De hulptroepen van pater Frans draaien overuren

De afgelopen maand klopten er volgens Aid to the Church in Need zo'n 3000 Syriërs aan. Al Ard ('de Aarde') is een van de belangrijkste hulpcentra van de regio, meent hoofd projecten Regina Lynch. 'De 100 vrijwilligers zorgen voor hele basale zaken: ze regelen maaltijden en delen brandstof uit, zodat mensen kunnen koken.'

Enkele tientallen lokale jongeren volgen er een kleine beroepsopleiding. Lynch: 'Al Ard zorgt dat ze bijvoorbeeld aan de slag kunnen als timmerman. De verleiding om mee te gaan vechten - met het leger of met de rebellen - is dan veel minder groot.'

Lynch's rooms-katholieke hulporganisatie - waar ook het Nederlandse Kerk in Nood onderdeel van uitmaakt - steunt sinds twee jaar met donateursgelden het project dat 'pater Frans' in de jaren '90 opzette. Ook de Nederlandse en Duitse afdelingen van de jezuïetenorde dragen financieel bij. De leiding van Al Ard is nu in handen van pater Ziad Hilal, tot voor kort Van der Lugts assistent.

Kinderen en olijfbomen
De huidige hectiek vormt een scherpt contrast met een paar jaar geleden - toen was de zorgboerderij aan de rand van Homs nog een oase van rust. Vrijwilligers schoffelden er op het land en Van der Lugt en zijn collega's ontfermden zich over de enkele tientallen verstandelijk en lichamelijk gehandicapte kinderen.

De opbrengsten van de amandel-, olijf- en pistachebomen kwamen ten goede aan het project en de lokale bevolking. Ruimte was er genoeg: Van der Lugts zakelijke partner Abdulmasih Attiyeh deed begin de jaren '90 zo'n 54 hectare cadeau. Het terrein heeft uitzicht op de grens met Libanon, waar nu veel gevluchte Syriërs in kampen verblijven.

Inmiddels doet ook Al Ard dienst als opvang, vertelt Lynch. 'De paar huizen die er zijn gebouwd voor personeel en vrijwilligers zitten overvol. Het leven van de meeste Syriërs is alleen maar verslechterd, en dus is het bij Al Ard steeds drukker. Ook mensen van buiten de stad weten het te vinden.'

Pater Frans wist dat zijn leven op het spel stond
De pater-Jezuïet Van der Lugt werd begin april in Homs door het hoofd geschoten door twee onbekende mannen. In de maanden daarvoor gingen zijn videoboodschappen, waarin hij de internationale gemeenschap opriep om een einde te maken aan de burgeroorlog, de wereld over. Terugkeren naar Nederland was volgens hem geen optie: de mensen in Homs hadden hem nodig.

Sinds de belegering zat een bezoek aan Al Ard er niet meer in. Van der Lugt was zich ervan bewust dat zijn leven in gevaar was, vertelt jezuïet Eduard Kimman desgevraagd. 'Een maand voor zijn dood werd hij al in elkaar geslagen. We weten niet of dat het werk was van de mannen die hem later ook vermoordden. Daar gaan we ook niet over speculeren.'

Het is onduidelijk of de recente overwinningen van het regeringsleger verbetering zullen brengen voor de bevolking van Homs. De stad is niet meer belegerd door rebellen, maar van stabiliteit is bepaald nog geen sprake. 'De hulp van Al Ard zal voorlopig nog hard nodig zijn', vermoedt Lynch. 'Daar zijn de vrijwilligers op voorbereid.'