De harde hand van Kusters, voorman van de Nederlandse Volksunie

Partijvoorzitter Kusters (43) bestuurt zijn extreem-rechtse NVU inmiddels met strakke hand. In zijn net verschenen autobiografie rekent hij ondubbelzinnig af met zijn politieke opponenten binnen de beweging. De gefaseerde revisie begon hij dertien jaar geleden, zonder dat zij tot dusver tot een electoraal succesje leidde.

De net iets gematigder toon van Kusters over de nazi-ideologie, de verering hiervan, bracht 'hardliners' als Groninger Eite Homan, Joop Glimmerveen en Stefan Wijkamp volledig op een zijspoor. De laatste dankte dat mede aan zijn gedetailleerde imitatie van Adolf Hitler, waarmee hij in de ogen van Kusters een 'hele ideologie belachelijk maakte'.

Af te stompen
De NVU kreeg vooral in de jaren '90 bekendheid met zijn niet aflatende drang om illegaal te demonstreren tegen het kapitalistische Westen, het zionisme en de toestroom van allochtonen naar Nederland. De bewondering van Kusters voor Hitler lijkt overigens nog steeds latent aanwezig. Zijn huwelijk, in 2009, vond plaats op 20 april, de geboortedag van Hitler. De geboorte van Kusters' voorlopig laatste nakomeling was dit jaar rond dezelfde datum gepland.

'Door keer op keer opgepakt, opgesloten en veroordeeld te worden, begon ik behoorlijk af te stompen en zagen we het aantal activisten ook duidelijk keer op keer afnemen', schrijft Kusters over zijn besluit in 2000 om verdere radicalisering binnen de NVU tegen te gaan. 'De enige die de 'ramkoers' graag wilde blijven volgen was kameraad Homan', zegt Kusters.

Al in de jaren '90 waren de vetes en tegenstellingen berucht over het leiderschap van extreem-rechtse partijtjes en splintergroeperingen. Een veelvraat in dit opzicht was, en is, Utrechter Wim Vreeswijk. Hij roerde zich in achtereenvolgens CP, CD, Nederlands Blok, LPF en PVU (Partij voor Utrecht).

Stilte op rechts
Kusters noemt Vreeswijk een 'uiterst rechtse kapitalist', die destijds een 'ontzettende grote hekel' had aan voorman Hans Janmaat van de Centrum Democraten. 'Mede door zijn furieuze haat tegen Janmaat is het Nederlands Blok nooit iets geworden', memoreert Kusters, die vindt dat in Den Haag een straat naar de in 2002 overleden Janmaat zou moeten worden vernoemd. 'Wat hij destijds riep is nu onderhand regeringsbeleid geworden'.

Kusters' teksten verklaren de stilte van de afgelopen jaren in extreem-rechtse hoek. Het electoraat was al minimaal, de splintergroeperingen hielden elkaar in een wurggreep, terwijl de verering van Nazi-Duitsland op afkeer en verzet kwam te staan. Van veteraan Joop Glimmerveen (85) wordt nog zelden iets vernomen. Martijn Freling, voorheen CP'86 en in de jaren '90 in Rotterdam niet minder geruchtmakend, is helemaal uit beeld.

Kusters is er niet rouwig om. 'Wat met sommige mensen absoluut niet mogelijk is, is om normaal te discussiëren over verschillende onderwerpen terwijl men elkaar in zijn eigen waarde laat', schrijft hij.

Hij refereert aan een gevangenisbezoek aan hem van Glimmerveen, Homan en moeder Kusters. 'We spraken toen over een bepaald onderwerp en Homan begon zo zijn stem te verheffen dat iedereen in de bezoekerszaal naar hem begon te kijken en de bewaarders mij maanden om het rustiger aan te doen'.

Het vrije woord laat zich niet vermoorden! Constant Kusters. Uitgeverij: Eigen Beheer 2013, 25 euro.

Groot-Germaanse Unie
Bij de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar maart doet de Nederlandse Volksunie (NVU) mee in Arnhem, Westland en Purmerend. Vooral de deelname in Westland is opvallend. De NVU verwacht dat daar kansen liggen vanwege de aanwezigheid van veel Oost-Europese arbeidsmigranten, die het werk zouden overnemen van Nederlanders en die daarnaast, ten koste van jongeren, goede huisvesting zouden krijgen.

Meer algemeen streeft de partij naar het uittreden uit de Europese Unie door Nederland, de oprichting van een Groot-Germaanse Unie, terugkeer naar de gulden en het invoeren van een 'volksleger'. Iedere man en vrouw tussen de achttien en vijftig jaar zou hiertoe verplicht dienst moeten vervullen.