De djihad in Irak en Madrid begon in de moskee van Tétouan

De Marokkaanse stad Tétouan is berucht om zijn moskee, waar jonge Marokkaanse aanslagplegers in Irak en Spanje hun inspiratie opdeden.

De moskee staat in de arme volkswijk Jamae Mezoeak van de Noord-Marokkaanse stad Tétouan, ingeklemd tussen garages en onafgebouwde huizen. De meeste bewoners willen niet meer praten over wat er in hun wijk is gebeurd, moe van alle negatieve publiciteit. Karim, die dat wel wil, vindt het onbegrijpelijk wat er over de moskee wordt gezegd. „Ik was verbijsterd over de arrestatie van imam Fattalah Abdelilah. Ik ga elke dag naar zijn moskee en heb hem nooit geweld horen prediken.”

Van vier jonge bewoners heeft de Marokkaanse politie met een DNA-test vastgesteld dat zij zich hebben opgeblazen in Irak. Van vijf anderen ontbreekt ieder spoor. Wat ze gemeen hadden, is dat allen dezelfde moskee in Tétouan bezochten. Dat geldt ook voor de vijf Marokkaanse migranten die betrokken waren bij de treinaanslagen in Madrid van maart 2004.

De zelfmoordterrorist Abdelmoemen Amachkar El-Amrani had een vrouw en dochtertje en verdiende zijn geld door smokkelwaar tussen Marokko en de Spaanse enclave Ceuta te vervoeren. Dat leverde hem vijf euro per keer op. Zijn vader huilde toen hij hoorde dat hij zichzelf en zes burgers in de Iraakse stad Bakoeba had opgeblazen.

„Nooit had hij kunnen bedenken dat zijn zoon zoiets zou doen. Die droomde ervan te emigreren naar Spanje,” vertelt journalist Jamal Oeahbi, die met verschillende familieleden sprak.

Had El-Amrani weinig toekomstperspectief, anders was dat voor Joenes Achebbak. Hij studeerde geografie en geschiedenis aan de universiteit van Tétouan en werkte in een van de goedlopende winkels van zijn vader.

Eén keer sprak hij met een vriend over zijn plannen. Hij bood 50.000 dirham (4500 euro) om hem naar Irak te brengen. Vorig jaar september, aan het begin van de ramadan, verdween hij. Sindsdien weet zijn familie niet waar hij is, maar ze vreest het ergste.

„Het is waar dat de wijk Jamae Mezoeak sterk is gemarginaliseerd. Sommige huizen hebben geen stromend water. Maar je moet uitkijken een direct verband te leggen tussen armoede en terrorisme. Het ligt vaak veel ingewikkelder,” zegt Jamaleddine Laamarti, voorzitter van de mensenrechtenorganisatie AMDH (Association Marocaine des Droits Humains) in Tétouan.

Vijf families klopten bij hem aan voor rechtshulp, nadat hun familieleden tussen Kerst en nieuwjaar waren opgepakt – zonder geldig arrestatiebevel.

Ook de man van de Zweedse Lisselotte Stattin werd in de nacht van 25 op 26 december uit hun huis in Tétouan gehaald. Haar man, Ahmed Soefri, woont al dertig jaar in Zweden waar hij een grote meubelzaak heeft, en pendelt op en neer tussen Tétouan en Stockholm. Vier van hun kinderen wonen in Zweden en vier in Tétouan. „We wilden voorgoed in Marokko gaan wonen. Waarom zouden wij dat doen als we iets te maken zouden hebben met die jongens die zichzelf hebben opgeblazen in Irak?” zegt Stattin verontwaardigd. Alleen twee blauwe ogen zijn zichtbaar boven haar nikaab.

Soefri is met 25 anderen, onder wie de lokale imam, opgepakt vanwege het ’werven van Marokkaanse jongens voor de djihad in Irak’, zo verklaarde minister Nabil Ben Abdellah van communicatie in januari.

De 26 zouden volgens hem deel uitmaken van een terreurnetwerk en banden hebben met Al-Kaida en de radicale groepering GICM (Groupe Islamique Combattant Marocain). Ze zitten nog in voorarrest. De recherche in Casablanca leidt het onderzoek.

Lisselotte Stattin is ten einde raad. „Mijn man kent van de anderen alleen de schoenenverkoper hier in Tétouan, bij wie hij soms langs ging voor een praatje,” vertelt ze. Achttien dagen wist ze niet waar haar man was. Toen ze hem uiteindelijk in de gevangenis opzocht, vertelde hij dat hij negen dagen lang ondervraagd en uit zijn slaap gehouden was.

„Ze hebben hem fysiek niets aangedaan maar hij hoorde de anderen schreeuwen”, vertelt ze. Ze wacht zijn proces af. En dat kan nog maanden duren.