Studentenverenigingen
De corporale zwijgplicht lijkt passé, blijkt uit protest tegen seksisme
Weer raakt een studentencorps in opspraak na seksistische uitspraken en verkrachtingsfantasieën, ditmaal in Amsterdam. Toch lijkt er ook in de conservatieve corpora voorzichtig een kentering gaande.
Vrouwen zijn ‘niets meer dan hoeren’. Het zijn ‘sperma-emmers’ die moeten worden gevuld, desnoods door ‘de nekken te breken’ zodat de mannen hun penis erin kunnen steken. Dat is hoe enkele prominente mannen van de Amsterdamse studentenvereniging A.S.C./A.V.S.V. praten over hun vrouwelijke corpsgenoten. Ze deden deze uitspraken afgelopen zondag tijdens een zogeheten herendiner van de vereniging.
Op een uitgelekt filmpje van het diner is te zien hoe een van de studenten zijn clubgenoten vanaf een podium opzweept om vrouwen voor hoer uit te schelden. De sprekers maken deel uit van het ‘hoge kader’ van de vereniging, waaronder ook een bestuurslid dat nota bene belast is met de ‘cultuurverandering’ binnen de vereniging. Voorzitter Heleen Vos liet maandag per brief weten dat de teksten “absoluut niet rijmen met de normen en waarden van de vereniging”.
De vereniging heeft ook besloten inschrijving van alle aspirant-leden op te schorten naar aanleiding van de speeches. De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema kijkt welke maatregelen ze kan treffen tegen het Amsterdamse studentencorps na de uitlatingen van enkele leden. Een uiterste consequentie kan volgens haar zijn het (tijdelijk) intrekken van de exploitatievergunning van de sociëteit aan de Warmoesstraat.
Bangalijsten
Het incident is de zoveelste in een lange rij seksistische voorvallen binnen Nederlandse studentenverenigingen. In 2016 en 2021 raakte het Groningse Vindicat bijvoorbeeld in opspraak vanwege zogeheten bangalijsten, overzichten van studentes die gemakkelijk tot seks zouden zijn over te halen. En het Eindhovens Studenten Corps kreeg in 2018 geen subsidie meer na een vrouwonvriendelijk carnavalsfeest.
Toch lijkt er iets veranderd: niet eerder was de openlijke afkeer zo groot als na het meest recente incident. Bij eerdere misstappen sloten de studentenverenigingen meestal direct de gelederen. Zo stond Milou Deelen in 2016 bijvoorbeeld helemaal alleen in haar protest tegen seksisme bij Vindicat. Van vrouwelijke leden kreeg ze weinig steun. “Zij wuifden het weg, uit naam van de traditie of omdat het ‘maar een grapje’ was.”
Die corporale zwijgplicht lijkt nu passé. In een open brief tekenden meer dan 270 leden van A.S.C./A.V.S.V. protest aan tegen de vrouwonvriendelijke woorden van hun corpsleden. Zo schrijven de vrouwen dat de uitspraken ‘beledigend, beschamend en treurig’ zijn. “Wat deze avond teweeg heeft gebracht is niet alleen de gênante vertoning en het beledigen van vrouwen”, schrijven de leden. “Meerdere vrouwen hebben aangegeven zich niet veilig te voelen.”
Ook mannen tekenen protestbrief
“Wij zijn klaar met dit seksisme”, schrijven de leden verder. Ze staan erop dat de speechende leden van het ‘hoge kader’ direct uit hun functie worden gezet, waarbij ze de betreffende personen met naam en toenaam noemen. “Jullie hebben je eigen gepredikte waarden verdorven en bedrogen”, voegen ze toe, refererend aan de ‘cultuuromslag’ die A.S.C./A.V.S.V. al een tijdje propageert.
Inschrijving aspirant-leden opgeschort, komst Amalia ‘privékwestie’
De inschrijving voor aspirant-leden van A.S.C./A.V.S.V. is tot nader order opgeschort. De intekening zou eigenlijk op woensdag openen, maar is door de commotie uitgesteld. De vereniging verwacht dit jaar onder meer prinses Amalia te verwelkomen. De dochter van Willem-Alexander en Máxima gaat in Amsterdam studeren, en heeft eerder aangegeven bij een corporale vereniging te gaan. De Rijksvoorlichtingsdienst wil niet reageren op de vraag of de recente gebeurtenissen invloed hebben op haar keuze. De studententijd van de troonopvolgster wordt beschouwd als een privékwestie.
Opvallend genoeg ondertekenden ook heel wat mannen de protestbrief. Bovendien namen drie mannendisputen die zelf bij het diner aanwezig waren, expliciet afstand van hun seksistische clubgenoten en hun eigen gebrek aan actie. “Reflecterend op ons eigen gedrag, schamen we ons voor onze passiviteit. We hielden onze mond, en bleven zitten, waardoor het leek alsof we iets wat onacceptabel is acceptabel vonden.”
Vuile was
Ook uit een mail van de reünistenvereniging blijkt dat het corpsleden ineens veel minder moeite kost om de vuile was buiten te hangen. In het bericht aan alle oud-leden waarschuwt het bestuur dat de ‘heersende vrouwonvriendelijke machocultuur’ de vereniging op den duur ‘om zeep helpt’.
“We veroordelen de functionarissen die zondag beledigende en vernederende teksten hebben uitgesproken”, schrijft voorzitter Arthur Knipping namens de reünisten. “Wij kunnen ons niet voorstellen dat degenen die de cultuurverandering bespotten nog hun voorbeeldfunctie kunnen blijven vervullen.”
Richtingenstrijd
De vraag is wie er de komende tijd aan het langste eind zal trekken in deze richtingenstrijd: de (voornamelijk) vrouwelijke leden die het seksisme niet langer accepteren, of de mannelijke leden die de ‘vrouwonvriendelijke machocultuur’ nog altijd zien als een ‘grapje’ of zelfs een wezenlijk onderdeel van de corporale tradities. Langzaam maar zeker lijkt de weegschaal door te slaan in het voordeel van de hervormers.
Lees ook:
‘Vrouwen zeggen heel duidelijk: dit pikken wij niet’
Milou Deelen protesteerde in 2017 al tegen slutshaming bij de Groningse studentenvereniging Vindicat. Vijfenhalf jaar later bestaat het fenomeen nog steeds. Heeft ze nog hoop voor een inclusiever corps?
