De datum van de bank
Er zijn ruim 21 miljoen bank- en girorekeningen in Nederland. Jaarlijks krijgen de Nederlandse banken circa 4 miljard overboekingen te verwerken via deze rekeningen. Een omvangrijke, geautomatiseerde organisatie, die enorme kosten met zich meebrengt. Die kosten worden gedeeltelijk doorberekend aan de klant.
Hoe? Daarvoor worden verschillende methodes gehanteerd. Er kan bijvoorbeeld geen of heel weinig rente worden vergoed op de bank- of girorekening. Of de bank brengt tarieven in rekening voor het betalingsverkeer. Op deze, erg in het oog springende, tarieven is veel kritiek geweest, onder meer vanuit consumentenorganisaties. De meest toegepaste methode waarop momenteel de kosten voor het betalingsverkeer worden doorberekend, is de valutering.
Valutering bepaalt vanaf welke dag een bedrag dat wordt bij- of afgeschreven van uw rekening mee gaat tellen voor de renteberekening. Onderscheid moet worden gemaakt tussen de boekdatum en de valutadatum. De valutadatum is de datum die wordt aangehouden voor de renteberekening van een positief (bij storting) of negatief (bij opname) saldo. De boekdatum is de datum waarop het boekhoudkundig saldo op de rekening verandert. Zo wordt bijvoorbeeld op woensdag (boekdatum) 100 euro gestort, terwijl donderdag (of vrijdag, afhankelijk van de marge die de bank hanteert) de valutadatum is. De rekeninghouder ontvangt dus pas per donderdag (of vrijdag) rente over de 100 euro. Wordt geld afgeschreven dan is het omgekeerde het geval: in het voordeel van de bank. Als op woensdag (boekdatum) 100 euro van de rekening wordt afgeschreven, dan ontvangt u tot dinsdag (valutadatum) rente over dit bedrag. Hoeveel valutadagen, het aantal dagen tussen boekdatum en valutadatum, er gehanteerd worden, verschilt per bank. Meestal geldt in geval van overboeking ten behoeve van een ontvangst +1 of +2 dagen en in geval van een afschrijving -1 of -2. Het is ook mogelijk dat de bank zon- en/of feestdagen niet als valutadag en/of boekdatum rekent. Daarnaast heeft de bank ook ruimte in de doorlooptijd en de verwerkingsduur. De doorlooptijd is de tijd die ligt tussen het moment waarop de betalingsopdracht wordt verzonden (via de post of elektronisch) en het moment waarop de begunstigde kan beschikken over het overgemaakte geld.
De verwerkingsduur is de tijd die de banken nodig hebben om de opdracht te verwerken en met elkaar uit te wisselen. De transactie verloopt via Interpay voor binnenlandse betalingen of via soortgelijke verwerkingsorganisaties voor buitenlandse betalingen. Met name over de valutering is de afgelopen jaren veel te doen geweest. Wettelijk is nu bepaald dat alle banken uiterlijk dit jaar zowel de boekdatum als de valutadatum op het rekeningafschrift moeten vermelden zodat de klant geïnformeerd wordt over de marges die zijn/haar bank hanteert. Eelco van den Berg, voorlichter bij De Nederlandsche Bank (DNB), laat weten dat de banken echter vrij blijven om zelf de valuteringsregels te bepalen. Dus: hoeveel valutadagen er liggen tussen boek- en valutadatum, of het weekend ook als valutadatum wordt gerekend enz. daar heeft de DNB geen regels over verstrekt en daar wordt dus ook geen toezicht op gehouden. Dit is een kwestie van marktwerking. Met erg grote klanten kan daar bovendien over onderhandeld worden.
