De Groenen hebben macht in Brussel

Lijsttrekker Bas Eickhout van GroenLinks brengt het als een grapje, maar het is - helaas voor hem - maar al te waar: "Misschien hebben wij van GroenLinks een feilloos talent om de tijdgeest niet aan te voelen."

Want, tja, feit is dat toen iedereen Europa nog volop zag zitten, tot de eeuwwisseling, was GroenLinks tegen. En nu iedereen om het hardst roept: minder Europa, is het de diepste wens van GroenLinks om juist meer bevoegdheden naar Brussel te halen, op het gebied van energie, en in de belastingwetgeving.

Nieuwe belastingwetgeving
"Laten we wel wezen, de EU begon als een unie voor kolen en staal. Niet bepaald de favorieten van GroenLinks", zegt Eickhout. Maar sinds Europa ook iets te zeggen heeft over klimaat ziet hij het helemaal zitten. "Op dat gebied moet je afspraken maken in internationaal verband."

En internationale afspraken zou hij op meer terreinen willen maken. Met nieuwe belastingwetgeving belastingparadijzen bestrijden. Of een vuist te maken tegen Poetin. Dat zou veel geharrewar tussen landen en nietszeggende compromissen schelen. "De afspraken die we nu hebben leiden tot teksten die niets zeggen. Van het niveau van de wereldvrede waar iedereen voor is. Daar ligt Poetin echt niet van wakker."

Maar, geeft Eickhout toe, bij die wens speelt mee dat de groene fractie in het Europees parlement veel weet klaar te spelen. De afgelopen maanden was er een onophoudelijke stroom persberichten van de GroenLinkse delegatie. Dat gebeurt vaker, maar nieuw was de toon: jubelend.

Superbroeikasgassen
'Het einde van deze parlementsperiode kent een opeenstapeling van Groene successen', schreef de afdeling persvoorlichting in maart. Er volgde een opsomming. Op instigatie van delegatieleider Eickhout wist het Europees Parlement te zorgen voor een verbod op het gebruik van zogenaamde F-gassen in koelkasten, een soort superbroeikasgassen.

Bijna tegelijk wist Eickhouts collega Sargentini wetgeving tegen brievenbusfirma's door het parlement te krijgen. Door toedoen van de Deense groene collega worden plastic tasjes in de EU uitgebannen

En dan was er ook nog de afschaffing van de bonussen bij banken, die de groene Europarlementarier Lambert in de Financial Times het predikaat 'de meest gehate man van London City' opleverde. Eickhout: "Als ze je daar haten, dan doe je het goed."

Toeval was het allerminst. "Het was bewuste strategie. Onze groene fractie is de vierde fractie van het parlement. Wij zijn onderling niet verdeeld, wat bij andere fracties nog wel eens het geval is."

"We hebben vooraf bepaald: op die en die dossiers willen we een bepalende rol spelen. Dat zijn onderwerpen waarover wij een uitgesproken standpunt hebben. Als je daarop de sociaal-democraten, de christen-democraten of de liberalen tot beweging weet te krijgen, dan gebeurt er iets. Dat spel spelen we steeds beter."

Uitleggen
Jammer alleen dat niemand in Nederland er iets van meekrijgt. Gaat Eickhout nu op campagne, dan moet hij de helft van zijn avond besteden aan het uitleggen wat Europarlementariër eigenlijk doet. "Ik maak wetten", zegt hij dan. En dan volgt het hele verhaal over taken en bevoegdheden, over de invloed die hij heeft.

Een ander euvel: steevast wordt zijn partij vergeleken met D66. Beide zijn immers voorstander van Europa. "Wij zijn de enige linkse partij die voor Europa is", zegt hij dan. Want D66 is hier misschien het midden, maar in Brussel zitten de democraten in de liberale, rechtse fractie.

Hij maakt er vaak een grapje bij, zodat hij ondanks die linksheid niet al te drammerig overkomt. Hij legt de verschillen uit. "De sociaal-democraten zeggen in verkiezingstijd strenge dingen over het klimaat, maar steunden de afgelopen jaren steevest diegenen die vonden dat ieder land voor zich mag weten welke energiebronnen het gebruikt."

Voor iemand die nog maar anderhalf jaar delegatieleider is, is zijn zelfvertrouwen eigenlijk bijzonder. De 37-jarige schei- en milieukundige stond bij de vorige Europese verkiezingen op plaats twee. Eind 2012 ruilde hij van plek met delegatieleider Judith Sargentini, die om persoonlijke redenen een stap terug moest doen.

In die constellatie gaan ze nu ook de verkiezingen in. De uitslag kan Eickhout met meer ontspanning tegemoet zien dan Sargentini. Voor haar spant het erom. Zeker zijn ze van één zetel. Misschien worden het er twee. Drie zetels, zoals de laatste keer gebeurde, is vrijwel uitgesloten. Die derde zetel was een restzetel.

Europese doelen
1. Harmonsatie belastingen, zodat multinationals niet zich steeds verplaatsen naar het goedkoopste land.

2. Duurzame energie, vanwege het klimaat, en vanwege de afhankelijkheid van Russisch gas

3. Meer Europese regels voor banken, o.a. een maximale omvang.

4. Vergroening van landbouwbeleid: duurzaamheid in plaats van grootschalige landbouw.

5. Vrijhandel, maar niet alle macht in de handen van bedrijven.

Kieskompas
Vul het Kieskompas voor de Europese verkiezingen in op www.trouw.nl/kieskompas