De fruittuin van de VS verdort en niemand doet iets
Droogte is al jaren een probleem in Californië, maar dit jaar is het extreem: tot nu toe viel er een vijfde van de normale hoeveelheid regen. Ook ligt er nauwelijks sneeuw in de Sierra Nevada, die in normale omstandigheden voor veel smeltwater zorgt. Het gevolg: akkers staan droog, de wijnbouw ligt voor een deel plat en de zalm kan door de lage waterstand niet meer stroomopwaarts zwemmen.
Voor de landbouw is het tekort een acute noodsituatie. Californië produceert de helft van al het fruit, groenten en noten in de VS. In totaal wordt de schade aan de agrarische sector van Californië nu al geschat op 1,1 miljard euro. Dit jaar stijgt de prijs van groenten en fruit in de staat, volgend jaar zal het hele land het voelen. "Boeren gebruiken dit jaar hun laatste reserves, het water is straks letterlijk op", zegt Chris Bowman van het Centrum voor Waterbeheersing van Davis University in Californië. "In een land waar groenten en fruit voor velen moeilijk te betalen zijn, is dit een ramp."
Sinds 29 augustus mogen alleen boeren nog water uit de grond pompen, een noodmaatregel. "Californië heeft dit jaar vijf keer meer water gebruikt dan het eigenlijk heeft, de reserves vliegen eruit", aldus Bowman.
Uitzonderlijk droog
Dat actie moet worden ondernomen is al jaren duidelijk. Toch riep gouverneur Jerry Brown van Californië pas in januari de noodtoestand uit. Dit maakt het mogelijk om water van andere bedrijven voor de agrarische sector in te zetten.
Volgens Bowman loopt de staat hopeloos achter de feiten aan. "Het is drie jaar uitzonderlijk droog, maar daarvoor regende het ook weinig." Niemand weet precies hoeveel water er nog in de opslagruimtes onder de grond zit. "Maar de bodem van de put is in zicht."
Bowman verwijt Californië alleen maar oog te hebben voor de korte termijn. "Ze doen nu alles om de droogte te bestrijden, maar volgend jaar zal hetzelfde scenario zich voordoen. Het duurt jaren om de reserves aan te vullen, met regenwater en door water uit de grond op te pompen." Het laatste is duur: dit jaar kostte het de boeren al 500 miljoen dollar (385 miljoen euro) extra. Ook is het pompen risicovol. "In de San Joaquin Valley werd veel water opgepompt, maar raakten wegen en infrastructuur beschadigd."
Ondertussen roept gouverneur Brown burgers op om bewuster met water om te gaan. Maar de Californiërs, onder wie de tuinsproeier een geliefd object is, hebben zich hiervan weinig aangetrokken: het waterverbruik steeg sinds januari zelfs met 1 procent. Nu zijn er strengere maatregelen: wie zijn auto wast zonder spaarknop of zijn tuinsproeier aanzet kan rekenen op een boete van 500 dollar. In de stad Santa Cruz is water enkel nog op rantsoen verkrijgbaar en San Francisco heeft een kliklijn waar bewoners waterverspillers kunnen aangeven.
Tektonische plaat
Maar het zet geen zoden aan de dijk. Inmiddels hangt de gouverneur een volgende donkere wolk boven het hoofd: de jaarlijkse bosbranden in Californië. Tel daar de aanhoudende warmte en de ontbrekende neerslag bij op en je kan stellen dat droge grond in Californië de nieuwe norm is. Bowman: "Californië gedraagt zich als een rijke man zonder kijk op zijn portemonnee. Op een gegeven moment is je geld op, maar dan is het te laat."
Het watertekort heeft onvermoede effecten. Uit onderzoek van San Diego University blijkt de tektonische plaat waar Californië op ligt de afgelopen tien jaar te zijn gestegen, op sommige plekken wel 15 millimeter. Door GPS-punten te vergelijken ontdekten de onderzoekers dat de plaat langzaam omhoog komt. De enige verklaring is het ontbrekende gewicht van het water.
