'De Bulldozer' van Tanzania ontslaat in één klap 10.000 ambtenaren

De Tanzaniaanse president John Magufuli wordt geprezen om zijn daadkracht, maar inmiddels ook om diezelfde reden gevreesd. Gisteren heeft hij vanwege diplomafraude het ontslag van bijna 10.000 ambtenaren bevolen. "Het zijn dieven zoals alle andere dieven", zei de president van het Oost-Afrikaanse land volgens dagblad The Citizen.

De Tanzaniaanse autoriteiten kwamen de fraudeurs op het spoor bij een onderzoek naar de kwalificaties van 435.000 ambtenaren. De 9932 betrapte overheidsmedewerkers krijgen deze maand geen salaris en moeten direct opstappen. Daarmee komen de sjoemelende ambtenaren mogelijk nog goed weg. De president gaf namelijk opdracht overheidsmedewerkers te vervolgen die in de toekomst worden betrapt op diplomafraude. "Dan kunnen ze zeven jaar de cel ingaan, zoals de wet voorschrijft", fulmineerde Magufuli in een toespraak.

Zijn bijnaam, 'de Bulldozer', kreeg de 57-jarige Magufuli vanwege zijn ambitieuze wegenprojecten als minister van infrastructuur, maar ze passen ook bij zijn huidige regeerstijl. De eind 2015 aangetreden scheikundige heeft in zijn korte ambtsperiode al vaak de bezem door het ambtenarenapparaat gehaald. Om de corruptie terug te dringen, zijn verkiezingsbelofte, ontsloeg hij eerder al het hoofd van de belastingdienst, de spoorwegen, de havenautoriteit én het anti-corruptiebureau.

Ook stuurde hij zijn minister van binnenlandse zaken, een partijgenoot, meteen de laan uit toen de man in beschonken toestand vragen beantwoordde in het parlement.

Het massaontslag van gisteren is het gevolg van een ontdekking van bijna 20.000 'spookambtenaren' een jaar geleden. Door die van de loonlijst te schrappen zei Magufuli jaarlijks ruim 100 miljoen dollar te besparen.

Autocratische trekjes

Magufuli, die als minister op een corruptiegevoelige post nooit op het aannemen van smeergeld is betrapt, was aanvankelijk immens populair vanwege zijn strijd tegen verkwisting van publieksgeld. Hij schrapte elf ministersposten en snoepreisjes voor bewindslieden.

Vooral toen hij de onafhankelijkheidsviering omdoopte tot nationale schoonmaakdag en zelf ook de handen uit de mouwen stak, sloten de Tanzanianen hem in hun harten. De enorme bedragen die normaal naar de festiviteiten gingen, en waar alleen de elite van genoot, zei hij te zullen spenderen aan ziekenhuizen en infrastructuur.

Maar het enthousiasme rond de voortdenderende leider is tanende nu hij autocratische trekjes begint te vertonen. De persvrijheid staat onder druk. Magufuli had de media gewaarschuwd hun vrijheid 'niet al te ruim' op te vatten. Een rapper die daar in een nummer kritiek op had, werd eind maart opgepakt.

Begin deze week besloot Magufuli ook het hoofd van het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) het land uit te zetten omdat ze kritiek had op de betwiste en gewelddadig verlopen stembusgang op het semi-autonome eiland Zanzibar. Magufuli's partij won daar, ondanks hevig protest van de oppositie.