De koning van Israël in het gevang
,,Is er nou niemand die mij helpt mijn vader weer thuis te krijgen?'', vroeg een vertwijfelde negenjarige Hadassah. Het tienduizendkoppige publiek was terstond in tranen. ,,Ik wil papa thuis met Rosj Hasjana (het joodse nieuwjaar dat deze maand plaatsvindt) om appels met honing met hem te eten.'' Appels met honing staan symbool voor een goed jaar.
Dat belooft het niet te worden voor haar papa. Zijn naam is Arjé Deri, ooit was hij het politieke wonderkind van Israël. Vanaf morgen wordt hij vaste inwoner van de Ma'asijahoe-gevangenis niet ver van Tel Aviv. Want Arjé Deri is tot drie jaar veroordeeld wegens fraude.
Zijn aanhangers van de oriëntaals-religieuze Sjaspartij geloven het nog altijd niet. Hun Arjé is een heilige. ,,Hij is onze Mandela'', klinkt het tijdens de talrijke betogingen vóór Deri en tégen 'het blanke establishment' dat er slechts op uit is de achtergestelde Sjas-volgelingen te pakken via hun leider.
Vierentwintig jaar oud was Deri toen hij samen met opperrabbijn Ovadja Joseef de Sjaspartij oprichtte. De partij richtte zich op de ontwakende oriëntaalse gemeenschap, Joden die in de jaren vijftig uit de Arabische landen, en met name Marokko, naar Israël waren geëmigreerd en zich daar tweederangs burgers voelden. Zij eisten nu hun plaats op in de door de asjkenazische (Europese) Joden gedomineerde maatschappij. Sjas groeide van verkiezing tot verkiezing, kon coalities maken en breken met Arjé Deri als kingmaker. Zijn populariteit oversteeg de eigen achterban, politici van links en rechts maakten hem het hof. Het jongetje uit Marokko, dat in 1969, negen jaar oud, met zijn familie naar Israël was geëmigreerd en daar was opgegroeid op de ultra-orthodoxe leerscholen van de asjkenaziem, werd het lievelingetje van de media. In 1989, negenentwintig jaar oud, werd hij de jongste minister van Israël.
Tot zijn grote succes ineens werd overschaduwd door 'het' proces. Deri werd beschuldigd van gesjoemel met gelden, hij zou geld hebben doorgesluisd naar bevriende leerscholen en hier en daar ook zelf een graantje te hebben meegepikt. Dat laatste ontkent Deri nog altijd. En op de eerste beschuldiging klinkt het weerwoord van hem en zijn aanhangers tamelijk overtuigend: de Israëlische politici hebben nooit anders gehandeld. Hadden niet de leiders van de Arbeiderspartij veertig jaar lang de kibboetsiem miljarden toegespeeld? Wat Deri had gedaan was slechts 'normaal', niet meer dan redelijk, een soort positieve discriminatie na al die jaren van dicriminatie jegens de oriëntaalse gemeenschap. Tien jaar lang duurde het proces, tot de rechter zijn vonnis velde: schuldig, drie jaar. Maar ook toen geloofde nog niemand dat Deri daadwerkelijk achter de tralies zou verdwijnen.
Verongelijkt, zo niet woedend verwezen zijn aanhangers naar de milde wijze waarop justitie met president Weizman was omgesprongen. Die mocht gewoon terug naar huis naar zijn villa in Caesarea, het Israëlische Aardenhout, al had hij een miljoen gulden 'cadeau' gekregen.
,,Ik verkies Ma'asijahoe (de gevangenis) boven Caesarea'', zei Deri donderdag tegen zijn aanhang, die hem vol liefde toeriep: ,,We zullen je het gevang niet in laten gaan. We zijn bereid voor je te sterven.'' Die demonstratie was slechts een opwarmertje voor morgen, beloofden de organisatoren. Dan zullen zijn aanhangers voor de gevangenispoorten een enorme erehaag vormen om hun leider te begeleiden. De politie heeft extra veiligheidsmaatregelen getroffen. Het gevangeniswezen heeft alle bezoekuren van de andere gevangenen afgelast.
Deri zelf zegt zijn kracht te putten uit zijn geloof in God. Wel stelde hij zijn aanhangers teleur door te verkondigen dat hij niet van plan was ooit naar de politiek terug te keren. ,,Wacht maar af'', beloofden zij, ,,Deri keert terug. Hij is de koning van Israël.''
