De collegevoorzitter van de Universiteit Utrecht declareert ruim 124.000 euro voor vervoer

De Universiteit Utrecht maakt sinds enkele jaren alle declaraties openbaar. Collegevoorzitter Anton Pijpers declareerde 124.343 euro aan binnenlandse reiskosten, blijkt het overzicht van 2018. Een opmerkelijk hoog bedrag: collegevoorzitters van andere universiteiten declareerden in 2017 bedragen van 4256 euro (UvA) tot 31.432 euro (Rijksuniversiteit Groningen).

Op de website van de Universiteit Utrecht staan bonnen die Pijpers indiende voor de kosten van ‘vip-vervoer’ met de Utrecht Taxi Centrale. De bestemmingen van zijn ritten zijn weggelakt. Met een totaal van 136.770 euro valt zijn reiskostendeclaratie over 2018 vele malen hoger uit dan die van de overige leden van het Utrechtse college van bestuur. Die declareerden van ruim 10.000 euro (rector-magnificus Henk Kummeling) tot 44.000 euro (vicevoorzitter Annetje Ottow).

Met dit soort declaratiegedrag ‘straal je als bestuurder in een publieke functie uit dat je geen gêne hebt’, zegt GroenLinks-Kamerlid Zihni Özdil. Hij wil dat minister Van Engelshoven van onderwijs, cultuur en wetenschap uitleg geeft aan de Tweede Kamer over de aard van de declaraties. De Tweede Kamer steunt zijn verzoek om een debat. “Er moet opheldering komen over al die weggelakte luxe taxiritjes. Als dat niet doelmatig gedeclareerd is, moet elke cent terug naar de studenten.” Özdil vindt het schrijnend dat gewone universiteitsmedewerkers veel minder reisvergoeding krijgen. “Hoog tijd dat de minister maximumbedragen oplegt.”

Plafond

Een ‘duizelingwekkend bedrag’, dacht student geschiedenis Floris Boudens (22) toen hij de declaraties van bestuursvoorzitter Anton Pijpers onder ogen kreeg als lid van de Universiteitsraad. “Het is publiek geld. Er moet een plafond komen.”

De studentleden van de Universiteitsraad hebben gevraagd om een specificatie, maar die niet gekregen. “Ik vind dit echt niet kunnen”, zegt Boudens. “In december en maart heb ik twee keer gedemonstreerd, want de financiële ruimte in de publieke sector is heel krap. Studenten houden nauwelijks het hoofd boven water, mijn docenten werken continu over. En dan dit?”

Boudens wilde de kwestie in een publiek debat aanzwengelen, maar andere leden van de Universiteitsraad zagen dat volgens hem niet zitten. “Ik weet niet precies waarom. Misschien zijn ze de discussies zat door eerdere schandalen. Mijn collega’s stelden voor om enkel een informeel gesprek met het college van bestuur en de vertrouwenscommissie van de Universiteitsraad te voeren. Dat vond ik een veel te lauwe reactie.”

Zutphen

Met die schandalen doelt Boudens op de privé-ritten met dienstauto’s waardoor het college in 2015 al in opspraak raakte. Toenmalig voorzitter Marjan Oudeman moest een (onbekend) deel van haar salaris over 2014 terugbetalen aan de universiteit. Ook Anton Pijpers, toen nog geen voorzitter maar wel lid, en Bert van der Zwaan gebruikten de dienstauto ook voor privéritten en ritten in het kader van hun vele nevenfuncties.

Boudens pleit voor een jaarlijks plafond van 40.000 euro voor binnenlandse reiskosten. Alle andere universiteiten komen met dat bedrag ruimschoots uit, blijkt uit eerdere jaarverslagen. Dat Pijpers er exorbitant boven zit, komt vooral door het gebruik van lease-auto’s met chauffeur van en naar zijn woonplaats Zutphen, laat woordvoerder van het college van bestuur Maarten Post desgevraagd weten. Pijpers is zelf niet bereikbaar voor commentaar.

De raad van toezicht van de Universiteit Utrecht reageert bij monde van voorzitter Emmo Meijer: “Dit is niet buitensporig. Iedereen kan roepen wat hij wil, maar ik heb hiervoor getekend. Ik heb de heer Pijpers wel gevraagd zijn domicilie te kiezen in Utrecht.”

Ook woordvoerder Post verwijst naar deze afspraak voor woon-werk-vervoer. De Universiteit Utrecht had vorig jaar twee lease-dienstauto’s in huis en twee chauffeurs in dienst. Volgens Post is het leasecontract van een van de twee dienstauto’s en een van de chauffeurs eind vorig jaar beëindigd. Dat leidt er volgens hem ook toe dat in het (concept)jaarverslag van 2018 van de UU een lager bedrag voor Pijpers is geboekt dan het totaal aan openbare declaraties, namelijk 105.965 euro aan binnenlandse vervoerskosten. “De collegevoorzitter verhuist dit jaar naar Utrecht, waardoor de kosten voor woon-werkverkeer aanmerkelijk lager zullen worden”, aldus Post.

Vertrouwelijke gesprekken

De Universiteit Utrecht werkt al langer aan verlaging van de kosten, maar een eerdere daling is vooral te danken aan flink lagere reisdeclaraties van de overige twee collegeleden.

Op de vraag waarom de bestuursvoorzitter niet met de trein reist, zoals Boudens voorstelt, antwoordt de woordvoerder dat hij ‘veel op pad is, vaak van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat’. “Hij werkt als hij reist en voert dan ook vertrouwelijke telefoongesprekken.”

Bestaande afspraken stellen geen plafond aan de vervoerskosten. De Nederlandse universiteiten spraken in 2016 wel een gezamenlijke declaratieregeling af, maar daarin staat enkel dat het uitgangspunt is dat colleges van bestuur ‘transparant en doelmatig omgaan met publieke middelen’. Reizen met openbaar vervoer heeft de voorkeur, staat in de regeling. Maar ‘indien het collegelid de dienstreis niet, of niet op doelmatige wijze per openbaar vervoer kan uitvoeren, kan er gebruik worden gemaakt van de taxi, dienstauto of leaseauto’.

Lees ook:

De royale declaraties van de Universiteit Utrecht zorgen al jaren voor ophef

Een retourticket Amsterdam-Detroit voor 4594 euro en een overnachting in een vijfsterrenhotel à 800 euro. Het college van bestuur van de Universiteit Utrecht gaf in 2016 eindelijk inzage in de onkosten. Die kwamen eerder slechts naar buiten na een formeel verzoek tot openbaar maken van verschillende media.