De Duitse regering is het eens over asielmaatregelen, maar of die werken is de vraag

Dat gaat om asielzoekers die in een ander EU-land geregistreerd staan, of daar ook een asielaanvraag deden. Duitsland wil een groter percentage van deze mensen terugsturen naar het EU-land waarvandaan ze kwamen. En het moet sneller.

Daarmee heeft regeringspartner SPD het asielcompromis geaccepteerd dat bondskanselier Angela Merkel (CDU) maandagnacht met minister Horst Seehofer (CSU) sloot. Het is onder invloed van de sociaal-democraten iets afgezwakt en anders geformuleerd. Waar het compromis aanvankelijk voorzag in zogeheten ‘transitcentra’ aan de Beiers-Oostenrijkse grens, is dat begrip in het akkoord nergens meer te bekennen. Men heeft het nu over een ‘transitprocedure’.

Voor de sociaal-democraten waren terugstuurkampen niet te verteren. Drie jaar eerder was de partij fel tegen vergelijkbare ‘transferzones’, toen ook een CDU/CSU-plannetje. Typerend voor zulke centra of zones is dat mensen er geen asiel kunnen aanvragen, ook al zijn ze wel op Duitse bodem. Juridisch gezien gelden ze als ‘niemandsland’. De constructie berust op de ‘fictie van de niet-binnenkomst’, zoals het in Duitsland heet.

Grenskampen

In plaats van grenskampen te bouwen is het nieuwe plan om mensen die elders in de EU asiel hebben aangevraagd in bestaande gebouwen van de politie vast te houden, of direct naar het vliegveld van München te brengen. De fictie van de niet-binnenkomst blijft van kracht, ook al zijn er geen letterlijke kampen. Binnen 48 uur moeten ze terug. In het eerdere compromis gold dat voor álle asielzoekers die in een ander EU-land werden geregistreerd. Nu gaat het enkel om mensen die daar asiel aanvroegen.

Iedereen, van Seehofer tot de SPD-leiders, claimde met het akkoord zijn eigen standpunten te hebben doorgezet. De SPD hoeft geen kampen met prikkeldraad te slikken, SPD en CDU zijn sowieso blij dat het allemaal in goed overleg met de andere EU-landen moet. En Seehofer kon ‘van a tot z’ met het plan leven, want hij kan nu toch mensen terugsturen, welke etiketten je ook op het beleid plakt.

De groep van mensen die elders hun vingerafdruk afgaven, maar daar nog geen asiel aanvroegen, komt terecht in de zogeheten ‘ankercentra’ die Seehofer wil optuigen: aankomst- en uitzetcentra ineen. Die moeten met een versnelde procedure terug - mits de andere landen meewerken.

Met die medewerking staat of valt het hele Duitse asielplan. Ondertussen dreigt Seehofer in weekblad Der Spiegel met een nieuwe asielstrijd, mochten de asielmaatregelen niks opleveren. “Dan moeten we teruggrijpen op het direct aan de grens afwijzen”, zegt hij. “De zaak begint dan weer van voor af aan.”

Lees ook:

Is Angela Merkel nog wel de vluchtelingenkanselier?

De ‘asielstrijd’ met minister van binnenlandse zaken Horst Seehofer kostte Angela Merkel bijna haar vierde regering. Met een compromis beslechtte ze die. Haar politiek werkt minder goed dan voorheen, lijkt het wel.

Wat betekent het asielcompromis van Merkel en Seehofer?

Angela Merkel (CDU) en Horst Seehofer (CSU) hebben hun asielstrijd bijgelegd. Wat betekent hun compromis voor hen beiden en hun regering? En voor asielzoekers aan de grenzen? Vier vragen.