De eigen dood is bij Vink helemaal van jezelf

In Nederland is een tweestromenland ontstaan binnen het streven naar een goede dood. Je hebt de 'artseneuthanasie' en de 'zelfeuthanasie', schrijft praktijkvoerend filosoof Ton Vink in zijn nieuwste boek 'Zelfeuthanasie. Een zelfbezorgde goede dood onder eigen regie'.

Bij de presentatie van het boek, woensdag in Den Haag, gaf Vink desgevraagd aan de term zelfeuthanasie eigenlijk geen goede te vinden. Vandaar de ondertitel, een omschrijving die de lading beter dekt. Dat hij het woord toch gebruikt, komt ook omdat het euthanasie die wordt toegepast door de arts duidelijk onderscheidt van euthanasie waarbij mensen omtrent het levenseinde zelf de regie in handen nemen én houden.

"Dat verschil", schrijft Vink, "wordt definitief onderstreept door de dragende rol van zelfbeschikking in het geval van zelfeuthanasie. Zelfbeschikking betekent hier: Het zelf verkrijgen en/of behouden van regie én zeggenschap bij het op zorgvuldige wijze voorbereiden, besluiten en bewerken van het eigen levenseinde." Vink is ook counselor bij stichting De Einder, die mensen begeleidt bij zo'n zelfbezorgde dood.

De Einder gaat met haar 'hulp bij zelfbeschikking' een heel eind verder dan de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE). Die houdt zich bij voorlichting aan haar leden keurig aan de Wet Toetsing Levensbeëindiging, in de volksmond de Euthanasiewet genoemd. Dat geldt ook voor de vorig jaar door de NVVE opgerichte levenseindekliniek. En de initiatiefgroep Uit Vrije Wil (UVW) wil eveneens opereren binnen wettelijke kaders.

Maar met het burgerinitiatief en de levenseindekliniek nemen beide organisaties afscheid van de zelfbeschikking van mensen, aldus Vink. Want UVW wil steunen op hulpverleners die besluiten of ze stervenshulp (alleen aan 70-pussers) willen verlenen, en in de kliniek oordelen artsen, verpleegkundigen en geestelijk begeleiders samen over de hulp.

Tweede kritiekpunt van Vink op de NVVE en UVW is dat zij de zogeheten autonome route om aan medicijnen te komen afwijzen. In 2012 verscheen de vijfde, herziene druk van het boek 'Uitweg. Een waardig levenseinde in eigen hand' van Boudewijn Chabot en Stella Braam. Het levert de meest actuele, en naar de huidige stand van de medische kennis ook meest betrouwbare, informatie aan wie de regie over het eigen levenseinde wil behouden of verkrijgen, schrijft Vink. "Maar NVVE en UVW worden niet moe te betogen hoe ondeugdelijk en onbetrouwbaar die route wel niet is."

Bewust versterven is - naast medicijnen en de 'heliummethode' - een derde mogelijkheid voor een zelfgekozen stervensweg, waar de laatste jaren steeds meer ouderen voor kiezen. Een tamelijk milde dood, mits goed voorbereid en begeleid door een arts. Maar de NVVE verschaft er geen informatie over. Vink: 'In diverse publicaties en discussies wordt over deze stervensweg gesproken als 'te schrijnend voor woorden', 'onmenselijk' en 'barbaars'. Het is duidelijk, de filosoof en counselor van De Einder is geen vriendjes met de NVVE en UVW. Ook het Humanistisch Verbond (HV) krijgt een veeg uit de pan, "want die omarmt hun initiatieven". Dat weerhield HV-voorzitter Boris van der Ham er woensdag niet van om het eerste exemplaar van Vinks boek in ontvangst te nemen.

Ook bij De Einder is niet iedereen het eens met Vink. Voorzitter Dick van Brink van De Einder zoekt toenadering tot de NVVE én tot Stichting voor een Vrijwillig Levenseinde. "We willen samenwerken. We willen iets ontwerpen, waardoor het voor Nederlanders makkelijker is om aan informatie te komen", zei Van Brink.

Ton Vink. 'Zelfeuthanasie. Een zelfbezorgde goede dood onder eigen regie'. Uitgeverij Damon. Prijs 18,90 euro. Isbn 978 94 6036 070 1

Morgen in Letter & Geest: 'Een zelfbezorgde uitweg'

undefined