je vijfentwintigste begin je te bederven. Nu zou ik tegen mijn nichtjes zeggen: Denk na. Wacht even. En als je geen kind wilt, is dat prima.

Ik ben heel gelukkig met mijn zoon, maar ik had beter even kunnen wachten. Want dat is dan wel je leven. Je hebt nooit meer níet die verantwoordelijkheid, je kunt niet gaan en staan waar je wilt. En dat is in deze levensfase juist zo belangrijk.

Na vijf jaar huwelijk zijn Gerard en ik gescheiden. Dat paste ook niet echt in het Turkse plaatje. Van mij is het wel geaccepteerd, omdat ik inmiddels een uitzonderingspositie had binnen de familie. Ze dachten: oh, het is Nimet, zij doet het op haar eigen manier. Heel liefdevol, of misschien hebben ze me gewoon opgegeven.

Ik kreeg een relatie met Jan, een ondernemer. Hij stond 24 uur per dag aan. Overal waar hij brood in zag, daar stapte hij in. Of het nou casinospelen waren in Las Vegas, energiezuinige isolatieplaten of geautomatiseerde parkeergarages. We gingen samen ondernemen, in China, het Midden-Oosten, we waren altijd op weg. Laatst zei ik tegen mijn zoon: ‘Ik heb je in die tijd misschien te weinig aandacht gegeven.’ Maar hij zei: ‘Het is oké. Je hebt me altijd goed achtergelaten.’ Toch was ik blij dat ik het gezegd had. Je moet met kinderen omgaan, zoals je wilt dat anderen met jou omgaan.”

Les 6: Weet wat je drijft

“Na de burgerlijkheid van Gerard kwam ik dus terecht in de wereld van het harde ondernemen, waarin alles om geld draait, waar je in winst denkt, in contracten en mensen overtuigen. Uiteindelijk haalt het blijdschap weg en brengt het wantrouwen. Iedereen wil wat van je. Je wordt de hele dag gebeld en er is niemand die vraagt hoe het met je gaat. Nee, de een wil uitstel van betaling, de ander dat. Het draait keihard om de poen.

(Interview gaat verder onder de afbeelding)

Ik ben er rijk door geworden, maar ik beschouw die tijd toch als verloren jaren, omdat ik niet mijn verlangen heb gevolgd. Jeroen Pauw heeft me wat dat betreft de ogen geopend. Ik leerde hem kennen toen ik producent was bij het actualiteitenprogramma ‘Nova’, ik heb naast het ondernemerschap altijd bij de NPO gewerkt.

Het klikte tussen ons, maar we waren allebei gebonden. Pas veel later, in zijn ‘Pauw & Witteman’-tijd, zijn we verliefd geworden. Jeroen is heel nieuwsgierig, vuurt achter elkaar vragen op je af. Hij wil oprecht weten wat je drijft. Zo kwam ik erachter dat ik wel wil ondernemen, maar alleen in voor mij relevante projecten. Ik wil energie stoppen in talentvolle mensen en ze een podium bieden. Juist op dat moment kwam het Veronicaschip voorbij en dat heb ik gekocht.

Elke laatste zondag van de maand organiseer ik op het schip N.A.P., Nieuw Amsterdams Peil, een open podiumavond voor artiesten, waar flink gescout wordt voor tv-programma’s als ‘Idols’ en ‘The Voice’. Zangeres Maan komt ook bij ons vandaan. Als ik een goede Nederlandstalige artiest hoor, leg ik contact met radiostation 100% NL. Daarnaast organiseer ik op het schip netwerkdagen waarin ik vluchtelingen met uitzendbureaus en het mkb in contact breng. En vanaf deze maand is er in het weekend een vegetarisch restaurant open. Want daar zijn er nog niet zo veel van.”

Les 7: Leef in echtheid

“Jeroen en ik zijn acht jaar samen geweest en dat was ontzettend leuk en stimulerend, maar we gingen te veel onze eigen gang. Ik kwam daar ineens goed achter toen ik in december een huis kocht, en hem pas daarna op de hoogte bracht. Normaal gesproken overleg je dat, verbinding met je partner maakt dat een relatie zich onderscheidt van andere vriendschappen.

In de oudejaarsnacht heb ik mijn hart verloren aan een nieuwe geliefde, Samgar Jacobs, zanger en drummer bij de folkband Mister and Mississippi. Hij is veertien jaar jonger, maar hoe ik nu ben als mens, dat heeft hij van nature. Hij is iemand die bewust stilstaat bij alles wat hij doet, hoort en denkt. Deze geliefde zou ik iedereen op de wereld gunnen, want het is een relatie met op de eerste plaats liefde en ruimte voor jezelf. Samgar wil de echte Nimet zien, met mijn successen en falen, en de echte Nimet wil hij liefhebben. Ik heb me zo lang aangepast dat ik nu pas weet wie ik ben en wat ik wil.”

Nimet Akdemir

Nimet Akdemir (1972) groeide op in Rotterdam-Noord in een Turks gezin met acht kinderen. Na de School voor Journalistiek in Utrecht had ze diverse banen bij de NPO, van regieassistent tot redacteur en producer. Sinds enige tijd is Akdemir zelfstandig ondernemer en eigenaar van het Veronicaschip dat ligt aangemeerd bij de NDSM-werf in Amsterdam-Noord. Elke laatste zondag van de maand biedt het een open podium voor artiesten en vanaf deze maand is er in het weekend een vegetarisch restaurant (www.veronicaschip.nl)

Akdemir heeft een relatie met zanger/drummer Samgar Jacobs en een zoon uit een eerdere relatie.