De discussie over de Gaza-oorlog mist de kern

In de discussie in Nederland over Israëls aanval op Gaza en de raketaanvallen van Hamas komt veel niet of onvoldoende aan bod. Zo doen velen het voorkomen alsof Israëls recente Gaza-offensief een reactie was op het afschieten van Palestijnse raketten op Israël - een absoluut verwerpelijke daad die Hamas onmiddellijk dient te stoppen.

Maar volgens Israëlische militaire bronnen werden die raketten afgevuurd als reactie op een Israëlische luchtaanval op Gaza in de nacht van 1 juli, waarbij 34 doelen zijn gebombardeerd. Zonder enig bewijs had de regering-Netanjahoe enkele weken daarvoor Hamas verantwoordelijk gesteld voor de ontvoering van drie Israëlische tieners.

Hermetisch afgesloten
Direct begon Israël, in de wetenschap dat de drie jongeren al dood waren, onder het mom van een 'zoektocht' een massale militaire actie op de Westelijke Jordaanoever. In tien dagen werden 800 Palestijnen opgepakt zonder enige tenlastelegging, zijn negen Palestijnse burgers gedood en 1300 huizen en openbare gebouwen bestormd en beschadigd.

Sinds 2006 sluit Israël Gaza hermetisch af. Import van geselecteerde goederen is mogelijk, personen- en goederenverkeer naar buiten worden tegengehouden, met desastreuze gevolgen voor de economie van de 1,8 miljoen inwoners, opeengepakt in een gebied van tweemaal Texel. De blokkade is in strijd met het internationale en humanitaire oorlogsrecht en moreel verwerpelijk. Daarom eist de Europese Unie sinds 2008 elk jaar weer dat Israël "onmiddellijk, blijvend en onvoorwaardelijk" de grensovergangen met Gaza opent.

Medio juli publiceerde Hamas tien voorwaarden voor een tien jaar lang staakt-het-vuren met Israël. De Israëlische krant Haaretz schreef dat geen van die voorwaarden ongefundeerd of onredelijk is, zoals opheffing van de blokkade, terugtrekking van Is- raëlische troepen, vrijlating van gevangenen en het toestaan aan Palestijnse boeren hun land tot aan het grenshek te bebouwen, alsmede heropening van de haven en vliegveld onder VN-beheer.

Diepgewortelde overtuiging
Het belangrijkste punt echter dat in de discussie in Nederland ontbreekt, is dat de regering-Netanjahoe geen vrede wil. De Joods-Israëlische columnist Gideon Levy legde dat op 4 juli in Haaretz helder uit. Voor hem is het belangrijkste bewijs Israëls doorbouwen aan en in de nederzettingen, om zo de bezetting te consolideren.

Daarnaast wijst Levy op de diepgewortelde overtuiging van een substantieel deel van de Joodse bevolking in Israël, dat het oorspronkelijke Palestina alleen van en voor Joden is. En, onderstreept hij, Israël stelt steeds nieuwe en cumulerende onderhandelingseisen aan de Palestijnen, waardoor een vredesregeling steeds verder buiten zicht raakt. Israël is, aldus Levy, 'het enige land op aarde zonder vaste grenzen'.

Hamas' centrale eis, beëindiging van de Gaza-blokkade, is exact dezelfde die de EU al jaren aan Israël stelt. Daardoor is de unie in een goede uitgangspositie om bij te dragen aan een evenwichtige oplossing voor het wederzijds geweld. Alleen zo kan er structureel rust komen voor de Israëliërs in het grensgebied met Gaza en is een noodzakelijke voorwaarde vervuld, waaronder de burgers van deze Palestijnse enclave eindelijk een min of meer normaal bestaan kunnen opbouwen.

Daarbij zal de EU op intense Israëlische weerstand stuiten. In overeenstemming met het EU-verdrag heeft de unie eerder maatregelen genomen tegen landen die het internationaal recht en humanitair recht schenden. Inmiddels staat een dertigtal landen op de EU sanctie-lijst, waaronder sinds kort ook Rusland. Er is echter geen land ter wereld dat zich al zo lang schuldig maakt aan grove rechtsschendingen, en daartoe veroordeeld is door de VN Veiligheidsraad en het Internationaal Gerechtshof, als Israël.

Er bestaat geen juridisch, logisch of moreel argument waarom de unie Israël anders zou behandelen dan landen die minder ernstige vergrijpen begaan. Daarbij komt dat de te treffen EU-maatregelen de bezetting raken, maar geen enkel negatief effect hebben op de veiligheid, laat staan op het voortbestaan van Israël.

Willem-Gert Aldershoff: adviseur EU-beleid Israël/Palestina, Brussel
Jaap Hamburger: Voorzitter Een ander Joods geluid